چاههای غیرمجاز کرمان زیر ذرهبین وزارت نیرو؛ پیشرفت ۷۰ درصدی طرح اصلاح چاههای غیرمجاز
کرمان با یک میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب و رتبه نخست فرونشست زمین در کشور از وضعیت حادی در بخش منابع آبی برخوردار است اما مسئولان وزارت نیرو میگویند عزمشان در برخورد با چاههای کشاورزی غیرمجاز و اصلاح یا تعدیل پروانه سایر چاهها جدی است.
گرچه آمار چاههای غیرمجاز و چاههای فعال همچنان نیازمند تلاش و برنامه مضاعف برای مدیریت منابع آبی است اما مسئولان آب منطقهای استان کرمان آمار میدهند که طرح اصلاح و تعدیل پروانههای چاههای کشاورزی این استان در سال جاری اینک از ۷۰ درصد نیز گذشته است.
سهم مصرف آب در بخش کشاورزی افزون بر ۹۰ درصد است که اهمیت این موضوع و ضرورت مدیریت بهینه در آن را نشان میدهد؛ ضمن اینکه کشت محصولاتی که چندان بهرهوری و اشتغال ندارند خود مشکل دیگری به شمار میرود.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقهای استان کرمان گفت: طرح اصلاح و تعدیل پروانه چاههای کشاورزی در استان به منظور مدیریت منابع آب زیرزمینی در حال اجراست که تاکنون برای بیش از ۷۰ درصد چاههای کشاورزی در استان کرمان این اقدام انجام شده است.
وحید اسلام اظهارداشت: بر اساس مصوبات شورای عالی آب کشور، باید به گونهای برنامهریزی کنیم که حداکثر ۷۵ درصد از حجم تغذیه آبخوانها استفاده و ۲۵ درصد دیگر به نفع سفرههای آب زیرزمینی ذخیره شود و بر اساس ماده ۱۳۵ قانون برنامه ششم توسعه نیز باید ۱۱ میلیارد مترمکعب از برداشتهای فعلی از سفرههای آب زیرزمینی کاهش پیدا کند که طرح اصلاح و تعدیل پروانه بهرهبرداری چاههای کشاورزی در همین چارچوب اجرا میشود.
او تاکیدکرد: سهم استان کرمان در طرح اصلاح و تعدیل پروانه بهرهبرداری چاههای کشاورزی یک میلیارد مترمکعب است.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقهای استان کرمان بیانکرد: اینک بیش از ۳۴ هزار در استان کرمان وجود دارد که حدود ۹هزار حلقه چاه غیرمجاز است که برنامه مسدود و پر کردن چاههای غیرمجاز از سال ۸۵ در حال اجراست.
او افزود: از ابتدای سال جاری تعداد ۶۶۷ حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی در این استان شناسایی و مسدود شده است که با مسدود شدن این تعداد حلقه چاه بیش از ۱۲میلیون مترمکعب در میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی صرفهجویی شده است که باعث تقویت سفرههای زیرزمینی آب در استان میشود.
اسلام تصریحکرد: از سال ۸۵ در استان کرمان تعداد ۱۲هزار و ۷۲۲حلقه چاه غیرمجاز پر و مسلوبالمنفعه شده که در مجموع صرفه جویی ۷۹۸ میلیون مترمکعبی را به همراه داشته است.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقهای استان کرمان در مورد شرایط جابهجایی و افزایش عمق چاههای مجاز و پروانهدار بیانکرد: برای جابجایی و تغییر در برداشت آب، ابتدا باید طبق نظر کارشناسان چاه دچار کاهش میزان آبدهی شده باشد که طبق آییننامه حداقل باید ۶۰ درصد از مقدار آبدهی بر اساس پروانه بهرهبرداری کاهش پیدا کند.
او تاکیدکرد: متقاضیانی که چاههای آنان دچار کاهش آبدهی شده باشد باید ابتدا درخواست خود را به شرکت آب منطقهای ارائه کنند و حداکثر مجوز افزایش عمق چاه ۳۰ متر است.
اسلام ادامهداد: میزان برداشت آب حتما باید طبق پروانه بهرهبرداری اولیه باید باشد و هرگونه اضافه برداشت از چاههای کشاورزی غیر قانونی است.
او خاطرنشانکرد: با فعال شدن کنتورهای هوشمند در چاههای کشاورزی در برخی از شهرستانهای استان مانند زرند و رفسنجان میزان برداشت آب به صورت مستمر و دقیق رصد میشود که برداشت اضافه انجام نشود.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقهای استان کرمان تصریح کرد: افرادی که اقدام به حفر چاه غیرمجاز میکنند یا خارج از پروانه بهرهبرداری شرایط برداشت آب از چاه را تغییر میدهند به مجازاتهای تعیین شده در قانون محکوم میشوند و تجهیزات حفاری آنها جمعآوری و توقیف میشود.
او افزود: بیشترین میزان چاه غیرمجاز در جنوب و شرق استان وجود دارد و در مناطق شمالی تقریبا تمام چاههای غیرمجاز مسدود شدهاند و میتوان گفت در این منطقه چاه غیر مجاز نداریم.
اسلامی گفت: با توجه به وضعیت بحرانی بسیاری از دشتها و کمبود آب در استان کرمان پروانه حفر و بهرهبرداری چاه به هیچوجه در بخش کشاورزی صادر نمیشود.
او اظهارداشت: در دشت بحرانی مانند رفسنجان از ۳۰۰ حلقه چاه در سال ۵۳ به یک هزار و ۷۰۰ حلقه چاه در سال ۸۵ رسیدیم که همین افزایش بیرویه حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق این دشت را در وضعیت قرمز قرار داده است.
مجری طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقهای استان کرمان بیانکرد: طرح نصب کنتورهای هوشمند نیز از سال ۹۰آغاز شده که تاکنون بیش از ۶ هزار دستگاه کنتور نصب که از این میزان یک هزار و ۱۴ کنتور در سال جاری نصب شده است.