در آستانه هشتمین سال ثبت جهانی؛بیابان لوت در تنگنای کم‌توجهی ملی

بعد از ثبت جهانی بیابان لوت در سال ۹۵ همواره از کمبودها و مشخص نبودن اعتبارات ساماندهی آن گلایه وجود داشته و این روند ادامه دارد به طوری که سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان با اشاره به گذشت چهار ماه از سال جاری گفت: «امسال میزان اعتبارات برای بیابان لوت پیش‌بینی شده اما هنوز نهایی نشده و در کل، این مساله دغدغه‌ای ملی نیز نیست.
فرناز فرهی‌مقدم که طی چند هفته اخیر در این مسئولیت منصوب شده روز یکشنبه به مناسبت سالروز ثبت ملی بیابان لوت (۲۷ تیر ۱۳۹۷) اظهار داشت: «البته در سطح مسئولان استانی دغدغه اعتبار وجود دارد و طی مذاکره با وزارتخانه میراث فرهنگی نیز تلاش داریم اعتبارات را به استان بیاوریم؛ هر چند فرمانداری ها باید برای جذب اعتبارات شهرستانی به ما کمک کنند.» او بیان کرد: «بیابان لوت بین استان های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی مشترک است که بیشترین پهنه را در استان کرمان دارد؛ البته عمده اقدامات از نظر زیرساختی در این استان انجام می‌شود.»
تداوم بی توجهی به این ظرفیت جهانی که می تواند گردشگری کشور را نیز متحول کند درحالی است که این بیابان به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران، در چهلمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) در استانبول ترکیه به ثبت جهانی رسیده است. لوت پهنه‌ای عظیم به وسعت حدود ۲۳ هزار کیلومتر مربع در جنوب‌شرق ایران است که به دلایل اقلیمی و اکولوژیکی به نام «بیابان لوت» شناخته می‌شود و یکی از ناشناخته‌ترین و در عین حال بی‌نظیرترین اکوسیستم‌های بیابانی جهان به شمار می‌آید.
*اعتباری که در کشور دغدغه نیست
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان تصریح کرد: «با وجود گستردگی و ظرفیت های زیادی که در استان وجود دارد، اعتبارات میراث فرهنگی اندک است و در سطح ملی نیز تخصیص اعتبار به کرمان خیلی دغدغه نیست.»
*ساماندهی با چهار درگاه ورودی در کرمان
او در پاسخ به وضعیت آخرین اقدامات برای ساماندهی این بیابان ثبت جهانی خاطرنشان کرد: «چهار درگاه مهم برای ورودی بیابان لوت در استان دیده شده است که شامل شهداد، بم، راور و فهرج هستند؛ همین دیده شدن درگاه های ورودی بیابان لوت نیز البته می تواند به نوعی این اثر طبیعی ثبت جهانی را ساماندهی کند.»
فرهی مقدم با بیان اینکه برای ایجاد درگاه ورودی به بیابان لوت در بخش شهداد سال گذشته ۸۰ میلیارد ریال اعتبار دریافت شده است بیان کرد: «این اعتبار قابل توجه است که باعث شده این درگاه ورودی به بیابان لوت تکمیل شود و طی چند روز آینده به بهره برداری می‌رسد.» او تاکید کرد: «البته برای زیرساخت‌هایی مانند راه نیز با همکاری بین دستگاه‌های مختلف باید تدابیری اندیشیده شود که به‌زودی انجام می‌شود.»
