کرمان در میانگین ۱۰ساله رتبه نخست تعداد زلزله در کشور را دارد، تجربه زلزله بم هم باعث نشد که مسئولان در جنوب‌کرمان به فکر راه‌اندازی ایستگاه لرزه‌نگاری بیفتند. کرمان رتبه نخست تعداد وقوع زلزله کشور را دارد
گزارش | کاغذ وطن
در هشت شهرستان جنوب کرمان ایستگاه لرزه‌نگاری وجود ندارد.
سمیه خدیشی- در هفته‌های اخیر تعدد زلزله‌هایی که از بین آنها چندتایی‌شان احساس می‌شد در منطقه جبالبارز جیرفت مردم را نگران کرد. داده‌های مرکز لرزه‌نگاری کشور نشان از زلزله خیز بودن استان کرمان و شرایط متفاوت آن نسبت به بقیه کشور دارد. این موضوع ضرورت ایستگاههای لرزه‌نگاری را دو چندان می‌کند و نبود ایستگاههای لرزه‌نگاری در شهرستان‌های جنوب کرمان به چشم می‌آید.
ایران در گروه ۱۰ کشور زلزله خیز دنیا قرار دارد. وجود گسل‌های متعدد و عبور کمربند زلزله خیز جهانی از کشور فراوانی این رخداد را در کشور توجیه می‌کند.
*کرمان رکورددار زلزله در ایران
دراین‌بین کرمان صدر جدول استان‌های کشور در تعداد وقوع زلزله در طی یک سال را از آن خودکرده است. به‌طوری‌که بر طبق گزارش آمار زمین‌لرزه‌های کشور که مؤسسه ژئوفیزیک مرکز لرزه‌نگاری کشوری در سال ۱۴۰۱ ارائه می‌دهد کرمان در این سال با ۷۴۰ زلزله در رتبه سوم بعد از استان‌های آذربایجان و خراسان رضوی قرار گرفته است.
در همین راستا در میانگین ۱۰ساله رخداد زلزله با رقم ۱۲۱۲ زلزله رتبه نخست کشوری به کرمان می‌رسد. بر همین اساس آماری که مرکز لرزه‌نگاری کشور تا پایان بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ از تعداد وقوع زلزله در کشور ارائه می‌دهد کرمان با تعداد ۵۴۴ زلزله در رتبه دوم قرار دارد.
این آمار ارقام اهمیت رصد مناسب فعالیت‌های گسلی این منطقه را دو چندان می‌کند، چرا که طبق آنچه که در سایت موسسه ژئوفیزیک آمده است، رخداد زمین‌لرزه‌های بزرگ عموما با پیش‌لرزه و یا تغییرات پارامترهای فیزیکی مختلف در منطقه لرزه خیز همراه هستند و در صورت مشاهده تغییرات بحرانی و پیش نشانگرهای هشدار دهنده، اطلاع‌رسانی به سازمانهای ذیربط برای آمادگی در مقابل زمین لرزه، می‌تواند به کاهش و کنترل تلفات انسانی و خسارات اقتصادی بینجامد.
در چند هفته اخیر به طور متوسط هر سه یا چهار روزی یک زلزله از محدوده شهرستان جیرفت گزارش شده است، به طور مثال در ۲۴ام اسفندماه مرکز لرزه‌نگاری کشور وقوع ۳ زلزله بین ۲ و نیم تا ۳ ریشتری را دز این شهرستان گزارش کرده است.
*تکان و لرزه در جبالبارز
آخرین داده‌ای که مرکز لرزه‌نگاری کشور از وقوع زلزله در جنوب کرمان منتشر کرده مربوط به زلزله‌ای در محدوده شهرستان جیرفت با بزرگی ۲ و نیم ریشتر است در یک ماه اخیر زلزله‌های منطقه جبالبارز باعث نگرانی مردم را به دنبال داشت، به‌طوری‌که ستاد بحران فرمانداری تشکیل وبه نقل از سعیدی، بخشدار جبالبارز در آن ستاد تصمیم گرفتند که اقدامات لازم با هدف آمادگی در مواجهه با وقوع احتمالی خطر انجام گیرد. برای جانمایی احتمالی مردم و تأمین چادر و پتو و اقلام ضروری تدابیری اندیشیده شد.
از این تعداد تکان و لرزه انتظار می‌رود که موضوع رصد پس‌لرزه‌ها با حساسیت بیشتری انجام گیرد؛ اما وقتی که به بررسی این موضوع می‌پردازیم ضعف و نبود زیرساخت به چشم می‌آید.
در هشت شهرستان جنوب کرمان خبری از هیچ مرکز سنجش لرزه‌نگاری معتبری نیست و آن‌طور که مسئول شبکه لرزه‌نگاری کرمان می‌گوید: نزدیک‌ترین مرکز لرزه‌نگاری در بم قرارداد.
