ایران جایگاه اول صادرات پسته را از دست داد. نایب‌رئیس هیئت‌امنای انجمن ملی پسته ایران: با تسهیل مشکلات صادراتی و رفع تعهدات ارزی برای تجار صادرات افزایش پیدا می‌کند

ایران جایگاه اول صادرات پسته را از دست داد. نایب‌رئیس هیئت‌امنای انجمن ملی پسته ایران: با تسهیل مشکلات صادراتی و رفع تعهدات ارزی برای تجار صادرات افزایش پیدا می‌کند
کاغذوطن
در حالی در سال ۲۰۲۳ ارزش صادرات پسته در مجموع ۳.۸ میلیارد دلار بوده است که در مدت نامبرده کشورهای ایالات متحده آمریکا، ایران، ترکیه، بلژیک و آلمان ۵ صادرکننده برتر از نظر ارزش صادراتی بوده‌اند.
بازار جهانی پسته یکی از بازارهای پویا است که تحت‌تأثیر یک‌سری مسائل نوساناتی نیز دارد؛ به‌طوری‌که گزارش‌های جهانی حاکی است در سال ۲۰۲۳، ارزش صادرات پسته در مجموع ۳.۸ میلیارد دلار بوده است به‌این‌ترتیب پسته صادراتی نسبت به ۵ سال قبل در سال ۲۰۱۹ که فروش صادراتی پسته به ارزش ۳.۹۷ میلیارد دلار بود به میزان ۴.۶درصد کاهش یافت. داده‌های آماری سازمان فائو نیز بیانگر این است که در سال ۲۰۲۳ تقریباً دو سوم (۶۴.۷درصد) پسته‌های صادراتی جهانی در پوسته بودند درحالی‌که ۳۵.۳درصد با پوسته آن فروخته شد.
*۸۰ درصد پسته تولیدی کشور در رفسنجان
نایب‌رئیس هیئت‌امنای انجمن ملی پسته ایران تولید ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن پسته در سال جاری را پیش‌بینی کرد و اظهار داشت: امسال نیز همانند سال گذشته صادرات ۱۲۰ هزارتنی پسته برآورد می‌شود.
جلیل کاربخش راوری اظهار داشت: سال گذشته ۲۰۰ هزار تن پسته در کشور تولید شد که از این میزان ۱۲۰ هزار تن پسته به ارزش بین ۹۰۰ میلیون دلار تا یک میلیارد دلار به کشورهای هدف صادر و مابقی به مصرف داخلی رسید.
او با بیان اینکه پیش‌ازاین محصول پسته در سطح حدود ۴۵۰ هزار هکتار تولید می‌شد، افزود: همچنان ۸۰ درصد پسته تولیدی کشور از باغات شهرستان رفسنجان استان کرمان و ۲۰ درصد پسته کشور در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، سمنان، یزد، مرکزی، قزوین و مناطقی از استان تهران برداشت می‌شود.
نایب‌رئیس هیئت‌امنای انجمن ملی پسته ایران دلیل کاهش تولید پسته کشور طی سال گذشته را سرمازدگی، گرمازدگی، کاهش بارندگی، استمرار خشکسالی، کمبود منابع آبی، کاهش سطح و کیفیت آب‌های زیرزمینی اعلام کرد و گفت: ۸۰ هزار تن پسته از سال گذشته به دلیل کاهش مصرف داخلی به دلیل افزایش قیمت و صادرات به امسال منتقل شده که نسبت به سال گذشته دوبرابر افزایش داشته است.
او بر این باور است که در صورت تسهیل مشکلات صادراتی و رفع تعهدات ارزی برای تجار میزان صادرات به کشورهای هدف می‌تواند افزایش پیدا کند.
*با ارزش ترین تامین کنندگان پسته بین المللی
بر اساس گزارش سایت بازار، از نظر ارزش، ۵ صادرکننده بزرگ پسته عبارت‌اند از: ایالات متحده آمریکا، ایران، ترکیه، بلژیک و آلمان. در مجموع، این زیر مجموعه از تأمین‌کنندگان اصلی، ۹۱ درصد از کل پسته‌های فروخته شده در بازارهای بین‌المللی را در طول سال ۲۰۲۳ فروختند.
از سوی دیگر از منظر قاره‌ای، صادرکنندگان در آمریکا شمالی بالاترین ارزش دلاری پسته صادراتی را در طول سال ۲۰۲۳ با محموله‌هایی به ارزش ۲.۳۸ میلیارد دلار یا ۶۲.۹ درصد از پسته‌های صادراتی عرضه کردند. همچنین صادرکنندگان آسیا با دارابودن ۲۰درصد سهم، صادرکنندگان اروپا با حدود ۱۷درصد در جایگاه‌های برتر صادراتی قرار دارند. از سوی دیگر صادرکنندگان اقیانوسیه عمدتاً استرالیا، آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین به جز مکزیک در رتبه‌های بعدی صادرات پسته در سال ۲۰۲۳ قرار دارند.
