بنگاه‌های اقتصادی انتظار تورم بیشتر دارند. موجودی انبار کارخانه‌ها افزایش یافت

بنگاه‌های اقتصادی انتظار تورم بیشتر دارند. موجودی انبار کارخانه‌ها افزایش یافت 

گزارش | دنیای اقتصاد 

نشانه‌های انتظارات تورمی در آذرماه بروز کرده است. از یکسو موجودی انبار کارخانه‌ها افزایش داشته و از سوی دیگر قیمت مواد اولیه صعودی بوده است. اگرچه شامخ کل اقتصاد افزایش داشته و از ۳۹/ ۴۷واحد در آبان ماه به ۱۴/ ۴۹واحد در آذرماه رسیده است، اما شامخ صنعت اندکی افت داشته است. نوسانات ارزی و همچنین کمبود عرضه مواد اولیه، تولیدکنندگان را ناچار به دپوی محصولات برای حفظ ارزش کالای خود کرده است. درواقع، تولیدکنندگان در زنجیره بالادستی و پایین‌دستی هر دو به‌دلیل بی‌ثباتی بازار، به ذخیره محصولات خود در انبارها اقدام کرده‌اند.

 تورم بر شامخ آذرماه سایه افکنده است. از یکسو موجودی انبارهای کارخانه‌ها افزایش یافته و از سوی دیگر قیمت مواد اولیه سیر صعودی داشته است. همین دو مورد می‌تواند شاهدی بر انتظارات تورمی باشد.

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در ماه گذشته به 14/ 49 رسید و باز هم نتوانست به 50واحد برسد. البته این امر عجیب نیست؛ زیرا بیشتر شاخص‌‌‌های شامخ این ماه، روی مرز 50 یا کمتر از آن بوده‌‌‌اند. به نظر می‌رسد رشته‌فعالیت‌‌‌های صنعتی شاهد قفل ارزی-تورمی بر تولید هستند. بنا بر شامخ آذرماه، به دلیل افزایش نرخ ارز و کاهش عرضه، تولیدکنندگان در تامین نهاده‌‌‌ها و مواد اولیه در اکثر رشته‌فعالیت‌‌‌ها با کمبود روبه‌رو بوده‌‌‌اند و مواد اولیه قابل‌‌‌دسترس نیز با نرخ بالا در بازار وجود دارد. از سوی دیگر بالارفتن نرخ ارز در کاهش تقاضای مشتریان تاثیرگذار بوده و قدرت خرید آنان را کاهش داده است. همچنین شرکت‌ها در صنایع شیمیایی و صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز برای واردات مواد اولیه با مشکلات تخصیص ارز و حواله و عدم‌وصول چک‌‌‌های جدید بانکی روبه‌رو هستند. به‌جز این، تصمیمات دولت و قوانین و مقررات کارشناسی‌نشده باعث ضرر و زیان و آسیب به تولیدکننده و متعاقبا نیروی کار می‌شود.

از دیگر سو، به دلیل اعمال سیاست‌‌‌های ناکارآمدی که بدون ارزیابی دقیق و مطالعه کارشناسی برای عرضه محصولات در بورس‌کالا وجود دارد، بسیاری از تولیدکنندگانی که کالاهای خود را در بورس‌کالا عرضه می‌کنند با مشکلات قیمت‌گذاری‌‌‌ دستوری و کارشناسی‌نشده روبه‌رو هستند. فعالان اقتصادی گلایه می‌کنند که قیمت‌های عرضه‌شده در بورس‌کالا، اکثرا کمتر از قیمت تمام‌‌‌شده محصولات هستند.

از سوی دیگر موجودی محصول انبار بنگاه‌های تولیدی از 86/ 48 ماه آبان به 49/ 50 رسیده است. به نظر می‌رسد نوسانات ارز، نااطمینانی را در بازار تسری داده است و تولیدکنندگان ترجیح داده‌‌‌اند به‌جای فروش کالاهای خود در فضای ناامن، دست به دپوی محصولات تولیدی خود بزنند تا ارزش آن را حفظ کرده و زیان نکنند.

فعالان اقتصادی انتظار دارند که در ماه آینده میزان فعالیت‌های اقتصادی، 01/ 55واحد باشد. مدیران خرید همچنین معتقدند که تولیدات در ماه آینده اندکی افت کند و از 96/ 59 به 8458واحد برسد.