*فعالیت سیستم‌های گسلی مختلف در کرمان
حسین کیانی، مسئول شبکه لرزه نگاری استان اظهارداشت: کرمان همیشه رتبه اول یا دوم تعداد زمین لرزه را در کشور دارد و ایت رتبه به این برمیگردد که کرمان یک سری گسل فعال دارد که یکی از این گسل ها گسل «کگ – گلبافت» است و به نظر می‌رسد که فعالیت‌های لرزه‌ای اخیر مربوط به این گسل است.
کیانی ادامه می‌دهد: زلزله در استان کرمان همیشه بوده و هست و با نگاهی به نقشه لرزه خیزی استان کرمان این موضوع به ما یادآور می‌شود که همین جبالبارز قبلا هم زلزله داشته است و حالا یک یا دو تا از زلزله‌ها احساس شده و این احساس شدن حساسیت را بالا برده است.
مسئول شبکه لرزه نگاری کرمان با اشاره به اینکه در بهمن ماه هم کرمان رتبه اول تعداد زلزله را داشته است و این به سیستم‌های گسلی مختلفی که در این استان وجود دارد برمیگردد، افزود: وجود سیستم‌های گسلی زیاد در این استان و هم‌گرایی صفحات عربستان و اوراسیا که به طور کلی فلات ایران را لرزه‌خیز می‌کند جواب همه این لرزه‌ها است.
کیانی بیان کرد : با وقوع زلزله این تنش منتقل می‌شود و همین موضوع منطقه را لرزه‌خیز کرده و از طرفی با رخداد زمین‌لرزه انرژی تخلیه می‌شود و وقتی تعداد زلزله بیشتر شود، خطر کمتر می‌شود.
*پیش‌بینی زلزله امکان پذیر نیست
مسئول شبکه لرزه‌نگاری کرمان، توضیح داد:ما به‌عنوان متخصص، هیچ‌وقت نمی‌توانیم کار پیش‌بینی انجام دهیم و از رخداد و شدت زلزله خبر بدهیم و با احتساب این موضوع باید احتیاط را سرلوحه کار قرار دهیم.
او در‌رابطه‌با گفت و شنود‌هایی که در بین مردم از عوامل احتمالی بالا رفتن خطر زلزله مانند انفجار و اکتشافات معدنی می‌شود؛ توضیح داد: زلزله در عمق زمین و در مناطقی که گسل داریم رخ می‌دهد و در وقوع زلزله عواملی چون فرونشست، رانش و انفجارات معدن تاثیری ندارد.
*گسل با انفجارات معدنی بیدار نمی‌شود
کیانی در جواب اینکه گسل خفته بوده و با انفجار معدن بیدار می‌شود، گفت: که این دو موضوع هیچ ارتباطی باهم ندارند و در این منطقه که شامل گسل‌های متعدد است رخداد زلزله را نمی‌توان همچنین مواردی ربط داد و از طرفی لرزه‌های شامل انفجار در سطح زمین و محدوده بسیار کم رخ می‌دهد درحالی‌که وسعت و عمق زلزله بیش از این‌هاست، تا وقتی که گسل هست نمی‌توان دنبال مقصر دیگری گشت .
او با بیان این مورد که زیر نظر مؤسسه ژئوفیزیک کار می‌کند، عنوان کرد: هر گسلی که در ده‌هزار سال قبل باعث شده که زلزله رخ دهد و یا علایمی از خود نشان داده ما آن را گسل فعال می‌نامیم. زلزله‌هایی که در عمق بیشتر اتفاق می‌افتد معمولاً خطر کمتری دارد. مردم باید به شایعات توجه نکنند و صرفاً هوشیار و محتاط باشند.
*مسئولانی که پای کار راه‌اندازی ایستگاه نیستند
مسئول شبکه لرزه‌نگاری کرمان با بیان اینکه یک ایستگاه لرزه‌نگاری در شهر «درب بهشت» جیرفت در نظر گرفتیم ادامه داد: متأسفانه درحالی‌که تجهیزات این مرکز هم خریداری و مهیا شده است، اما به دلیل نبود همکاری بین مسئولان این شهر برای ساخت مکانی برای نصب این تجهیزات این مرکز هنوز راه نیفتاده است و همت مسئولان را می‌طلبد.
کیانی عنوان کرد: یک ایستگاه هم در مردهک از توابع عنبرآباد در نظر گرفته شده بود که مشکل پیدا کرد و قرار شده بود در محلی دیگر در محدوده پل بهادرآباد نصب شود؛ اما کار این ایستگاه هم نیمه‌تمام ماند.
متولیان امر در جنوب کرمان در حالی در راه‌اندازی ایستگاههای لرزه‌نگاری سهل‌انگاری پیشه کرده‌اند که علاوه بر اینکه تجربه تلخ زلزله بم را در هم‌جواری خود دیدند به‌واسطه قرابت زیاد فامیلی با ساکنان بم، جیرفت هم بعد از زلزله در سوگ نشست و این داغ بزرگ را در تجربه کرد.
1689 | ۰۳/۰۲/۱۷
1688 | ۰۳/۰۲/۱۶
1687 | ۰۳/۰۲/۱۲