صف طولانی ۱۸ هزار کارگر استان، منتظر بیمه ساختمانی
گزارش | بازار
مدیرکل تامین اجتماعی کرمان: امیدواریم تا دو ماه آینده بخشنامه مربوطه از سازمان تامین اجتماعی به استانها ابلاغ شود
تامین اجتماعی یکی از قدیمیترین سازمانهای بیمهای کشور به شمار میرود که جمعیت زیادی را تحت پوشش دارد و در استان کرمان یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر معادل ۴۸ درصد جمعیت این استان تحت پوشش آن هستند. این در حالیست که بسیاری از این افراد از وضع موجود سازمان بیمهگر خود گلایه مندند.
به منظور بررسی آخرین وضعیت بیمه کارگران با محمود شیخ شعاعی مدیرکل تامین اجتماعی استان کرمان گفتگو کردیم که در ادامه میخوانید.
*چند درصد مردم استان کرمان تحت پوشش انواع بیمه تامین اجتماعی هستند؟
در استان کرمان حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر (۴۸ درصد جمعیت استان) تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند.
*آگهیهایی این روزها مشاهده میشود که بر اساس آن برخی کارفرمایان «استخدام بدون بیمه» را انجام می دهند و با کارگران توافق می کنند که خبری از بیمه نیست، آیا اینکه کارفرما کارگر را بیمه نکند، قانونی است؟
در قانون تامین اجتماعی اصطلاحی با عنوان «بیمه اجباری» داریم و بر اساس آن همه کسانی که در کارگاههای مشمول قانون کار و تامین اجتماعی اشتغال دارند، باید بیمه باشند و چیزی به اسم توافق در حوزه بیمه نداریم که کارگر یا کارفرما توافق کنند و این اقدام به نوعی فرار بیمه ای محسوب می شود.
*در صورت بروز این مساله، مقصر کیست؟
در اینجا بحث مقصر مطرح نیست بلکه این حقی برای کارگر است که تحت پوشش بیمه باشد تا در صورت بروز حوادث، بیماری و… برای خود شخص یا خانواده اش، بتواند از آن استفاده کند. همچنین فرد می تواند از مستمری بازنشستگی استفاده کند. این موارد جزو توافقهای غیرقانونی است و جایگاه قانونی ندارد.
*ممکن است کارگر به دلیل نیاز به شغل و پول، این شرایط را بپذیرد؛ چه تدابیری برای حمایت از کارگران در نظر گرفته شده است؟
در قانون کار چنین موضوعی تعریف شده است. بسیاری از کسانی که در گذشته در کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی کار می کردند و به هر دلیل کارفرما آنها را بیمه نکرده یا خودشان اطلاع نداشتند، میتوانند به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یا شهرستانها مراجعه و درخواستشان را ارائه کنند. در اجرای ماده ۱۴۸ قانون کار به درخواستهای این افراد رسیدگی میشود و اگر حقی در گذشته از آنها تضییع شده باشد، بررسی میشود و میتوانند به حقشان برسند.
*آخرین وضعیت بیمه قالیبافان چگونه است؟
بافندگان قالی، پته و سایر صنایع دستی میتوانند بیمه تامین اجتماعی شوند. از حدود ۱۰ سال گذشته یک مقرراتی به سازمان تامین اجتماعی اعلام شد که بر اساس آن دو سوم حق بیمه قالی بافی را دولت و یک سوم مابقی را فرد بافنده پرداخت میکند. حدود پنج سال است که دیگر دولت آن حق بیمهای که در گذشته متقبل شده بود را پرداخت نمیکند چرا که دستورالعملش در دولت قبل لغو شد. البته خدمات تامین اجتماعی به قالیبافانی که بیمه خود را به صورت مستمر پرداخت میکنند، ارائه میشود.
*بر این اساس تمام حق بیمه را باید خود شخص قالیباف پرداخت کند؟
دولت کنونی حق بیمه آنهایی که در گذشته بیمه شدهاند را پذیرفته و زیر پوشش بیمه هستند اما پرداخت حق بیمه، بیمه شدگان جدید از سوی دولت انجام نمیشود. این افراد در حال حاضر میتوانند به صورت مشاغل آزاد تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرند؛ اگر ضوابط جدیدی به استانها ابلاغ شود، آن را انجام خواهیم داد.
*وضعیت بیمه کارگران ساختمانی و کارگران روز مزد چگونه است؟
فردی که برای کار به یک کارگاه میرود از همان ساعت اولی که مشغول به کار میشود، مشمول قانون تامین اجتماعی است. کارفرما باید کارگری که برای یک روز کار به کارگاه، مغازه و… میرود را باید برای همان یک روز بیمه کند. اینکه بگوییم کارگر روزمزد مشمول بیمه تامین اجتماعی نیست، درست نیست.