*برترین صادرات پسته بر اساس کشور
داده‌های آماری منتشر شده نشان می‌دهد که ۲۰ کشوری که در سال ۲۰۲۳ بالاترین ارزش دلاری پسته را صادر کرده‌اند از نظر ارزش، ۹۹.۴ درصد از پسته صادراتی جهانی را در سال ۲۰۲۳ ارسال کردند. در واقع طبق آمارهای فائو در سال ۲۰۲۳ ایالات متحده صادراتی به ارزش ۲.۴ میلیارد دلار انجام داد که در واقع از نظر ارزشی ۶۲.۹درصد از کل پسته صادراتی را شامل می‌شود.
از سوی دیگر در مدت نامبرده ایران صادراتی به ارزش ۳۲۱.۲ میلیون دلار به ثبت رسانده است که در واقع ۸.۵ درصد از کل پسته صادراتی می‌شود.
همچنین طبق این گزارش ترکیه با رقم‌زدن صادراتی به ارزش ۳۱۸ میلیون دلار سهمی ۸.۴درصدی، بلژیک با صادراتی ۲۲۶ میلیون‌دلاری سهمی ۶درصدی دارد و در جایگاه چهارم صادرات از نظر ارزشی قرار دارد. این در حالی است که آلمان نیز با صادراتی به ارزش ۲۰۱ میلیون دلار در جایگاه پنجم قرار دارد.
داده‌های آماری همچنین بیانگر این است که در بحث ارزش صادرات پسته در سال ۲۰۲۳ کشورهای «هلند با ۶۱ میلیون دلار، اسپانیا با ۴۲.۷میلیون دلار، افغانستان با ۳۲.۳ میلیون دلار، ایتالیا با ۳۱.۷ میلیون دلار، هنگ‌کنگ با ۲۵.۵ میلیون دلار، سوریه با ۲۴.۴ میلیون دلار، چین با ۱۹.۷ میلیون دلار،
یونان با ۱۵.۹ میلیون دلار، اسلواکی با ۱۴ میلیون دلار، لوکزامبورگ با ۱۳.۹ میلیون دلار، جمهوری چک با ۹.۹ میلیون دلار، استرالیا با ۷ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۶.۶ میلیون دلار، فرانسه با ۶.۳۸ میلیون دلار و ویتنام با رقم‌زدن صادراتی به ارزش ۶.۰۶ میلیون دلار» در جایگاه ششم تا بیستم دنیا قرار دارند.
* کشورهایی که سریع‌ترین رشد صادرات پسته را در سال ۲۰۲۳ رقم زده‌اند
داده‌های آماری همچنین نشان می‌دهد: در میان صادرکنندگان برتر، سریع‌ترین صادرکنندگان پسته از سال ۲۰۲۲ به بعد عبارتند از: لوکزامبورگ (۲۶۰.۲ درصد افزایش)، جمهوری چک (۲۳۷.۹ درصد افزایش)، اسلواکی (افزایش ۲۳۷.۹ درصد) ۱۸۸.۵ درصد و بلژیک (۱۱۹.۳ درصد افزایش).
از سوی دیگر کشورهایی که فروش پسته صادراتی خود را کاهش داده‌اند در صدر قرار دارند عبارتند از امارات متحده عربی (کاهش ۹۴.۲ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲)، ویتنام (کاهش ۷۱.۴ درصد)، سوریه (کاهش ۴۴.۶ درصد)، استرالیا (کاهش ۴۱.۴ درصد) و یونان (کاهش ۳۹.۷درصد).
*خریداران عمده پسته بین‌المللی؛ چین و آلمان در صدر واردات
بر اساس این گزارش، با تغییر تمرکز بر واردات، ۵ واردکننده پیشرو پسته در سال ۲۰۲۳ «چین، آلمان، ترکیه، ایتالیا و هند» بودند. به‌طوری‌که در مجموع، این پنج کشور بزرگ واردکننده بیش از نیمی (۵۱.۵درصد) از پسته‌های وارداتی جهانی را بر اساس ارزش دلاری خریداری کردند.
درصدهای فوق حاکی از آن است که مجموع ۸۲ صادرکننده پسته (۹۱ درصد برای ۵ صادرکننده برتر مربوطه) در مقایسه با نزدیک به ۱۷۰ کشور، جزیره و قلمرو خریدار، گروهی متمرکزتر است. با ۵۱.۵ درصد، ۵ واردکننده برتر سهم بسیار کمتری از کل پسته وارداتی جهان را در مقایسه با صادرکنندگان پیشرو به خود اختصاص دادند.
از سوی دیگر داده‌های آماری حاکی از این است که در مورد واردات جهانی پسته به تفکیک قاره، ۵۰.۲ درصد از پسته خریداری شده در بازارهای بین‌المللی به مشتریان در آسیا تحویل داده شده است. پس از آن نیز اقیانوسیه آمریکای لاتین در بحث واردات سهم دارند.