چاههای غیرمجاز و استفاده از آب شرب برای آبیاری تشنگی کرمان را تشدید کرده است. آبیاری غرقابی و چاههای غیرمجاز متهمان افزایش عطش کرمان
گزارش | بازار
مدیرعامل آب منطقهای استان کرمان: از۲۴ هزار حلقه چاه پروانهدار، ۱۰هزار چاه غیرمجاز است، بخش زیادی از این چاهها در بخش کشاورزی احداث شده که به دلیل آبیاری سنتی این آبها هدر میرود.
در حالی بزرگترین استان کشور با مشکل جدی بیآبی مواجه است که همچنان برداشت غیرمجاز از سفرههای زیرزمینی توسط ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز ادامه دارد.
استان کرمان در سال جاری با مشکلات بسیاری برای تأمین آب موردنیاز در بخش شرب و کشاورزی مواجه شده است.
در حالی طی سالهای گذشته تنش آبی مختص روستاها و بهخصوص در بخش کشاورزی بود که این روزها مردم شهرهای بزرگ کرمان با چالش آبی مواجه هستند، هر چند با افتتاح طرح آبرسانی سد نساء مشکل آب شرب بم و بروات برطرف شد؛ اما بیبرنامگی در تأمین آب در شمال کرمان طی سالهای گذشته و عدم پیشبینی بیآبی طی سال جاری توسط مسئولان موجب شده در شمال استان مردم با مشکل جدی تأمین آب مواجه شوند.
بیآبی در کرمان ادامه دارد
هم اکنون کرمان بهعنوان مهمترین شهر استان با کمبود جدی آب مواجه است و هر چند قرار بود با حفر ۸ چاه مشکل کاهش یابد؛ اما عملاً مردم شهر با مشکل بیآبی مواجه هستند.
مسئولان میگویند سهمیهبندی آب در شهر انجام نمیشود و تنها افت فشار روی میدهد؛ اما عملاً در بخش قابلتوجهی از روز آبی در لولههای آب شرب شهری وجود ندارد.
گرمشدن بیسابقه دمای هوا از یک سو و کاهش منابع آبی در پی کاهش بارندگی از سوی دیگر به مشکلات مردم افزوده است.
اما با وجود شرایط نامطلوب موجود برای تأمین آب، برداشتهای غیرمجاز و منفی از آبهای زیرزمینی استان ادامه دارد.
در حالی مردم کرمان با بیآبی دستوپنجه نرم میکنند روزانه هزاران لیتر آب از سفرههای آب زیرزمینی برای آبیاری غرقابی هزاران هکتار باغ و مزرعه برداشت میشود.
طبق گفته مسئولان وجود شهرکهای حاشیهای در کرمان و استفاده از آب شرب برای آبیاری ویلاها نیز از دیگر دلایل بروز مشکلات در کرمان است.
تنش آبی در ۹۰۰ روستا
نکته قابلتوجه اینکه در کرمان هم اکنون ۹۰۰ روستا نیز در تنش آبی جدی قرار دارند و با تانکر آبرسانی میشوند. این مسئله روند مهاجرت به شهرها را نیز افزایش داده است.
شاید باورکردنی نباشد که طبق آمار ۱۱.۵ درصد برداشت آب از منابع آب زیرزمینی کشور در کرمان انجام میشود و دلیل آن این است که یکچهارم باغهای کشور در کرمان وجود دارد و هزاران هکتار مزرعه نیز در استان احداث شده است و همچنان بخش قابلتوجهی از این باغها و مزارع بهصورت غرقابی آبیاری میشود.
استان کرمان دومین استان از نظر برداشت آب از سفرهای زیر زمینی است و بعد از فارس در مکان دوم قرار گرفته است.
محمد اقبالی کارشناس حوزه آب در استان کرمان بیان کرد: استان کرمان ۶ هزار و ۴۰۰ میلیون متر سالانه برداشت آب دارد درصورتیکه میزان بارندگی هر سال در کرمان کاهش مییابد و این میزان برداشت جبران نمیشود.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: همین امر منجر به فرونشست زمین در کرمان شده است و هرازچندگاه شاهد بروز حادثه در شهر کرمان هستیم و در دشتها نیز وضعیت بحرانی شده است.