*توازن در ساماندهی درگاه‌های ورودی
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان خاطر نشان کرد: «اینکه اعتبار بیشتری به شهداد اختصاص یافته به این دلیل است که ما باید در هر دوره بر روی یک منطقه متمرکز باشیم تا به نتیجه برسد و بعد به سراغ مناطق دیگری برویم.» او ادامه داد: «ما محدودیت اعتبار برای ساماندهی بیابان لوت داریم و با توجه به این محدودیت‌ها اعتبار تخصیص یافته به شهداد قابل توجه بوده است؛ پس از تکمیل مطالعات برای بم به سراغ این منطقه خواهیم رفت.» فرهی مقدم گفت: «در یک بازه زمانی مثلا پنج یا ۶ سال آینده حتما همه درگاه‌ها و مناطق ورودی بیابان لوت به صورت متمرکز ساماندهی می‌شوند و همه به یک سطح تقریبا مساوی پیش می‌روند؛ البته بستگی دارد کدام یک از شهرستان‌ها بهتر بتوانند پای کار بیایند و بهره‌برداری و تبلیغات انجام دهند.» او با اشاره به اینکه درگاه ورودی به بیابان لوت در شهرستان فهرج نیز تقریبا آماده است اظهار داشت: «امسال تمرکز را بر روی درگاه ورودی در شهرستان بم داریم و مطالعاتی قرار است در این زمینه انجام و برای آن اعتبار دیده شود که تا آخر سال به جای قابل قبولی برسد.»
*مطالعات پژوهشی لوت
سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان کرمان در عین حال با اشاره به انجام مطالعات و پژوهش‌های مناسب درباره بیابان لوت تصریح کرد: «با دانشگاه تهران مطالعه درباره ۲ پژوهش خیلی خوب مرتبط با گونه‌شناسی گیاهی و جانوری داشتیم که نتایج آن خیلی تاثیرگذار بوده است.» او ادامه داد: «با همکاری دانشگاه باهنر کرمان نیز حدود ۲ سال پیش همایش بین‌المللی بیابان را برگزار کردیم که مقالات خیلی خوبی پیرامون این اثر طبیعی جهانی ثبت و مطرح شد.» فرهی مقدم با بیان اینکه برای تبلیغات گردشگری بیابان لوت باید همکاری بین دستگاهی انجام شود گفت: «ما هر سال سه ماراتن بین المللی دوومیدانی، دو در شب و دوچرخه سواری در کویر لوت داریم که در سطح کشور و بین المللی بسیار جا افتاده است و این به شناخت خوب بیابان کمک کرده و بسیار تاثیرگذار بود.»
*مراحل نهایی ارزیابی روستای شفیع‌آباد شهداد
او همچنین با اشاره به معرفی روستای شفیع آباد شهداد به عنوان روستای نمونه گردشگری جهان بیان کرد: «معرفی این روستا به بحث درآمدزایی، اشتغالزایی و گردشگری بیابان لوت بسیار کمک می‌کند، به طوری که ۹ اقامتگاه بومگردی در این روستا داریم که هفت اقامتگاه آن فعال است و توانستیم در همین مدت توزیع خوبی در بحث گردشگری در شفیع آباد داشته باشیم.» این مسئول در میراث فرهنگی کرمان ادامه داد: «پرونده ثبت جهانی شفیع آباد به عنوان روستای جهانی نمونه گردشگری مراحل نهایی ارزیابی خود را طی می‌کند و امتیاز قابل توجهی هم دارد که خیلی شانس بالایی برای ثبت جهانی آن قائل هستیم.» او تاکید کرد: «اقدامات و تغییرات انجام شده در روستای گردشگری شفیع آباد شهداد می تواند به عنوان الگویی در حوزه اشتغال‌زایی در کشور مطرح شود.»
*ایجاد درگاه های ساماندهی آفرود
فرهی‌مقدم همچنین درباره وضعیت آفرود در این بیابان تصریح کرد: «در بحث گردشگری آفرود از سال‌ها قبل ورود آفرودسواران به صورت بی‌رویه انجام شده و یک مرتبه نمی‌شود همه چیز را درست کرد، اما نگاه و اقدامات ما به سمت ساماندهی موضوعاتی مثل آفرود سواری می‌رود و ایجاد درگاه‌های ورودی برای سامان بخشیدن به ورود بی‌رویه به این بیابان دقیقا در همین راستا انجام می‌شود.»