از حدود یک دهه قبل یک بیمه خاص برای کارگران ساختمانی تعریف شد که عنوان آن «بیمه کارگران ساختمانی» است. در حال حاضر در استان کرمان بیش از ۳۰ هزار نفر تحت پوشش این بیمه هستند.
در بسیاری از بیمهها بخشی از حق بیمه را دولت متقبل شده است؛ بیمه ساختمانی شبیه بیمه قالیبافان است که بخش بیشتر حق بیمه را دولت متقبل شده است. در دولت گذشته (از سال ۹۸) فرد جدیدی برای بیمه ساختمانی ثبت نام نشد. خوشبختانه در بهمن سال گذشته در مجلس در این زمینه مصوبهای داشتیم که ظرف یک الی دو ماه آینده ابلاغ میشود و بر این اساس ثبت نام کارگران ساختمانی از طریق سایتی (که اعلام میشود) انجام خواهد شد. از طریق انجمن صنفی کارگران ساختمانی این کار دنبال میشود.
امیدواریم تا دو ماه آینده بخشنامه مربوطه از سازمان تامین اجتماعی به استانها ابلاغ شود. از چهار سال قبل که بیمه ساختمانی روی زمین مانده تاکنون ۱۸ هزار نفر در استان کرمان در صف انتظار بیمه ساختمانی هستند. البته بازرسان باید شغل این کارگران را تایید کنند تا مراحل بیمه شدن آنها طی شود.
*فرآیند بررسی توسط بازرسان مجددا مشمول گذر زمان نمی شود؟
این فرآیند اصلا زمان بر نیست و باید شغل افراد صحت سنجی شود.
*رانندگان در زمینه افزایش حق بیمه گلایه مندند و توان پرداخت ندارند؛ وضعیت بیمه این دسته از افراد چگونه است؟
در استان کرمان حدود ۲۸ هزار نفر راننده تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. رانندگان هم مانند قالیبافان و کارگران ساختمانی، بخش عمده حق بیمهشان را دولت متقبل شده بود اما متاسفانه در چند سال گذشته دولت این مورد از تحت پوشش خود در آورد. اما ۲۸ هزار نفری که گفته شد، همچنان یارانه بیمهای به آنها تعلق میگیرد.
فعلا در حال حاضر در این خصوص ضابطه جدیدی به ما ابلاغ نشده است. بیمه رانندگانی که از قبل بیمه بودند، ادامه دارد و رانندگان جدیدی که از چهار سال قبل سهم دولت برای حق بیمه آنها پرداخت نشده را به شکل آزاد تحت پوشش قرار می دهیم. این افراد باید از طریق انجمن ها یا تشکل های صنفی مربوطه پیگیر باشند شاید برای آنها ضوابط جدید تعریف شود.
*افرادی که بیمه آنها از سوی کارفرما پرداخت نشده است برای احقاق حقوقشان باید از چه طریقی اقدام کنند؟
این افراد باید به شعبه تامین اجتماعی مربوطه واحد «بازرسی کارگاهی» مراجعه کرده و درخواست خود را به صورت کتبی یا شفاهی اعلام کنند. بعد از آن بازرسان تامین اجتماعی به کارگاه مربوطه مراجعه کرده و بعد از ثبت مشخصات کارگر آن فرد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار میگیرد.
حتما مستندات مالی نباید به شکل پرداخت حقوق از طریق بانک یا تراکنش مالی باشد. تحقیقات محلی و بررسی هم انجام میشود و از این طریق سوابق گذشته هم در نظر گرفته میشود.
*بیمه بیکاری شامل چه افرادی میشود و آیا جزو سوابق بیمهای محسوب میشود؟
بیمه بیکاری شامل افراد شاغل در کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی، دارای بیمه اجباری و دریافت حقوق از کارفرما میشود. به عنوان مثال رانندگان، قالیبافان، کارگران ساختمانی و… شامل بیمه بیکاری نمیشوند.
اگر این فرد از کار اخراج شود در آن روزهایی که تامین اجتماعی حقوقش را پرداخت میکند به سابقه بیمه آن فرد اضافه میشود.
در استان کرمان حدود ۲۸ هزار نفر راننده تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. رانندگان هم مانند قالیبافان و کارگران ساختمانی، بخش عمده حق بیمهشان را دولت متقبل شده بود اما متاسفانه در چند سال گذشته دولت این مورد از تحت پوشش خود در آورد. اما ۲۸ هزار نفری که گفته شد، همچنان یارانه بیمهای به آنها تعلق میگیرد.