بیم‌وامیدهای 1400؛ در انتظار روز خوب

رضا عبادی‌زاده |  99 از آن سال‌هایی بود که حالا حالاها در ذهن ایرانیان ماندگار است. اگرچه در سال‌های قبل هم مشکلات کم نبودند و دعا برای بهتر بودن سال جدید نسبت به سال قبل، دعای مشترک ایرانیان بود، اما با اضافه شدن پاندمی کرونا، 99 یکی از تلخ‌ترین سال‌ها بود. به هر ترتیب این سال تقریبا نحس تمام شده و در آستانه ورود به 1400 هستیم. انسان به امید زنده است و در سال جدید امیدواریم عالم روی خوشش را به ایرانیان نشان دهد.

امیدها سلامت: بازگشت به زندگی معمولی

وقتی که پای ویروس کرونا به ایران باز شد، فکر غالب این بود که به نیمه سال نرسیده، از شر آن خلاص می‌شویم. امید به تولید واکسن، امید به گرما و حتی امید به کنترل بیماری با قرنطینه. هیچکدام از این موارد اما اتفاق نیفتاد. واکسن اگرچه تولید شد اما دیر به ایران رسید. در فصل گرما شیوع بیماری بدتر هم شد و بعد از هر قرنطینه اوضاع به روال قبل برمی‌گشت. در 1400 اما با ادامه واکسیناسیون این امید می‌رود از شر کرونا راحت شویم. برای مردمی که در یک سال گذشته در شرایط کرونایی بودند، زندگی معمولی فراموش شده، تا پایان سال اما زندگی به دوران پیشاکرونا برگردد. اگرچه که قطعا این بیماری تاثیراتی گذاشته که تا سال‌ها ادامه دارد. مرگ بیش از 61 هزار نفر بر اثر کرونا که بیش از دو هزار و 500 نفرشان در استان کرمان بود. این مرگ‌ومیرها خانواده‌های بسیاری را داغدار کرد. از سوی دیگر نظام سلامت کشور هم تحت تاثیر کرونا قرار گرفته. با این تفاسیر اولین موضوع امیدبخش در سال 1400، امید به رهایی از شر کروناویروس است.

سیاست: انتخابات ریاست جمهوری

اگرچه برخی از مردم نسبت به انتخابات ریاست جمهوری با تردید نگاه می‌کنند، همانطور که در انتخابات مجلس یازدهم هم مشارکت چندانی نداشتند، اما دولت‌ها و روسای جمهور در کشورمان ارتباط مستقیمی بر زندگی مردم دارند. خوشبختانه و یا متاسفانه، تجربه نشان داده هر دولت و هر رییس‌جمهوری که سر کار می‌آید، در چهار سال اول به گونه‌ای کار می‌کند که در دور بعدی هم رای مردم را داشته باشد. این موضوع دست‌کم درباره حسن روحانی صادق بوده. عملکرد نسبتا خوب در چهار سال اول کجا و عملکرد عجیب و غریب در چهار سال دوم کجا. حال امیدواریم هرکس که رییس‌جمهور شود، که احتمالا یک اصولگرا به پاستور برود، رویه قبلی برای چهار سال اول ادامه پیدا کند و مردم ایران کمی به آینده امیدوار شوند.

اقتصاد: تورم؛ دیگر توانی نیست

تا لحظه تنظیم این گزارش، بر اساس آخرین آمار مرکز ایران، نرخ تورم در کشور 34.2 درصد بوده. در استان کرمان هم نرخ تورم به مرز 35 درصد رسیده. با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری در پیش است، احتمال این وجود دارد که با آغاز به کار دولت بعدی نرخ تورم کمی تعدیل شود. البته در این میان نباید از یاد برد از آنجا که سیاست خارجی به طور مستقیم بر اقتصاد ایران اثر می‌گذارد، احتمال دارد با توجه به روی کار آمدن باید در آمریکا، همانطور که فعلا نرخ ارز نزولی شده، تورم هم در سال جدید نزولی شود. البته که اگر کنترل تورم همراه با رکود شدید باشد، برای مردم اوضاع خیلی تغییر نمی‌کند اما این امید وجود دارد که با رفتن ترامپ از کاخ سفید، ایران هم اقتصاد باثبات‌تری داشته باشد. در این میان نباید از یاد برد که سیاست‌های به کار گرفته شده در داخل هم تاثیر زیادی بر اقتصاد دارند، همانطور که بدون برجام در دو سال ابتدایی دولت روحانی نرخ تورم در ایران کاهش یافت. در مجموع می‌‌توان گفت که بحران معیشت بزرگ‌ترین چالش دولت در سال آینده است.

