ریزگردها به چشم مسئولان نمیآیند
گزارش | بازار
در برابر پنج میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار کانون ریزگرد در استان کرمان هیچ اقدامی برای مهار این مشکل در برنامههای مسئولان دیده نمیشود.
در روزهای پیشرو طبق پیشبینیهای سازمان هواشناسی، گردوخاک ۹ استان را درگیر خواهد کرد تا روزهای گرم تابستان در کشورمان یکبار دیگر با سنگینی غبارهای مهاجم همراه شود. آن طور که وزارت بهداشت گزارش میدهد، سالانه هزاران ایرانی را به کام مرگی تدریجی میکشاند و هم سلامت، اقتصاد و اجتماع را همزمان درگیر چالشی سخت میکند. بااینحال گرچه آسیبهای این ریزدانههای شناور در هوا بر همه مسجل است؛ ولی تا امروز نه برای مهار کانونهای بحرانی گردوغبار داخلی و نه برای کانونهای فرسایش بادی که محل تولد ریزگردها است، فکری نشده است که به همین علت مردم با جانشان تاوان این بر زمین ماندگی را میپردازند.
افزایش روند بروز پدیده ریزگردها با منشأ کانونهای محلی در استان کرمان در حالی ادامه دارد که بادهای ۱۲۰ روزه سیستان نیز این روزها موجب تشدید توفان شن و گردوغبار شده است.
کمبود بارندگی و تشدید استفاده از آبهای زیر زمینی در کرمان موجب شده رطوبت در دشتهای کرمان به کمترین میزان خود طی سالهای اخیر برسد و این روند موجب شده است که طوفان شن و ریزگردها در استان کرمان افزایش چشمگیر یابد.
*جازموریان کانون ریزگرد
شرق کرمان شامل شهرستانهای محروم ریگان، فهرج و نرماشیر در کنار بم از مهمترین کانونهای بروز طوفان شن و ریزگردها در استان کرمان محسوب میشود.
اگر نگاهی به فهرست بارندگیها در کرمان بیندازیم دقیقاً همین شهرستانها کمترین میزان بارندگی را نیز در سال آبی جاری تجربه کردهاند.
در جنوب کرمان نیز زهکلوت و شهرستانهای اطراف تالاب خشکیده جازموریان کانون ریزگردها شدهاند، اما این پدیده محدود به این شهرستانها نمیشود و حالا شمال و حتی غرب استان را نیز فراگرفته است.
از کرمان بهعنوان دومین استان درگیر با ریزگردها یاد میشود و جدا از ریزگردهایی که گاهوبیگاه از غرب کشور به کرمان هم میرسد، بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، بستر خشکیده جازموریان، کویر یزد، کویر لوت و کانونهای محلی ریزگردها در کرمان مهمترین عوامل بروز این پدیده محسوب میشوند.
*گسترش بیابان در دل روستا
پنج میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار کانون ریزگردها تنها در داخل استان کرمان وجود دارد؛ اما وقتی به برنامههای مسئولان برای مهار این مشکل زیستمحیطی نگاه میکنیم، میبینیم هیچ اقدام عملی مشخصی برای رفع مشکل انجام نشده است.
هر سال میلیاردها تومان به دلیل بروز ریزگردها و طوفان شن به تأسیسات کشاورزی، باغها و مزارع، جادهها، خطوط ریلی، معابر شهری و روستایی، خطوط برق و مخابرات و… خسارت وارد میشود و مردم نیز به دلیل درگیری با بیماریهای تنفسی هزینههای هنگفتی انجام میدهند.
خالیشدن روستاها بهخصوص در ریگان و فهرج به دلیل گسترش بیابانها از دیگر مصائب ریزگردها و طوفان شن در کرمان محسوب میشود؛ اما عملاً هیچ راهکاری برای رفع مشکل اندیشیده نشده است.
معاون محیطزیست استان کرمان اظهار کرد: روند بروز ریزگرد و طوفان شن در کرمان نگرانکننده است و هر سال خسارتهای زیادی به وجود میآورد.
