افزایش بهای اجاره غرفه‌های صنایع‌دستی در کرمان آنها را به تعطیلی کشاند. روزگار تلخ صنایع‌دستی در رقابت با تورم
گزارش: ایرنا
هنرمندان صنایع‌دستی کرمان در حالی با مشکلات و موانعی مانند گرانی مواد اولیه و کم‌رونقی بازار دست‌وپنجه نرم می‌کنند که با رشد چشمگیر اجاره‌بهای غرفه‌هایشان واقع در اماکن تاریخی نیز مواجه شده‌اند.
افزایش اجاره‌بهای غرفه‌های صنایع‌دستی مستقر در بناهای تاریخی به طور متوسط ۲ برابر رشد داشته، در برخی نقاط تا سه برابر نیز افزایش‌یافته و این در حالی است که مسئولان میراث‌فرهنگی می‌گویند این رشد، حتی از وضعیت بازار پایین‌تر و منطقی است.
مخالفان این وضعیت اما نظر مهم‌تری دارند و می‌گویند تولید صنایع‌دستی تنها یک‌روی سکه ندارد و آن هم سود چند نفر از فعالان صنایع‌دستی باشد؛ این تولیدات بخشی از هویت و تاریخ این سرزمین هستند که اگر به سبب کم‌رونقی خاموش شود، بخشی از هویت ما لطمه می‌خورد و نباید اجازه داد حالا که توان معیشتی مردم در این وضعیت اقتصادی تحلیل رفته رغبت چندانی برای خرید محصولات صنایع‌دستی وجود ندارد، فعالان صنایع‌دستی از حمایت‌های دولتی نیز برخوردار نشوند.
طی سال‌های گذشته باهمت مسئولان و استقبال هنرمندان صنایع‌دستی در کنار نمایشگاه‌های فصلی و موقت، نمایشگاه‌های دائمی صنایع‌دستی نیز در برخی اماکن تاریخی کرمان مانند کاروان‌سرای گنجعلی‌خانی، ارگ بم، ارگ راین و غیره برپا شده تا ضمن نمایش و عرضه این هنر سنتی و باارزش، علاقه‌مندان و خریداران، دسترسی راحت و بدون واسطه‌ای به انواع صنایع‌دستی این استان داشته باشند.
هنرمندان صنایع‌دستی با حضور در این اماکن میراثی و تاریخی ضمن اینکه به احیای بناهای تاریخی کمک کرده‌اند، فرصت مناسبی نیز برای مشتریان صنایع‌دستی ایجاد کرده‌اند تا بتوانند از نزدیک کار هنرمندان را مشاهده کنند و ببینند یک محصول صنایع‌دستی گاه با چه دقت و مشقتی تولید و به بازار عرضه می‌شود.
نکته قابل‌ذکر این است که طی سه سال گذشته با وجود شیوع ویروس کرونا، تعطیلی کسب‌وکارها و همچنین افزایش چندبرابری قیمت مواد اولیه، هنرمندان حاضر در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی به‌هیچ‌عنوان پا پس نکشیده‌اند و چراغ این صنعت ماندگار و اصیل را روشن نگه داشته‌اند.
اما در سال جاری بهره‌برداران اماکن تاریخی با افزایش چندبرابری اجاره‌بهای غرفه‌ها، فعالان و هنرمندان صنایع‌دستی را در شوک فروبرده‌اند، این در حالی است که مسئولان همواره بر طبل حمایت از صنایع‌دستی می‌کوبند و آمارهای امیدوارکننده ارائه می‌کنند.
* گلایه‌های غرفه‌داران صنایع‌دستی
زینب خواجویی یکی از پیش‌کسوتان بافت گلیم شیرکی پیچ سیرجان با اشاره به خالی‌شدن بازار از مشتری به دلیل وضعیت اقتصادی گفت: قیمت مواد اولیه چندبرابر رشد داشته و همین مسئله قیمت محصولات را هم‌افزایش زیادی داده که برای مردمی که معیشتشان در اولویت قرار دارد، خرید صنایع‌دستی فراموش شده است.
او بیان کرد: اکنون یک گلیم سه‌متری حداقل هفت میلیون تومان قیمت می‌خورد و نسبت به گذشته تقریباً ۲ برابر شده است که از توان مردم عادی خرید چنین محصولاتی خارج شده است.
او اظهار داشت: حدود چهار است که در کاروان‌سرای گنجعلی‌خانی کرمان غرفه‌ای اجاره کردیم که سال گذشته ماهانه یک میلیون تومان اجاره می‌پرداختیم؛ اما امسال صحبت از چهار میلیون تومان می‌شود که با وجود وضعیت بازار، پرداخت این مقدار اجاره غیرممکن است.
خواجویی تأکید کرد: مسئولان وضعیت فعالان صنایع‌دستی را بهتر می‌دانند، با وجود نبود خریدار در بازار و گرانی مواد اولیه و ابزار کار، بالابردن چندبرابری اجاره غرفه توانی برای هنرمندان صنایع‌دستی نمی‌گذارد، در عین حالی که حمایت‌های مالی هم آن‌قدر زیاد نیست.
مرضیه غفاری‌پور، مدرس و هنرمند صنایع‌دستی کرمان اظهار داشت: دوخت یک قطعه پته وقت زیادی می‌برد ضمن اینکه اگر بخواهیم کار فاخر و باارزش باشد باید بادقت بیشتری کار انجام شود که یک هنرمند در طول سال تعداد محدودی کار را می‌تواند تولید کند.
