استقبال ضعیف از تسهیلات مشاغل خانگی

استقبال ضعیف از تسهیلات مشاغل خانگی
کاغذوطن – متقاضیان دریافت وام مشاغل خانگی برای دریافت وام و تسهیلات بانکی باید ابتدا در سامانه ملی صدور مجوزها اقدام و بعد از دریافت مجوز، جهت دریافت تسهیلات از طریق سامانه مشاغل خانگی ثبت‌نام کنند.
کسب و کارهای خانگی یکی از مهم‌ترین بسترهای رشد و شکوفایی اقتصاد خانوارهاست که بستر رشد اقتصادی و رونق تولید را فراهم می‌کند. این دسته کسب و کارها مصرف انرژی و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهند و با حذف هزینه‌های سنگین اجاره بها و هزینه ایاب و ذهاب زودتر به بهره‌برداری و درآمدزایی و ثمردهی می‌رسند.
*رونق مشاغل خانگی برابر با کارآفرینی
به اعتقاد کارشناسان بازار کار، توجه به اینکه مشاغل خانگی یکی از زیرمجموعه‌های مهم حوزه تولید و کارآفرینی به شمار می‌رود که بیشتر افراد فعال در آن را زنان تشکیل می‌دهند. به زعم آنها ایجاد خوداشتغالی بین اعضای خانواده، عدم نیاز به دریافت تسهیلات کلان و کاهش هزینه‌های بهره برداری از ویژگی‌ها و مزایای ایجاد کسب و کارهای خانگی است.
در جریان نهضت تسهیل مجوزها و مقررات زدایی از فضای کسب‌وکار که با فعال شدن درگاه ملی مجوزها آغاز شد، مشاغل خانگی اولین گروهی بود که تقریباً به‌طور کامل گام‌های سه‌گانه مقررات زدایی برای آنها به انجام رسید و عملاً راه برای ثبت سریع بیش از ۵۰۰ مجوز کسب‌وکار خانگی فراهم آمد.
* عقب ماندگی کرمان در دریافت تسهیلات
در این اتفاق، متقاضیان مجوز برای مشاغل خانگی به‌راحتی می‌توانستند با ورود به درگاه ملی مجوزها، تقاضای خود را برای مجوز مربوطه ثبت کنند و ظرف چند روز اجاره راه‌اندازی آن کسب‌وکار را پیدا کنند.
آنطور که همشهری آنلاین نقل می‌کند، این مسئله در کل کشور با استقبال صاحبان ایده و خلاقیت مواجه شد؛ اما آن‌گونه که دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی می‌گوید: استقبال از مشاغل خانگی و دریافت تسهیلات این حوزه در استان‌های هرمزگان، مازندران، آذربایجان شرقی، چهارمحال و بختیاری، سمنان، گلستان و لرستان بیش از سایر استان‌ها بوده است.
کرمان در بین هفت استانی که بیشترین تسهیلات را دریافت کرده‌اند، قرار ندارد. این به این معنی است که استان در دریافت تسهیلات حوزه مشاغل خانگی عقب افتاده است.
سال گذشته مبلغ اعتبارات مشاغل خانگی، ۴۰۰۰ میلیارد تومان بود که رشد ۳۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشت.بانک مرکزی در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ مبلغ ۱۰۰۰ میلیارد تومان دیگر به منظور تقویت مشاغل خانگی در اختیار وزارت کار قرار داد تا کل اعتبار مشاغل خانگی به ۵۰۰۰ میلیارد تومان برسد، این در حالی بود که تسهیلات مشاغل خانگی در سال ۱۳۹۹ جمعا ۲۰۰ میلیارد تومان بود.
مرداد ماه امسال معاون اشتغال وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که برای سال جاری مبلغ ۵۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در حوزه مشاغل خانگی ابلاغ شده که به زودی پرداخت می شود.طبق آخرین اخبار این اعتبار تخصیص یافته و پرداخت آن از دو ماه قبل به متقاضیان راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی آغاز شده است.
اردیبهشت ماه امسال بانک مرکزی از توزیع مبلغ ۵۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۳ خبر داد و با صدور ابلاغیه‌ به ۱۰ بانک کشور سهمیه سالانه این بانکها را جهت توزیع اعلام کرد.
در بخشنامه بانک مرکزی با عنایت به مفاد ماده ۱۸ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، سهمیه بانکها جهت اعطای تسهیلات موصوف از محل منابع پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه در سال جاری طبق جدول پیوست مشخص شده است.
بانک مرکزی موظف است هر ساله سهمیه قابل اعطاء از محل منابع قرض الحسنه و منابع عادی سیستم بانکی را به ستاد ارائه دهد تا ستاد بر اساس اولویت انواع مشاغل خانگی، نسبت به تعیین سهمیه استانی اقدام لازم را به عمل آورد.
طبق این بخشنامه مقرر شده توزیع استانی تسهیلات مذکور از سوی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی ارسال شود.بانک مرکزی همچنین از بانکهای مذکور خواسته ضمن اقدام لازم بر سهمیه ابلاغی،عملکرد تسهیلات مذکور را در مقاطع سه ماهه به بانک مرکزی ارسال کنند.