بیم‌ها سیاست: برجام زنده می‌شود؟

اصولگرایان که همواره جزو منتقدان اصلی برجام بودند، با خروج ترامپ از این توافق، دیدند که در کشور چه پیش آمد. حالا در سال 1400 که احتمال انتخاب یک فرد اصولگرا بالاست، ریش و قیچی به دست این جناح می‌افتد. از آن طرف اگرچه بایدن میانه‌رو رییس‌جمهور آمریکا شده اما در عمل می‌بینیم که گام عملی برای احیای برجام برداشته نشده که هیچ، پیش‌شرط‌هایی هم برقرار است. بنا به تجربه پیشین، انتظار می‌رود که اصولگرایان برخلاف شعارهای جنجالی، بیشتر از دولت روحانی به احیای برجام دل بسته باشند اما نباید از یاد برد که در دوگانه روحانی- اوباما هم دو سال زمان برد تا توافقی حاصل شود. حال که یک اصولگرا در مقابل یک دموکرات ایستاده، احتمال اینکه برجام در همان سال اول زنده شود، خیلی نیست.

محیط‌زیست: بحران آب تشدید می‌شود؟

اگرچه سال 98 و ابتدای 99 پربارش بودند، اما هرچه از 99 گذشت، میزان بارش‌ها کمتر شد. بخش زیادی از کشور و بیش از 60 درصد مساحت استان کرمان با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. وضعیت کرمان از نظر بارش‌ها هم چندان مساعد نیست. از سوی دیگر سیاست‌های کلان به کار گرفته شده در کشور و کرمان هم چندان منطبق با بحران آب نیستند. همچنان در دل کویر امید به احداث صنایع آب‌بری چون فولاد بسته‌ایم. در حالی که هدررفت آب در شبکه آب‌رسانی بالاست، به جای اصلاح این مساله به فکر انتقال آب هستیم. هنوز ماجرای انتقال آب از سرشاخه‌های هلیل رود به شمال کرمان به جایی نرسیده و بعید نیست در دولت بعدی هم نظر بر ادامه کار باشد. بکارگیری سیاست‌های ضد محیط‌زیستی در حالی ادامه دارد که طبیعت دیگر تاب و توانی ندارد. 

جامعه: بی‌توجهی به شوراها

سال آینده علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شورای شهر هم برگزار می‌شود. اگرچه همانند سال 96، شوراها زیر سایه ریاست جمهوری قرار می‌گیرند، اما فراموش نکنید که همین انتخابات به ظاهر کوچک نقش زیادی در وضعیت زندگی مردم، خصوصا معیشت آن‌ها دارد. تصمیماتی را که شوراهای شهر می‌گیرند، شهرداری‌ها باید اجرا کنند و این نهاد بیشترین ارتباط را با شهروندان دارد. این در شرایطی است که همواره به جای حضور افراد متخصص، سیاسیون و افراد مشهور پا به انتخابات شوراهای شهر می‌گذارند. در این میان برخی افراد هم که تخصصی در امور شهری ندارند با روش‌های مختلف به شوراها راه پیدا می‌کنند. نتیجه این اتفاق، چالش‌هایی است که به طور نمونه شهر کرمان با آن روبرو شده. در دوره چهارم (دو دوره قبل) کسانی عضو شورای شهر کرمان بودند که با فشار استاندار وقت رای به ساخت چندین پل در شهر کرمان دادند. پل‌هایی که حتی در موثر بودنشان هم شک و تردید باقی است اما با بودجه‌ای عظیم، نه تنها دست شهرداری و شورای شهر پنجم را هم بستند که گره‌ای از ترافیک باز نکردند. با این حال به نظر نمی‌رسد تغییری در انتخابات شوراهای شهر رخ بدهد و راه برای ورود افراد متخصص باز شود.