بانوی هنرمند صنایع‌دستی کرمان خاطرنشان کرد: یکی از غرفه‌های کاروان‌سرای گنجعلیخان شهر کرمان را با چند هنرمند صنایع‌دستی مشترک اجاره کردیم که حدود چهار میلیون تومان اجاره پرداخت می‌کردیم، اما در سال جدید باید ۲ تا سه برابر قراردادمان را تمدید کنیم که زیاد است.
*رشد ۲ برابری اجاره غرفه‌های صنایع‌دستی کارشناسی شده است
ظاهراً برخی اماکن تاریخی تحت تملک میراث‌فرهنگی برای بهره‌برداری به بخش خصوصی واگذار شده‌اند و این بهره‌برداران برای جبران افزایش هزینه‌ها تصمیم به بالابردن اجاره غرفه‌ها و خدمات در این مکان‌ها گرفته‌اند و بنا به اظهارات معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان بهره‌برداران درصدد واقعی‌کردن قیمت‌ها در این اماکن هستند.
کاظم حسین‌زاده با اشاره به افزایش اجاره‌بهای غرفه نمایشگاه‌های دائمی صنایع‌دستی در سال جاری تصریح کرد: بازارچه‌های صنایع‌دستی استان کرمان در حال حاضر در کاروان‌سرای گنجعلی‌خانی کرمان، ارگ بم، ارگ راین، موزه بانو حیاتی بازارچه‌های دائمی صنایع‌دستی مشغول به فعالیت هستند که توسط بخش خصوصی اداره می‌شود و اجاره‌بها در این اماکن را تعیین می‌کنند.
او با بیان اینکه میراث‌فرهنگی هیچ دخالتی در تعیین اجاره غرفه‌ها ندارد افزود: برای برآورد و مشخص‌شدن اجاره غرفه‌های صنایع‌دستی از کارشناس رسمی استفاده شده که با وجود اعلام نظر اجاره‌بها برای سال جاری، بهره‌بردار برای فعالان صنایع‌دستی تخفیف اعمال کرده است.
معاون میراث‌فرهنگی، اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان تصریح کرد: اجاره‌بهای غرفه‌های صنایع‌دستی به طور مثال در کاروان‌سرای گنجعلیخان نسبت به سال گذشته تقریباً ۲ برابر شده است؛ هرچند نسبت به عرف بازار کمتر است.
*خانه اوشیدری در فهرست مزایده
او بیان کرد: مرمت خانه اوشیدری برای راه‌اندازی بازارچه دائمی صنایع دستی از طریق اعتبارات پرداختی شرکت‌ها بزرگ معدنی استان در سال گذشته آغاز شد که پیشرفت خوبی دارد و این بنا در فهرست مزایده برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی قرار گرفته است.
حسین‌زاده گفت: بازارچه دائمی صنایع دستی در شهربابک نیز توسط بخش خصوصی در حال راه‌اندازی است که با رفع مشکلات زیر ساختی در آینده نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد.
باتوجه‌به اینکه بخش‌های فرهنگی به‌واسطه مشکلات اقتصادی جامعه بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند، فشار به حوزه صنایع دستی و فعالان مرتبط با آن اثرات و تبعات منفی در تولیدات این هنر اصیل دارد و نباید گذاشت آن دسته از هنرمندان که با مشقت روی پای خود ایستاده‌اند با ضرر و زیان و ناامیدانه کار خود را رها کنند.
تعداد ۷۰ هزار هنرمند و صنعتگر صنایع دستی در ۱۰۰ رشته این حوزه در استان کرمان به‌صورت انفرادی و کارگاهی مشغول به فعالیت هستند.
استان کرمان به دلیل غنای فرهنگی، سابقه تاریخی و اقلیم‌های متفاوت دارای صنایع دستی مشهور و پرآوازه‌ای همچون فرش، گلیم، پته، صنایع فلزی، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و غیره است.
شهرستان سیرجان شهر جهانی گلیم و گلیم شیرکی پیچ این خطه ثبت جهانی شده و پنج شهر کرمان، راور، قلعه گنج، شهربابک و راین نیز در ردیف شهرهای ملی صنایع دستی قرار دارند.
در کنار ظرفیت‌های صنایع دستی در دیار کریمان، کرمان با هشت اثر ثبت جهانی بیشترین آمار آثار ثبت جهانی کشور را در بین استان‌ها به خود اختصاص داده است. ارگ بم (بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان)، روستای دست‌کَند میمند با چندهزار سال قدمت، باغ زیبای شازده یا شاهزاده ماهان با ویژگی‌های منحصربه‌فرد باغ و معماری عمارت آن، دشت کویر لوت که قدیمی‌ترین درفش جهان از این کویر در منطقه شهداد به‌دست‌آمده و سه قنات «گوهرریز» جوپار در شهرستان کرمان، «اکبرآباد» و «قاسم آباد» در شهرستان بم و نیز روستای دارستان سیرجان به‌عنوان خاستگاه بافت گلیم شیرکی سیرجان از آثار ثبت جهانی استان کرمان به شمار می‌روند.
1830 | ۰۳/۰۹/۱۲
1829 | ۰۳/۰۹/۱۱
1828 | ۰۳/۰۹/۱۰