کف شکنی چاهها در سکوت
او عنوان کرد: نکته جالب اینکه اکثر این برداشت آب نیز با کف شکنی چاههای عمیق انجام میشود و با وجود خشکشدن چاههای کشاورزی اما با کف شکنی آب بیشتری از زیر زمین خارج میشود و بهصورت آبیاری سنتی در باغها و مزارع هدر میرود.
او بیان کرد: بهظاهر این آبها صرف تولید محصولات کشاورزی میشود؛ اما بهتدریج این برداشتها، حیات در استان را به مخاطره میاندازند و بهزودی آبی برای برداشت وجود نخواهد داشت.
او ادامه داد: ادامه کشاورزی در کرمان منطقی نیست و نباید در استانی که آب شرب هم ندارد آبهای موجود در بخش کشاورزی غیراقتصادی هدر رود.
نکته قابلتوجه اینکه آمار دیگر استانها در مقایسه با کرمان بسیار پایینتر است بطوریکه آمار آب برداشت شده غیرمجاز از حدود ۱۰ هزار چاه غیرمجاز در کرمان با مجموع برداشت آب از منابع زیر زمینی در دیگر استانها برابری میکند.
مدیرعامل آب منطقهای استان کرمان با ابراز نگرانی از تنش آبی در کرمان اظهارداشت: همه مسئولان و مردم باید برای مدیریت منابع آبی در کرمان همکاری کنند.
علی رشیدی گفت: ۲۴ هزار حلقه چاه پروانهدار در کرمان وجود دارد که بین ۹ هزار و ۵۰۰ تا ۱۰ هزار چاه غیرمجاز است.
او عنوان کرد: بخش زیادی از این چاهها در بخش کشاورزی احداث شده و به دلیل آبیاری سنتی این آبها هدر میرود.
او عنوان کرد: باید منابع محدود آبی در کرمان را مدیریت کنیم و نباید بهگونهای برداشت آب انجام شود که گویا در یک استان پر آب زندگی میکنیم.
طبق آمار ۳ هزار و ۵۷۹ میلیون مترمکعب آبی که سالانه از آبخوانهای کرمان برداشت میشود، مجاز و طبق پروانه است و بخش زیادی نیز غیرقانونی برداشت میشود. این عدد حدود ۸ برابر استان یزد (۴۵۳ میلیون مترمکعب) ۴.۵ برابر استان هرمزگان (۷۹۹ میلیون مترمکعب) و۱۶.۵ برابر بوشهر (۲۱۸ میلیون مترمکعب) است.
برداشت منفی آب ادامه دارد
میزان ورودی و خروجی سفرههای آب زیرزمینی کرمان تراز نیست. حدود ۹۰۰ میلیون تا یک میلیارد مترمکعب کسری مخزن در استان کرمان داریم. اگر حجم سفرههای زیرزمینی را یک ظرف آب در نظر بگیریم سالانه ۹۰۰ میلیون تا یک میلیارد مترمکعب از سطح آب این ظرف کمتر میشود.
نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی نیز از ادامه روند خشکسالی در کرمان ابراز نگرانی کرد و خواستار برنامهریزی برای ایجاد آب پایدار حداقل در بخش شرب شد.
محمدجواد زاهدی، عنوان کرد: کار خوبی در شرق استان کرمان انجام شد و آب شرق کرمان قرار است از سد نساء تأمین شود و فشار بر روی آبهای زیر زمینی کاسته شده است.
او عنوان داشت: در این شرایط باید بگوییم برداشت غیرمجاز آب در کرمان باید متوقف شود تا بتوانیم آینده کشاورزی اقتصادی در کرمان را تضمین کنیم.
زاهدی افزود: برداشت آبهای غیرمجاز در کرمان آینده استان را تهدید میکند و میتواند به تنش اقتصادی نیز منجر شود.
نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید بتوانیم مدیریت آبهای موجود را انجام دهیم در غیر این صورت با مشکل جدی مواجه میشویم.
باوجوداینکه مسئولان هر سال از مدیریت مصرف آب میگویند؛ اما کمتر دراینخصوص گام عملی برداشته شده است.