*خسارت های مالی ریزگرد
سعیده رسولی افزود: بالغ بر پنج میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار کانون ریزگردها در استان کرمان شناسایی شده است.
او عنوان کرد: بروز ریزگردها در روزهای اخیر نیز متأثر از بادهای ۱۲۰ روزه سیستان است که استان را فراگرفته و بهخصوص فهرج را درگیر کرده است.
رسولی ادامه داد: کرمان از غبار خیزترین استانهای کشور محسوب میشود که هر سال به دلیل این پدیده خسارتهای مالی زیادی نیز بر جای میماند.
او گفت: این پدیده اقتصاد جوامع محلی و شهرستانهای درگیر را شدیداً تحتتأثیر قرار داده و برنامهریزی برای کنترل وضعیت فعلی در استان کرمان بسیار مهم است.
رسولی ادامه داد: هیئت وزیران ابلاغیهای در راستای تکلیف دستگاههای مختلف برای مقابله با ریزگردها تصویب و ابلاغ کرده است و انتظار میرود دستگاههای مختلف در این راستا همکاری لازم را انجام دهند.
* اقتصاد تحت تاثیر پدیده ریزگرد
او از فعالیت ۱۰ ایستگاه فعال پایش ریزگردها در استان کرمان خبر داد و ادامه داد: این پدیده هر چند به نظر میرسد فقط یک پدیده زیستمحیطی است؛ اما تاثیر مستقیم بر اقتصادی جوامع محلی بهخصوص کشاورزان دارد و یکی از اقداماتی که میتوان برای کنترل این پدیده انجام داد، صیانت از منابع آبی است.
مریم سلاجقه، کارشناس اداره کل هواشناسی استان کرمان بیان کرد: تمام تلاش خود را برای آگاهسازی مردم و مسئولان در خصوص مخاطرات اقتصادی ریزگردها و طوفانهای شن به کار گرفتهایم.
* کشاورزان بیشترین خسارت را دیدهاند
او افزود: خشکسالی از یک سو و تغییرات اقلیمی از سوی دیگر بر روند فعلی اثرگذار است و خسارتهای زیاد اقتصادی به کشاورزان وارد کرده است.
سلاجقه افزود: از دو روز قبل بروز ریزگردها در استان کرمان آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
او گفت: پیشبینی میکنیم رفتوآمد در راههای استان به سمت استانهای شرقی با مشکلاتی مواجه میشود ضمن اینکه وضعیت ریزگردها در شهرستانهای شرقی استان به مرحله بحرانی رسیده است.
کارشناس هواشناسی اداره کل هواشناسی استان کرمان بروز پدیده ریزش خرما و خسارت به مزارع کشاورزی به حدی است که برخی از کشاورزان اقدام به مهاجرت از شرق استان کردهاند و حتی شنهای روان مزارع و نخلستانهای شرق استان را فرامیگیرد.
سلاجقه مهاجرت و خالیشدن روستاها از سکنه را از دیگر اثرات این پدیده دانست و افزود: رطوبت در دشتها و بیابانهای شرقی کرمان بهشدت کاهشیافته است و این مسئله استان را با مخاطرات جدی مواجه کرده است.
سلاجقه ادامه داد: هوای شرق کرمان با هجوم ریزگردها در شرایط خطرناک قرار دارد و احتمال بروز اختلال در جادههای منطقه وجود دارد.
کارشناس هواشناسی اداره کل هواشناسی استان کرمان گفت: غلظت آلایندهها هم اکنون سه برابر حد استاندارد قرار دارد و بیشترین آلودگی در فهرج و ریگان ثبت شده است.
او گفت: شرق و شمال استان نیز از این مسئله متأثر است و جادههای ارتباطی بین کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی با کاهش دید مواجه است.
مشکلات کرمان در خصوص بروز پدیده ریزگردها در حالی ادامه دارد که عملاً هیچ برنامه مدون و مؤثری برای جلوگیری از ریزگردها و کنترل کانونهای بیابانی وجود ندارد و برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی نیز همچنان ادامه دارد.