بازوی پژوهشی اتاق ایران، شاخص شامخ را در آذرماه برای کل اقتصاد 14/ 49 و برای بخش صنعت 69/ 51واحد با اندکی کاهش نسبت به آبان گذشته اعلام کرد. بنگاه‌‌‌های اقتصادی همچنان از نوسان نرخ ارز، مشکل تامین مواد اولیه و مشکل فروش رنج می‌‌‌برند. طبق نظرسنجی‌‌‌های انجام‌شده از فعالان اقتصادی، در آذرماه شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ، تعدیل فصلی‌نشده، برای کل اقتصاد ایران 14/ 49 محاسبه شده است که در مقایسه با آبان‌ماه رکود ملایم‌‌‌تر در شاخص ترکیبی کل را نشان می‌دهد. در این ماه همه مولفه‌‌‌های اصلی کمتر از 50 و میزان فعالیت‌‌‌های کسب‌وکار در محدوده مرزی 50 گزارش شده‌‌‌اند. همچنین در این ماه، شاخص مدیران خرید صنعت به عدد 69/ 51 رسیده که حاکی از افت فعالیت‌‌‌های بخش صنعت در مقایسه با ماه قبل یعنی 49/ 52 است. در آذرماه در میان مولفه‌‌‌های اصلی بخش صنعت میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه عدد کمتر از 50 را ثبت کرده‌‌‌اند.

 شاخص مدیران خرید کل اقتصاد

شامخ کل اقتصاد بر مبنای 13شاخص ارزیابی می‌شود. طبق نظرسنجی انجام‌شده از بنگاه‌‌‌های اقتصادی کشور، شاخص میزان فعالیت‌‌‌های کسب‌وکار در آذرماه عدد 51/ 50 محاسبه شده و در مقایسه با آبان‌ماه افزایش داشته؛ اما در مرز 50 قرار گرفته است. بیشترین کاهش در میزان فعالیت‌‌‌ها ناشی از رکود در بخش ساختمان بوده است. شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان در آذرماه با عدد 47/ 48 برای سومین ماه پیاپی کاهشی است؛ اگرچه نتایج حاکی از آن است که در مقایسه با آبان‌ماه یعنی 91/ 43 با شیب ملایم‌‌‌تری، کاهش یافته است. این شاخص در هر سه بخش (صنعت، کشاورزی و خدمات و ساختمان) کاهش داشته؛ اما بیشترین کاهش را بخش ساختمان ثبت کرده است. شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌‌‌شده با عدد 41/ 46 در مقایسه با آبان با عدد 26/ 51 کاهش قابل‌‌‌توجهی داشته و این شاخص در هر سه بخش صنعت، خدمات و کشاورزی و ساختمان با کاهش قابل‌‌‌توجهی روبه‌رو شده است.  شاخص میزان استخدام و به‌‌‌کارگیری نیروی انسانی در آذرماه به عدد 32/ 49 کاهش داشته و به کمترین میزان 9ماه اخیر به‌‌‌جز آبان‌ماه از فروردین‌‌‌ماه رسیده است. کاهش این شاخص در بخش خدمات و کشاورزی بوده است.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز با عدد 25/ 85 با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل یعنی عدد 49/ 78 افزایش داشته و به بالاترین میزان خود از خردادماه رسیده و شاخص قیمت محصولات تولیدشده یا خدمات ارائه‌شده به‌میزان 58/ 58 به بیشترین میزان پنج‌ماهه رسیده است.

شاخص میزان مصرف حامل‌‌‌های انرژی با عدد 25/ 67 به بیشترین میزان 11ماه اخیر از دی‌‌‌ماه 1400 رسیده است. مشاهده روند شاخص میزان مصرف انرژی در آذرماه سال‌های قبل نیز نشان می‌دهد که به دلیل فصل سرما شاخص افزایش یافته است. شاخص میزان فروش کالاها یا خدمات در آذرماه با عدد 15/ 48 برای سومین ماه پیاپی در رکود بوده و در مقایسه با آبان‌ماه، کاهش کمتری داشته است. این شاخص در بخش‌‌‌های ساختمان، خدمات و کشاورزی با کاهش بیشتری همراه بوده اما فعالان بخش صنعت، فروش در محدوده خنثی را به ثبت رسانده‌‌‌اند.

بنا بر شامخ آذرماه، به دلیل افزایش نرخ ارز و کاهش عرضه، تولیدکنندگان در تامین نهاده‌‌‌ها و مواد اولیه در اکثر رشته‌فعالیت‌‌‌ها با کمبود روبه‌رو بوده‌‌‌اند و مواد اولیه قابل‌‌‌دسترس نیز با نرخ بالا در بازار وجود دارد. از سوی دیگر بالارفتن نرخ ارز در کاهش تقاضای مشتریان تاثیرگذار بوده و قدرت خرید آنان را کاهش داده است.