گره کور صادرات باز نمی شود

کارگروه توسعه صادرات روی ریل ناکارآمدی

گره کور صادرات باز نمی شود

 برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری یک نمایشگاه مبلمان دیگر در دیماه در حال انجام است، روند برگزاری نمایشگاههای غیرتخصصی رمق بازار را گرفته است

مرضیه قاضی زاده|کاغذ وطن

گزارش 

این ماه نیز کارگروه توسعه صادرات خروجی در راستای ماموریتش نداشت. نماینده اتاق بازرگانی در این جلسه مدعی است که با تمام ولایت‌های افغانستان تفاهم نامه همکاری داریم؛ بازاری که تجار کرمانی به جهت ارزش پایین خرید حتی قبل از حضور طالبان  سراغش نمی‌رفتند. تکیه کارگروه به برگزاری نمایشگاه یا حضور در نمایشگاه‌های کشورهایی چون هند و مالزی و یا برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های استان کرمان این بار در جزیره کیش است. حضوری که البته بیشتر از شرکت‌های خصوصی، دولتی‌ها طالب شرکت در آن هستند و سرپرست معاونت اقتصادی استانداری کرمان تاریخ آن را به جهت موازی بودن با تاریخ کنگ زنی‌های کرمان در بهمن ماه مناسب نمی‌داند. این بار نیز مثل جلسه ماه قبل، موضوعات بیشتر از آنکه صادراتی باشد حول محور شرکت نمایشگاه جنوب شرق بود. مهرابی که در جلسه قبل در مواجه با اختلاف اتاق اصناف و این شرکت گفته بود که قاضی نیست، این بار برای راضی نگه داشتن دو طرف تصمیم گرفته که یک نمایشگاه مبلمان دیگر در کرمان برگزار شود. برای این نمایشگاه نیز مثل نمایشگاه قبلی بیشتر صنوف فعالند تا تولید کنندگان.

 اتاق بازرگانی و سازمان صمتی‌های کرمان اکثر تخم مرغ‌هایشان را در سبد افغانستان گذاشته‌اند. بازاری که سایر کشورها به جهت ریسک بالا و ارزش پایین خریدشان آن را با کشورهای دیگر جایگزین کردند.

 *اکتفا به بازار افغانستان افتخار نیست

تا دو سال قبل سهم افغانستان از کل صادرات ایران۵.۳درصد و در میان محصولات کشاورزی ۱۱درصد بود. سهم این کشور اما در دوسال اخیر افزایش یافت. هر چند که تجار صادرات به این کشور را واقعی نمی دانند. به گفته تجار کرمانی اکثر این صادرات از طریق حضور تاجر افغان در کرمان و خرید محصول با کمترین قیمت از سر باغ است، نه ورود کالا توسط تجار کرمانی به افغانستان و به نوعی دیگر ورود ارز به کشور. 

 احمدرضا فرشچیان، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مرداد ماه گفته بود:« اینکه بازارهای رده نخست را از دست بدهیم و به بازار افغانستان اکتفا کنیم این افتخار نیست.هدف صادرکنندگان ایرانی باید ورود به بازارهای طراز اول باشد. بازارهایی که محصولات با کیفیت بالا در آن معامله می‌شود و پول بیشتری هم بابت آن پرداخت می‌کنند.»با این حال تحریم‌ها  و در کنار آن سیاستهای دولتمردان ایرانی،‌ نقش این بازار را در کشور پررنگ تر کرد.

*کاهش ۸۵درصدی صادرات به افغانستان

بعد از حضور طالبان اما این بازار از تب و تاب افتاد. ۱۵ مرداد ۱۴۰۰حسین سلیمی، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان گفته بود که صادرات ایران به افغانستان ۸۵ درصد کاهش یافته. حضور طالبان جو را امنیتی کرده و حتی خود افغانستانی‌ها نیز تمایل به فعالیت در این عرصه ندارند. البته در ماه‌های اخیر بازیگران جدیدی هم وارد این بازار شدند که نمونه‌اش پاکستان است، چرا که به هر حال فقر گسترده مردم این کشور موجب شده که سراغ محصولات کم کیفیت تر و با قیمت پایین‌تر روند.

اتاق بازرگانی کرمان اما چشمش را روی این مسائل بسته و از بین ۶ کشوری اندونزی، هند، مالزی، روسیه، ارمنستان و افغانستان که زمانی به عنوان اهداف تجاریش خوانده بود، تمرکزش را روی افغانستان گذاشته.

سعید، مدیر توسعه بازار اتاق بازرگانی کرمان مدعی است که تقریبا با تمام ولایت‌های افغانستان تفاهم نامه همکاری دارند. کشوری که به گفته محمدرضا ترابی، عضو اتاق بازرگانی کرمان به قدری ریسک حضور در آن بالاست که حتی صندوق ضمانت حاضر به بیمه بار نیست و یا اگربیمه کند با نرخ هایی بیمه  صورت می‌گیرد که عملا صادرات را غیر اقتصادی می‌کند. هر چند که پیش از حضور طالبان در این کشور و یا بحث‌های امنیتی تجار کرمانی تمایلی به حضور و فعالیت در این عرصه نشان ندادند. نمونه‌اش درخواست شرکت نمایشگاه جنوب شرق در مورد نمایشگاه با حضور افغانستان که تجار کرمانی تمایلی به حضور در آن نشان ندادند.

