بارش‌ها درد خشکسالی را درمان نکرد

گزارش | مهر

مدیرعامل آب منطقه‌ای کرمان: از مجموع ظرفیت سدهای کرمان فقط ۳۸ درصد آبگیری شده است

 با وجود بارندگی‌های اخیر در کرمان همچنان این استان با مشکلات جدی در زمینه احیای منابع آبی مواجه شده و صرفه جویی در مصرف آب ضروری است.

 هر چند کرمان طی سال جاری در بین استان‌های کشور جزو ۵ استان پر بارش قرار گرفته است و میانگین بارشها در کرمان از میانگین بارش‌های بلند مدت بیشتر بوده است اما با توجه به فقر بارندگی‌ها در سال‌های گذشته همچنان مشکلات زیادی در زمینه تأمین آب در بخش‌های مختلف استان وجود دارد و سطح آب‌های زیرزمینی به عنوان مهمترین منبع تأمین آب در استان کرمان در وضعیت بحرانی قرار دارد و صرفه جویی در مصرف آب و اجرای فوری طرح‌های تأمین آب در کرمان ضروری است.

طبق اعلام صورت گرفته هم اکنون فقط ۳۸ درصد چهار سدی که در استان کرمان وجود دارد آبگیری شده است و بارش‌ها اکثراً در مناطقی بوده که تأثیری روی سدهای محدودی که در کرمان وجود دارد نداشته است.

طی هفته‌های اخیر در استان کرمان بارش هر هفته روی داده است اما این بارش‌ها نتوانسته هنوز تأثیر مناسبی بر آبخوان‌ها داشته باشد

طی هفته‌های اخیر در استان کرمان بارش هر هفته روی داده است اما این بارش‌ها نتوانسته هنوز تأثیر مناسبی بر آبخوان‌ها داشته باشد که یکی از دلایل آن خشکی بیش از اندازه زمین و از سوی دیگر بارندگی در مناطقی است که در بالادست سدها نبوده است.

مدیرعامل آب منطقه‌ای کرمان می‌گوید: از مجموع ظرفیت سدهای موجود در کرمان فقط ۳۸ درصد آبگیری شده است.

علی رشیدی افزود: سال جاری بارشها به صورت سیلابی و سیل آسا نبود و بارندگی‌ها اکثراً در جنوب استان اتفاق افتاد و بارش‌ها پراکنده‌ای که روی داد عملاً موجب جاری شدن رودخانه‌ها منتهی به سدها نشده است.

او افزود: سال گذشته همین بارندگی‌های سیلابی موجب آبگیری سدها شد اما در سال جاری در بالادست سدها بارندگی قابل توجهی نداشتیم و اگر هم بود بسیار اندک روی داد.

سد جیرفت و نسا در بم با ذخیره یک میلیون متر مکعب

او از ذخیره یک میلیون مترمکعب آب در سد نساء و جیرفت خبر داد و افزود: در سند تنگوئیه و بافت ۱۰۰ هزار مترمکعب آب ذخیره شده است. با این آمار و ارقام می‌توان متوجه شده با وجود اینکه در ظاهر میزان بارندگی‌ها در کرمان افزایش یافته و اکثر کوه‌های استان نیز سفید پوش شده‌اند اما در زمینه ذخیره سازی آب در استان آمار مطلوبی وجود ندارد و به نظر می‌رسد کرمانی‌ها همچنان باید چشم انتظار آب خلیج فارس باشند تا بتوانند حداقل آب شرب پایداری داشته باشند.

*توسعه کشاورزی در مقابل اوضاع نابسامان منابع آبی

محمد سهرابی، محقق و استاد دانشگاه در حوزه منابع آبی، بیان کرد: استان کرمان درگیر مدیریت اشتباه استفاده از منابع است، در واقع در استانی که چنین وضعیت نامناسبی در خصوص بارندگی دارد نباید کشاورزی توسعه می‌یافت و منابع موجود به کشاورزی اختصاص یابد. او افزود: ۲۵ سال بارندگی در کرمان زیر میزان استاندارد بوده است و در برخی از سال‌ها کاهش جدی بارندگی داشتیم و از سوی دیگر میزان برداشت از منابع آبی افزایش یافته است به طوری که حالا چاه‌های استان بی‌آب شده‌اند و بسیاری از دشت‌ها نیز در مرحله بحرانی قرار دارند.

*دشت‌های بدون آب نتیجه برداشت بی رویه

این استاد دانشگاه گفت: در کرمان کلاً ۴ سد بزرگ وجود دارد که می‌توان به سد جیرفت، تنگوئیه، بافت و نساء اشاره کرد که وضعیت آبگیری مطلوبی هم ندارند اما بیشترین فشار برای تأمین آب روی چاه‌های عمیقی است که هر سال با کف شکنی عمیق‌تر هم می‌شوند و هزاران چاه غیر مجازی که در کرمان وجود دارد تعیین تکلیف نشده‌اند و به نظر می‌رسد برنامه جدی هم برای کنترل برداشت آب از این چاه‌ها وجود ندارد و دقیقاً در بخش کشاورزی نیز بیشترین برداشت می‌شود و در برخی از دشت‌ها آبی برای برداشت وجود ندارد.

او گفت: خشکسالی تا سال گذشته ادامه داشته است و نمی‌توان گفت در سال جاری خشکسالی تمام شده است و آمار آبگیری سدها یک نمونه از شاخص‌های ادامه خشکسالی در کرمان است.

سهرابی افزود: در حال حاضر حداقل ۹۵ درصد استان کرمان تحت تاثیر مستقیم کم آبی است و با وجود بارش‌های اخیر سطح آب در این مناطق افزایش نیافته است زیرا اصولاً باید چندین سال ترسالی روی دهد تا سطح آب چاه‌ها افزایش یابد.

او افزود: ۴۹ درصد کرمان تحت تأثیر خشکسالی بسیار شدید قرار دارد.

رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی کرمان بیان کرد: متوسط بارندگی بلند مدت در استان کرمان ۱۲۹ میلیمتر است که البته در اکثر سال‌های اخیر محقق نشده است. حمیده حبیبی در ادامه افزود: در سال گذشته میانگین بارندگی ۱۴۲ میلیمتر بوده است که اکثراً در مناطق جنوبی و در قالب سیل بوده است. او افزود: در سال آبی جاری تاکنون ۶۰ میلیمتر بارندگی روی داده است. او بیان کرد: در واقع نسبت به بارندگی سال گذشته در این زمان ما بارش‌های کمتری را هم شاهد بودیم.

اما آنچه که باعث شده مردم تصور کنند خشکسالی در کرمان به پایان رسیده بارش‌ها در مناطق جمعیتی استان بوده است در واقع این بارندگی‌ها تأثیر قابل توجهی بر منابع آبی استان نداشته و باید منتظر بود که در ماه‌های اسفند و اردیبهشت که بیشترین بارش‌ها در استان روی می‌دهد چه میزان شاخص‌های بارندگی در استان رشد خواهد کرد.

 محقق و استاد دانشگاه در حوزه منابع آبی: استان کرمان درگیر مدیریت اشتباه استفاده از منابع است، در واقع در استانی که چنین وضعیت نامناسبی در خصوص بارندگی دارد نباید کشاورزی توسعه می‌یافت و منابع موجود به کشاورزی اختصاص یابد