قطب گلاب آب ندارد

بی آبی خطر از دست دادن جایگاه دوم  تولید گل لاله‌زار را دو چندان کرد

قطب گلاب آب ندارد

سبک خیز، مدیر جهاد کشاورزی بردسیر:  زمین‌های لاله زار اینقدر خرد شده که دیگر نمی‌شود، اسم آبیاری تحت فشار را جلوی مالکان آورد. 

قطب دوم گلاب کشور، آب ندارد. انقدر که کشاورزانش دوره آبدهی گل‌های محمدی را به ماهی یک بار رساندند.  جایی که آبیاری محصولات بر پایه سیستم غرقابی می‌چرخد، کشاورزان در حال جمع آوری پول برای عریض کردن بندهای خاکی و سیمانی کردن کانال‌ها هستند. طی این ده سال کسی به فکر آبیاری قطره‌ای نبوده و رمضان سبک‌خیز، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بردسیر عاملش را خرده مالکی می‌داند.

سرمازدگی و بعد هم بی آبی 5 هزار تن از تولید گل لاله زار را کم کرد. پیش بینی 9 هزار تنی به 4 هزار تن کاهش یافت. ضرری که کشاورزان با توجه به دوره سه ساله انتظار برای گل‌دهی معتقدند تا سه سال گریبان گیر کشاورزان است. امسال نیز سازمان جهاد کشاورزی بردسیر  برآورد گل‌دهی منطقه را به 4 هزار تن کاهش داده.اینکه جایگاه دوم تولید گل محمدی را از دست دادیم با نه؟ سوالی است که همچنان کسی به آن پاسخ نداده اما سبک خیز معتقد است که سرمازدگی سال پیش کشوری بوده و حتی کاشانی که رتبه اول گلدهی را داشته ضرر دیده.

90 درصد استان درگیر خشکسالی است

بحث اما بر سر امسال یا حتی سال بعدش هم نیست. خشکسالی کل استان را در نوردیده  و طبق گزارش مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی در کشور،89.3درصد مساحت استان کرمان درگیر خشکسالی است. لاله زار اما همچنان بر پایه سیستم غرقابی می‌چرخد. چقدر آب مصرف گل‌ها می‌شود؟  کسی نمی‌داند اما بومیان معتقدند که گل محمدی کم آب‌ترین محصول است و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان هم آن را تایید می‌کند. 

دیگر کسی سیب زمینی نمی‌کارد

کشاورزان کشت سیب زمینی و تمام محصولاتی که فکر می‌کردند آب بیشتری مصرف می‌کند را کنار گذاشتند. مانده گل محمدی و محصولات باغی. میزان آب اما برای همین دو محصول هم کافی نیست و کشاورزان مجبور به انتخاب شدند؛  مانده‌اند که با این سهمیه اندک کدام یک را سیراب کنند؟ بوته‌های گل یا درختان مثمری که از بی‌آبی برگ‌هایشان زرد شده.

 احمد فلاح از کشاورزان لاله زار به «کاغذ وطن» می‌گوید: « هم پارسال و هم امسال کسی سیب زمینی در منطقه نکاشت. هر محصولی که فکر می‌کردیم آب زیادی مصرف می‌کند نکاشتیم اما با باغ هایمان چه کنیم؟»

او ماهی یک بار به بوته‌های گل آب می‌دهد و باقی سهمیه را به سمت باغات روانه می‌کند:«گل محمدی نسبت به سایر ارقام مقاوم تر است و تحمل بیشتری دارد.»

کشاورزان میان انتخاب بوته‌های گل و درختان مانده‌اند. اکثرا اولویت را به باغات دادند اما خودشان هم می‌دانند که این انتخاب در نهایت از میزان برداشت گل محمدی‌شان کم می‌کند. جواد نجف پور به «کاغذ وطن» می‌گوید: «میزان آبیاری رابطه صد در صد با مقدار برداشت گل در سال بعد دارد. »

گل محمدی اما در مقابل درختان تشنه سیب و گلابی و آلبالو جز اولویت‌ها نیست. همین شده که بوته‌‌هایی که تا سال پیش هفته‌ای یک بار و یا نهایتا دو هفته‌ای یک بار آبیاری می‌شوند؛ 40 روز یک بار هم رنگ آب را نمی‌بینند.

کشاورزان حالا در تلاش‌اند که با جمع آوری پول برای عریض کردن بندهای خاکی و سیمانی کردن جوی ها تا حدی این کم آبی را جبران کنند. نجف پور می‌گوید: «حمایت دولت صفر بوده، اما خودمان پول جمع کردیم تا بندهای خاکی  را خاک برداری کنیم و جوی‌ها را سیمانی کنیم تا آب کمتری وارد زمین شود و آب به درختان برسد.»

 سیستم کلی اما همچنان بر پایه آبیاری غرقابی است و هیچ یک تمایلی برای آبیاری قطره‌ای و یا سایر شیوه‌های نوین آبیاری ندارند. رمضان سبک خیز،  مدیر جهاد کشاورزی بردسیر نیز این نکته را تایید می‌کند و علتش را در خرده مالکی می‌داند. سبک خیز به «کاغذ وطن» می‌گوید: «زمین های لاله زار ابتدا بین مالکین تقسیم شده و بعد هم بین زارعین خرد شده. زمین اینقدر خرد شده که دیگر نمی‌شود حتی اسم آبیاری تحت فشار را جلوی مالکان آورد. آخر مگر با 50 قصب یا هزار متر می‌شود آبیاری تحت فشار داشت.» به گفته او برای آبیاری تحت فشار باید حداقل مساحت زمین به یک هکتار برسد.

سبک خیز مدعی است که بالغ بر ۱۲ هزار و 500 هکتار از اراضی شهرستان بردسیر مجهز به سیستم آبیاری تحت فشار و یا سایر روش های نوین آبیاری است. :« بالغ بر 90 درصد از اراضی که قابلیت مجهز شدن به سیستم های نوین را داشته مجهز شدند و از این نظر بردسیر رتبه اول استان را به خود اختصاص داده است.»سهم لاله زار اما از این روش‌های نوین چیزی نبوده و حالا در جایی که به گفته مسئولان با مشکل تامین آب شرب مواجه است، کشاورزان آب را به شکل غرقابی پای درخت می‌ریزند. ماه پیش محمد طاهری، مدیر عامل آب و فاضلاب استان کرمان درباره حل مشکل آب بردسیر و سایر شهرستان‌های مشابه استان که در ناحیه کوهستانی هستند، گفته بود:«نمی توان برای روستاها و شهرستان های بردسیر، رابر و کوهبنان چاه دیگری حفر کرد. این مناطق به صورت کوهستانی است و امکان احداث چاه درآن‌ها نیست و چاره‌ای جز احداث چاه‌های دستی که تنها هزینه سنگینی را تحمیل می‌کند و مشکلی را حل نمی کند، نداریم.»