روزهای بی‌رونق سردخانه‌داری

روزهای بی‌رونق سردخانه‌داری

حسین اکبری، نایب رئیس انجمن خرمای استان کرمان: امسال فقط نیمی از سردخانه‌های شرق استان پر شد

تورم کشور بالای ۴۰درصد است و هزینه‌های تولید خرما دوبرابر شده، قیمت خرما اما نسبت به سال قبل تغییر محسوسی نداشته. خرما داران معتقدند که خرید خرمای مضافتی زیر ۲۵هزار تومان صرفه اقتصادی ندارد و این میان خبرهایی از فروش نخل خرما به ویژه در روستای کرک از توابع بم به گوش می‌رسد. این زیان نه فقط بر خرماداران سوار نشده، سردخانه دارانی که بیشتر انگشت اتهام گرانی و سود چند برابری به سمتشان دراز بود حالا از سوددهی افتادند؛ امسال به گفته حسین اکبری، نایب رئیس انجمن خرمای کرمان برای چندمین سال پیاپی فقط  نیمی از سردخانه‌های شرق استان پر شد. موضوعی که به گفته او علتش در کنار کاهش تولید، مجوز بی رویه سردخانه داری است.         

  گزارش مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران کرمان درصد خشکسالی استان را ۸۹.۴درصد نشان می‌دهد. وضعیت شرق به نسبت بدتر هم هست و خشکسالی صددرصد مساحت شهرستان‌‌‌های نرماشیر، منوجان و بم را فراگرفته است. امسال نوسانات دمایی و بی‌آبی تا ۱۵درصد از خرمای مضافتی کشور را خراب کرد. در ابتدای خردادماه دما به صورت کم سابقه‌ای بالا رفت و سپس دچار افت شد، پس از آن در تیرماه بار دیگر دمای هوا به شکل چشمگیری افزایش یافت. نتیجه این  کمبود و نبود آب همراه با نوسانات گرمایی خشک شدن سرشاخه‌ها و حمله آفت‌ها با جمعیت بالا به درختان نخل‌بود. موضوعی که مرداد ماه مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن ملی خرمای ایران به آن اشاره کرده بود و آن را علت کاهش ۱۰تا ۱۵درصدی تولید خرمای مضافتی در کشور دانسته بود. البته به گفته او تا آن تاریخ به رغم کمبود و نبود آب در نخلستان‌ها، تلفات نخل از بی‌آبی نداشته‌ایم.

*فروش نخل در کرک

حالا بعد از نخل فروشی در دشتستان، این بار اخباری در فضای مجازی مبنی بر نخل فروشی در روستای کرک شهرستان بم دست به دست می‌شود. موضوعی که اگر چه از سمت حسین اکبری، نایب رئیس انجمن خرمای کرمان تایید و یا رد نمی‌شود اما او نیز از فروش نخل در بعضی نقاط شهرستان به دلیل جلوگیری از خشک شدن خبر می‌دهد. اکبری به «کاغذ وطن» می‌گوید: «بعضی جاها دچار بی‌آبی هستند و نخل‌ها در اثر بی آبی دارند خشک می‌شوند و کشاورزان برای آنکه انتفاعی از این نخل‌ها ببرند این نخل‌ها را می‌فروشند . چنانچه در بوشهر هم این اتفاق افتاد.»

*خرما با این قیمت‌ها توجیه اقتصادی ندارد

بی آبی و نوسانات دمایی تولید را کاهش داده اما این کاهش تولید، تاثیری در افزایش قیمت نداشته. یک ماه بیشتر به دوره  پیک صادراتی خرما نمانده اما همچنان قیمت خرما روی ۲۵ تا ۳۰هزارتومان است. بیژن سیستانی از کشاورزان عمده جنوب کرمان معتقد است که قیمت خرما زیر ۲۵هزار تومان برای نخلدار صرفه اقتصادی ندارد. او به «کاغذ وطن» می‌گوید: «هزینه تولید دو برابر سال گذشته است. کارتن، سوزن و هزینه کارگر چندین برابر شده. این وضعیت قیمت خرید فقط برای افرادی صرفه اقتصادی دارد که باغ کوچکی داشته باشند و خودشان کارشان را انجام دهند اما برای نخلداران عمده این وضعیت توجیه پذیر نیست.»

محدوده قیمت خرما در بازار داخلی ۲۵ تا حداکثر ۳۰ هزار تومان است و در بازار خارجی نیز بین سنت ۹۰ تا ۱.۱ دلار. اینکه چرا قیمت تقریبا ثابت مانده موضوعی است که از دید اکبری علتش کشش قیمت بالای محصول خرما است. اکبری در این رابطه می‌گوید:«خرما کشش قیمتی بالایی دارد. حدود  ۵۰درصد از ظرفیت تولید استان در بازار داخلی مصرف شده که وابسته به درآمد مردم بوده واز طرفی  کرونا  هم در این مسئله بی تاثیر نبوده.»

او معتقد است که دلیل وضعیت موجود بازار خرما سیاستگذاری غلط در این عرصه است. موضوعی که پیش‌تر امیرحسین زرگرزاده، صادرکنندگان خرما ایران  به آن اشاره کرده بود و از ورود بیش از حد تجار پاکستانی به ایران و خرید از این کشور گفته بود: « فعالیت تجار پاکستانی برای خرید خرما استعمران ایران طی سال‌های اخیر تشدید شده و تجار این کشور با رفت‌و‌آمد به خوزستان، خرمای استعمران این منطقه از ایران را خریداری و صادرات‌مجدد می‌کنند. تجار پاکستانی حتی به کرمان نیز رفت‌و‌آمد کرده و خرمای شاهانی این منطقه را از کف بازار جمع می‌کنند.» حالا نایب رییس انجمن خرمای کرمان نیز به همین مسئله انتقاد دارد. او می‌گوید: «یک فرد خارجی می‌تواند به راحتی داخل ایران بیاید و هر کالایی که می‌خواهد را خریداری و از کشور خارج کند. این کار او ممکن است تبعاتی در بازار داخلی داشته و ضرر و زیانی به تجار وارد  کند ولی عملا تجار پاکستانی و افغانی به راحتی به بازار ورود پیدا کرده و کالا را خریداری و بعد هم با کارت اجاره ای صادر می‌کنند.»

او معتقد است که این سیاستگذاری غلط نه صرفا در بازار تجارت بلکه در عملکرد جهاد کشاورزی نسبت به سردخانه داری هم  موجود است. به گفته او هم اکنون کمتر از نیمی از ظرفیت سردخانه‌های شرق کرمان خالی است. موضوعی که در کنار کاهش تولید ریشه اصلی اش در مجوز بیش از حد برای سردخانه داری است. او در این رابطه می‌گوید:«سال‌های سال است که ما داد می‌زنیم که مجوز سردخانه ندهید اما جهاد کشاورزی زیر بار نمی‌رود. هم اکنون سردخانه‌ها از سوددهی افتادند  و مشکل بانکی دارند . این وضعیت حتی منجر شده که بانکداران به سردخانه‌هایی  که جدیدا تقاضای تسهیلات برای سردخانه را دارند وامی ندهند چرا که آن ها هم می‌دانند که این کار دیگر توجیه اقتصادی ندارد.»به گفته او ظرفیت تولید خرمای شرف حدود ۱۵۰هزار تن است اما سردخانه‌های موجود ظرفیت نگهداری ۳۰۰ هزار تن خرما را دارند.