کرمان چهارمین استان کمبارش کشور
کرمان روی خط قرمز کمآبی
کم آبی کرمان
امسال کمآبی، چهره زمخت و خشن خود را عریانتر از همیشه به ساکنان شهرها و روستاهای استان کرمان نشان دادهاست. براساس اعلام وزارت نیرو، کرمان چهارمین استان کمبارش کشور در سالزراعی جاری بوده و متوسط بارندگی امسال در کرمان ۵۰ میلیمتر گزارش شدهاست؛ یعنی کمتر از ۵۰درصد متوسط بارندگی میانمدت
کمبارشی امسال در کنار سوءمدیریت های چندین و چند ساله، سبب شده حتی ساکنان شهر کرمان، بهعنوان مرکز استان، از اواسط خرداد ماه امسال با کمآبی و در برخی روزها و ساعت های شبانه روز، با قطع کامل آب مواجه شوند. در چنین شرایطی، آب رسانی با تانکر راهکاری است که برای فرونشاندن عطش شهر بهکار گرفته شده است.
آبرسانی سیار برای دامها
بیش از ۹۰ درصد از آب آشامیدنی شهر کرمان از طریق چاه ها و منابع زیرزمینی تأمین می شود.
«علی رشیدی»، مدیرعامل آب منطقهای استان دراین باره معتقد است که بیشتر چاه ها کف شکنی و جابهجا شده اند و شرایط به گونه ای است که کف شکنی و جابهجایی دیگر چندان امکان پذیر نیست.
این درحالیاست که عمق برخی از چاه ها در دشت کرمان هم اکنون به ۴۰۰ متر رسیدهاست. در این میان وضعیت در روستاهای استان کرمان نامناسب تر است؛ روستاییان نه فقط خود، بلکه دام هایشان هم تشنه مانده اند.
به گفته مسئولان مربوط، در برخی از روستاها، حتی برای دام ها آبرسانی با تانکر در حال انجام است؛ موضوعی که عمق بحران را به خوبی نشان می دهد.
نیاز آبی استان کرمان براساس جمعیت فعلی، ۱۳هزار و ۵۸۰ لیتر بر ثانیه برآورد شده است و متولیان امر می گویند که با کمبود ۲ هزارو ۴۴۱لیتر بر ثانیه مواجه ایم که هزار و ۷۴۳لیتر برثانیه آن مربوط به شهرها و بقیه، مربوط به کمبود آب روستاها است.
در پی این عدم توازن بین تولید و مصرف، ۶۰ درصد از جمعیت شهری استان در تنشآبی قرار گرفته اند.اما مشکل آب تنها مربوط به کمیت نیست؛ کیفیت آب نیز در برخی از شهرهای استان افت جدی پیدا کرده است.
چشم امید به طرح های آبرسانی
برای رفع مشکل کم آبی در استان کرمان، از اوایل دهه ۹۰ پروژه های انتقال آب متعددی تعریف شد که به جز آب خلیج فارس، که آن هم برای صنعت است، تاکنون، آب دیگری به کرمانِ تشنه نرسیدهاست.
یکی از این پروژه ها، انتقال درون حوضه ای است که قرار بوده آب «هلیل رود» در جنوب استان، به شهر کرمان منتقل شود؛ پروژه ای که با مخالفت های جدی ساکنان حاشیه این رود مواجه شد و با وجود اینکه بیش از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، به کندی پیش می رود که البته کارفرما، دلیل آن را، مشکلات مالی اعلام کرده است.
پروژه دیگر، آبرسانی به شهرهای شمالی استان (بهشتآباد / خِرسان) است که قرار بود با اجرای ۷۷۰ کیلومتر خط انتقال، از سرشاخه های کارون، بخشی از نیاز آبی کرمان و تعدادی دیگر از شهرها تأمین شود. این پروژه از سال ۹۴ آغاز شده، اما اجرای این پروژه هم با مشکلات مختلفی مواجه است.
کرمان همچنین به آب دریای عمان چشم امید بسته است؛ سال گذشته از آب این دریا، حدود ۱۲۶ میلیون مترمکعب برای صنعت و ۲۵ میلیون مترمکعب برای مصرف آشامیدنی شهرهای جنوبی استان اختصاص یافت. این درحالی است که مسئولان مربوط می گویند به دنبال جذب سرمایه گذار برای اجرای این پروژه هستند.
در شرایطی که کمآبی در استان رو به وخامت گذاشته است، از سال گذشته، متولیان به فکر اجرای پروژه دیگری افتاده اند تا لااقل آب مرکز استان را تامین کنند؛ پروژهای که با اجرای آن، بخشی از آب خلیج فارس که به سمت صنایع مس و گل گهر روانه است، برای رفع کمبود آب آشامیدنی، به شهر کرمان منتقل می شود.
گفته می شود اجرای این خط انتقال، به حدود ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که بخشی از آن از سوی دولت و بخشی هم از سوی صنایع تامین می شود.
همه این ها در حالی است که پیش از این، مسئولان وعده آمدن آب خلیج فارس به شهر کرمان در تابستان ۱۴۰۰ را داده بودند؛ وعده ای که محقق نشد و وعده ای جدید جای آن را گرفت که از اجرای کامل این پروژه تا تابستان سال آینده و رفع مشکل کم آبی شهر کرمان حکایت دارد.
درحالحاضر به اذعان همه مسئولان و کارشناسان، کمآبی بزرگ ترین چالش استان کرمان است؛ آب آشامیدنی سالم در دسترس همگان نیست، توسعه صنعتی کند شده و کشاورزی از این وضعیت، لطمه های زیادی دیده است و باغ ها یکی پس از دیگری خشک می شوند.
استان کرمان در حال حاضر، علاوه بر پروژه های انتقال آب، به دستاوردهای طرح «سازگاری با کم آبی» نیز دل خوش کرده که قرار است طی ۵ سال، یک میلیارد مترمکعب صرفه جویی را رقم بزند؛ طرحی که کشاورزان می گویند آن را قبول ندارند و پیش بینی می کنند در عمل، با شکست مواجه شود.