شانس اشتغال زنان تحصیل‌کرده ۴۵درصد. شوک سوم به اشتغال زنان

 شانس اشتغال زنان تحصیل‌کرده ۴۵درصد. شوک سوم به اشتغال زنان

گزارش / ایرنا

در یک دهه اخیر اشتغال زنان در ایران، با نوسانات قابل توجهی روبه‌رو بوده است. به نظر می‌رسد «تحریم‌های اقتصادی» و «کرونا» دو عامل اثرگذار بر کاهش میزان مشارکت اقتصادی زنان و افت سهم اشتغال آنان در بازار کار بوده‌اند. حال باید عامل سوم، یعنی اختلال اینترنتی نیز به آنها افزوده شود. مطابق برآوردها، زنان سهم قابل توجهی در مشاغل فضای اینترنت داشتند که تحولات هفته‌های اخیر، ضربه جدیدی به اشتغال آنها وارد کرده است. 

مقایسه میزان فعالیت اقتصادی زنان ایران با میانگین جهانی نشان‌دهنده یک شکاف قابل‌توجه است. میانگین جهانی مشارکت اقتصادی زنانی که در سن کار هستند حدود 50درصد است. این در حالی است که در دو فصل ابتدایی سال جاری تنها 7/ 13درصد از زنان بالای 15 سال ایران مشارکت اقتصادی داشتند. شرایط نابسامان اقتصادی سال‌های گذشته موجب شده است اشتغال در ایران به صورت کلی با چالش مواجه باشد. در اواخر سال 1398 ویروس کرونا شیوع پیدا کرد و به همین دلیل مشارکت اقتصادی به صورت کلی کاهش یافت.

اما نکته قابل‌توجه این است که پس از واکسیناسیون سراسری و عبور از بحران در سال 1400، مشارکت اقتصادی به صورت کلی و مشارکت اقتصادی مردان افزایش یافت، اما این مساله در مورد مشارکت اقتصادی زنان صادق نبود و سیر نزولی نسبت فعالیت اقتصادی زنان ادامه داشت و در پایان سال 1400 به 3/ 13 درصد رسید. آخرین آمار مربوط به فعالیت اقتصادی زنان در 6 ماه ابتدایی سال 1401 بیانگر این است که فعالیت اقتصادی زنان معادل 7/ 13 درصد بوده است.

میانگین جهانی اشتغال زنان

 بررسی داده‌های بانک جهانی بیانگر این است که زنان در سراسر جهان دارای فرصت‌های شغلی و درآمدی پایین‌تری هستند. به عبارتی زنان در مقایسه با مردان ساعات کمتری را به کار کردن و کسب درآمد می‌پردازند؛ در واقع آنان کم‌تر دنبال کار می‌گردند. زنان کم‌تر در مشاغل رسمی کار می‌کنند و فرصت‌های کمتری برای گسترش کسب‌و‌کار یا پیشرفت شغلی دارند. زنان حتی زمانی که کار می‌کنند درآمدی کمتری دارند. به صورت کلی نرخ مشارکت جهانی نیروی کار برای زنان کمی بیش از 50 درصد است. این در حالی است که نرخ مشارکت جهانی نیروی کار برای مردان 80 درصد است. 

در واقع در سال 1355 حدود 16 میلیون نفر از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دادند. این در حالی است که 11 میلیون نفر از آن‌ها سواد خواندن و نوشتن نیز نداشتند. در سال مذکور 48 هزار نفر از زنان دانشجو بودند. این در حالی است که در 40 سال گذشته آموزش عالی توسعه پیدا کرده و تعداد دختران دانشجو در برخی از سال‌ها به 2/ 2میلیون نفر نیز رسیده است.

در‌حال‌حاضر تعداد زنانی که تحصیلات عالی دارند به بیش از 7 میلیون نفر رسیده است. بدیهی است که این رشد جمعیت تحصیل‌کرده نیازمند بستر شغلی بیشتری نسبت به گذشته است. به عبارتی جامعه زنان در سال‌های گذشته با شیب قابل‌توجهی به تحصیلات دانشگاهی دست یافته، اما زمانی که قصد ورود به بازار کار را داشته، با درهای بسته مواجه شده است. این نتیجه از آنجا حاصل شده که نرخ بیکاری زنان جوان تحصیلکرده در سال‌های گذشته به ندرت از 55 درصد پایین‌تر بوده است. اهمیت این عدد آن‌جا مشخص می‌شود که عدد مذکور برای جوانان تحصیلکرده اعم از زن و مرد نیز همواره در حاشیه 40 درصد قرار داشته است.