بر اساس این بخشنامه بیشترین سهمیه ابلاغی به بانک قرض الحسنه مهر ایران و بانک ملی و پس از آن بانک توسعه تعاون، بانک سپه و بانک ملت اختصاص دارد.
در همین راستا،‌ محمود کریمی بیرانوند ـ معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار چندی قبل اختصاص مبلغ ۵۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به مشاغل خانگی را تایید کرد و گفت: اگرچه پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی با تاخیر ابلاغ شده ولی پرداخت این منابع از ۲ ماه قبل در حال انجام است که البته به نظر می‌رسد عملکرد پایین برخی بانکها در روند پرداخت تسهیلات اثرگذار بوده است.
به گقته وی ۱۵۰۰ میلیارد تومان از منابع تسهیلات مربوط به مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) است که با تایید ادراه کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی به متقاضیان مشاغل خانگی پرداخت می‌شود.
زنان بیشترین دریافت‌کنندگان وام مشاغل خانگی
طبق گزارش‌ها زنان بیش از ۸۰ درصد تسهیلات پرداختی، صدور مجوز و ایجاد اشتغال در حوزه مشاغل خانگی را به خود اختصاص داده‌اند.
علیرغم آنکه در بحث مشاغل خانگی و راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی تفکیک جنسیتی مطرح نیست اما زنان اصلی‌ترین جامعه هدف طرح مشاغل خانگی هستند که در زمینه دریافت مجوز و تسهیلات و اشتغال ایجادی سهم بالایی را به خود اختصاص داده‌اند تا جایی که طبق آمارها بیش از ۸۰ درصد افرادی که وام و تسهیلات مشاغل خانگی را دریافت کرده‌اند، زنان هستند.
در حال حاضر بیشتر بانک‌هایی که با وزارت کار در بحث اعطای تسهیلات مشاغل خانگی همکاری می‌کنند، عملکرد خوبی داشته‌اند و دو بانک رفاه کارگران و بانک توسعه تعاون در صدر بانک‌ها قرار دارند.
آنطور که همتیان ـ رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی گفته بانک‌ها هنوز توزیع هزار میلیارد تومان جدید را آغاز نکرده‌اند زیرا از سهم تسهیلات ۴۰۰۰ میلیارد تومانی امسال باقی مانده ولی این تسهیلات جدید در مرحله اجراست و پرونده‌هایی که به بانک‌ها ارسال شده در نوبت دریافت وام هستند.
وی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به راه‌اندازی ۲۰ تعاونی تامین نیاز مشاغل خانگی گفت: در حال حاضر بر اساس تفاهم نامه‌ای که با معاونت تعاون داریم، ۲۰ تعاونی تامین نیاز مشاغل خانگی استانی تاسیس شده و ۱۱ استان دیگر در حال تاسیس و پیگیری مراحل است. بیشتر تعاونی‌ها در مرحله ثبت سامانه هستند و پیش‌بینی می‌کنیم با توجه به فرایند تشکیل اتحادیه کشوری تا پایان سال راه اندازی ۱۱ تعاونی تامین نیاز دیگر نیز محقق شود.
وی افزود: در ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی تاسیس اتحادیه کشوری تعاونی‌های تامین نیاز مشاغل خانگی را مصوب کردیم که این اتحادیه برای نخستین بار ایجاد می‌شود.
آنطور که رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی گفته استان‌های هرمزگان، مازندران، آذربایجان شرقی، چهارمحال و بختیاری، سمنان، گلستان و لرستان در حوزه مشاغل خانگی و دریافت تسهیلات رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند.
به گفته همتیان در بحث افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بانوان نقش بسزایی داشته‌اند و یکی از عوامل موثر در توسعه مشاغل خانگی و افزایش مشارکت اقتصادی حضور زنان بوده است.
در حال حاضر وزارت کار بحث بازارسازی برای صاحبان مشاغل خانگی را در دستور کار قرار داده و درصدد است برنامه بازارسازی مشاغل خانگی را تا پایان سال گسترش دهد.
هدفگذاری وزارت کار در سال جاری ایجاد ۱۵۰ هزار شغل خانگی است که طبق آمار از ابتدای سال تا پایان آذر ماه ۱۴۰ هزار شغل خانگی در کشور ایجاد شده و روند صدور مجوزهای کسب و کار و اعطای تسهیلات باعث شده تا مشاغل خانگی مورد توجه قرار گیرد.
در حال حاضر یکی از بهترین و کارآمدترین راهکارها برای کاهش نرخ بیکاری به ویژه بیکاری زنان و فارغ‌التحصیلان، اشتغال خانگی است. کسب و کارهای خانگی علاوه بر اشتغالزایی موجب کسب درآمد و افزایش رفاه نسبی خانوار می‌شود. پایین بودن هزینه،‌ ریسک کم، افزایش بهره‌وری و سهولت دریافت مجوز از مهم‌ترین مزایای ایجاد کسب و کارهای خانگی به شمار می‌رود.