*تاکید عمده کرمانی ها روی اسفندماه

تمرکز اصلی کارگروه صادرات استان کرمان به برگزاری نمایشگاه و یا شرکت در نمایشگاه‌های خارجی است. نمونه‌اش شرکت در رویدادی که سفارت ایران در مالزی در فروردین ماه برای کل ایران  برنامه دارد و یا حضور کرمانی‌ها در نمایشگاه مواد غذایی کشور هند. موضوعی که تیم کارشناسی‌اش اسفندماه به این کشور اعزام می‌شوند ودلیل انتخاب این تاریخ نیز به گفته سعید امکان گردشگری و بهره‌برداری چند جانبه از این نمایشگاه است.   

 *در قالب مسئولیت‌های اجتماعی بودجه اعزام را جور کنیم

سازمان توسعه و تجارت اما بودجه ای برای  اعزام این  تیم‌های تجاری به این کشورها ندارد. موضوعی که مهدی حسینی نژاد، رئیس سازمان صمت شمال کرمان در این جلسه با توجه به تجربه سفرهای گذشته به آن اشاره داشت و اذعان کرد  که باید به دنبال اخذ بودجه از طریق مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های بزرگ برای این رویدادها بود. پیشنهاد بعدی او دسته بندی این تیم‌ها بود:« بهتر است تشکل‌های ما  یک دسته بندی کنند و فرضا ۱۲ مورد از انجمن‌ها و اتحادیه‌ها در این سفرها ما را یاری دهند.» این موضوع البته در این جلسه به جمع بندی خاصی نرسید و مقرر شد تا در جلسات بعدی پیرامون آن بحث های کارشناسی بیشتری صورت گیرد.

از سایر موضوعاتی که در این جلسه مورد بحث قرار گرفت. برگزاری نمایشگاه توانمندی های استان در کیش به وسیله شرکت نمایشگاه بین المللی جنوب شرق کرمان بود که زمان آن بهمن ماه انتخاب شده بود که البته چندان به مذاق دولتی‌ها خوش نیامد. یکی از افرادی که این زمان را نامناسب می دانست مهرابی بود؛ چرا که به گفته او این تاریخ با تاریخ کلنگ زنی‌های هر ساله دولت تداخل دارد و شاید احتمال حضور دولتی‌ها نباشد.

 *تکرار مجدد نمایشگاه مبلمان و لوستر باز هم با محوریت فروشندگان

از دیگر موارد بحث شده در این جلسه که وقت قابل توجهی هم به آن اختصاص یافت، برگزاری یک  نمایشگاه مبلمان دیگر در دی ماه بود. اواسط آبان ماه بود که اعضای اتاق اصناف و خصوصا صنف مبلمان به برگزاری نمایشگاه‌های غیر تخصصی در این سایت اعتراض داشتند. اعتراضاتی که به کارگروه توسعه صادرات هم کشیده شد و آن زمان مهرابی در واکنش به آن‌ها  عنوان کرده بود که قاضی نیست و نمی‌تواند بین طرفین قضاوت کند. این سرو صداها در نمایشگاه بعدی که با عنوان نمایشگاه جهیزیه برگزار شد و در آن هم عملا مبلمان لوستر فروش رفت به جایی کشید که هیاتی متشکل از اعضای نظارتی اتاق بازرگانی به همراه بازرسان تعزیرات به نمایشگاه آمدند و تعدادی از غرفه داران را جریمه کردند. بعد از جریمه شدن تعدادی از غرفه‌داران نمایشگاه جهیزیه به جرم فروش کالای تقلبی، قاچاق و گرانفروشی و همچنین حاشیه های ایجاد شده در خصوص عملکرد این شرکت این بار سازمان صمت تصمیم گرفته تا شرکت نمایشگاه جنوب شرق پاسخگوی شکایت متقاضیان و مشتریان باشد. همچنین به غیر از این شرکت، معاونت بازرسی سازمان صمت موظف به رسیدگی به این شکایات شد. با این حال در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و روال برگزاری نمایشگاه‌های غیر تخصصی در این سایت همچنان برقرار است. برای راضی نگه داشتن اصناف نیز نمایشگاه مبلمان تکرار شده و این بار امتیاز ویژه‌ای به اصناف کرمانی داده شده است. به گفته امیر حسین سعید، مدیرعامل شرکت نمایشگاه بین المللی جنوب شرق این نمایشگاه این بار با حضور بیشتر اصناف کرمانی برگزار خواهد شد و این غرفه داران به ازای هر متر ۱۵۰هزارتومان تخفیف خواهند گرفت. سینا خسروی، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت در این رابطه به «کاغذ وطن » می‌گوید: «دو گروه می‌توانند در نمایشگاه بعدی شرکت کنند، اصناف کرمانی و تولیدکنندگان خارج از استان. برای اصناف کرمان هم چیزی حدود ۴۰درصد تخفیف به اصناف کرمانی داده می شود که هر میزان که خواستند شرکت کنند. مابقی هم برای اینکه شکل رقابت حفظ شود از تولیدکنندگان خارج از استان شرکت می‌کنند که برای اثبات تولیدکننده بودنشان هم ما از آن‌ها پروانه بهره برداری از واحد تولیدی را می‌خواهیم.»