مشوقهای دولتی برای افزایش کشت گندم. مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران: در کشت قراردادی گندم، کود و بیمه کشاورزی به کشاورز ارائه میشود و زمان تحویل محصول پول آنکسر میگردد
گزارش / بازار
گندم از جمله محصولات استراتژیکی است که هر ساله حواشی بسیاری حول محور این محصول وجود دارد و از مسائل اصلی پیرامون آن می توان به تعیین قیمت خرید تضمینی اشاره کرد که بر اساس آنچه طی سالهای اخیر رخ داده غالبا سیاست ها در پی بالا بودن این نرخ بوده است. با این وجود بسیاری معتقدند این اقدامی درست نیست و نمی توان نرخ گندم را به نحوی بالا برد که از قیمت جهانی بالاتر باشد چرا که در این حالت نیز کارخانجات آرد اذعان می دارند دلیلی نمی بینیم که گندم داخل را را نرخی بالاتر از نرخ جهانی خریداری کنیم. از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند اگر دولت قصد حمایت از گندمکاران را دارد میتواند در قالب تامین نهادههای تولید همچون بذر و کود اقدام کند و در عوض تمرکز خود را بر بالا بردن بهره وری در واحد سطح بگذارد.
از دیگر مسائل پیرامون محصول استراتژیک گندم، بحث کشت قراردادی آن است که وزیر جهاد اخیرا اعلام کرده در سال زراعی جدید تمام تولیدات گندم را قرار است به صورت کشت قراردادی انجام بدهند. این در حالی است که به نظر می رسد هنوز دستورالعمل اجرایی آن از سوی وزارتخانه ابلاغ نشده است. حال باید دید آیا در چنین شرایطی که دولت در پرداخت خرید تضمینی گندم در سال زراعی که گذشت کارنامه خوبی به جای نگذاشت و به طور خاص مناطق سردسیر کشور از دیرکرد پرداختیها به شدت گلایه مند بودند، آیا می تواند در بحث کشت قراردادی که مد نظر خود دارد موفق عمل نماید یا خیر.
۲ میلیون هکتار زمین زیر کشت قرارداد گندم می شود
علی قلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران ایران در خصوص آنچه وزیر در رابطه با کشت قراردادی گندم اظهار داشته است گفت: هنوز دستورالعمل اجرایی کشت قراردادی، شیوه اجرای قرارداد، نحوه پرداختها و دیگر مسائل از سوی وزارت خانه به ما ابلاغ نشده اما قرار است حدود ۲ میلیون هکتار در سراسر کشور کشت قراردادی گندم صورت بگیرد.
ایمانی در خصوص اصلیترین زیرساختهای مورد نیاز برای اجرای درست کشت قراردادی گندم نیز اظهار داشت: در بحث کشت قراردادی غالبا نگاه وزارتخانه به این است که چون کشاورزان اکثرا بضاعت مالی برای تهیه نهادهها ندارند در این قسمت که ابتدای فصل زراعی است به کشاورزان کمک کند و کود، بیمه کشاورزی و غیره را برای کشاورز انجام دهد و زمانی که کشاورز محصول خود را تحویل داد پول آن را بگیرد.
او ادامه داد: بحث اصلی در مورد کشت قراردادی این است که از کود پایه که ابتدای فصل باید استفاده شود کشاورز حتما استفاده کند تا به این ترتیب عملکرد محصولاش تحت تاثیر قرار نگیرد و عملکرد بالا برود. چون در این حالت هم به نفع کشاورز است و هم کل کشور از آن منتفع می شود.
ایمانی افزود: به عبارت دیگر چون اختلاف عملکرد زمینی که کود پایه استفاده شده با نشدهها زیاد است لذا دولت یک بحث حمایتی را در کشت قراردادی لحاظ کرده است که نهادههایی همچون کود که از نظر قیمتی بالا است و تامین آن سخت است را به کشاورز بدهد تا عملکرد در واحد سطح که بالا برود.
کود پایه با نرخ دولتی در اختیار گندمکاران قرار میگیرد
مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران کشور همچنین در پاسخ به این سوال که کود پایه با چه نرخی به کشاورزان از سوی دولت تحویل داده می شود نیز اظهار داشت: قیمت دولتی است منتها مساله قابل توجه در این خصوص این است که پول آن زمانی که کشاورز گندم را تحویل دهد از حساب کشاورز کم میشود.
در بحث کشت قراردادی مساله مهم جامعیت و گستردگی آن است که به گفته کارشناسان نیاز به سازوکار ویژه دارد تا در نهایت منجر به نتیجه ای مطلوب شود. ایمانی در این خصوص نیز اظهار داشت: برای اجرای درست کشت قراردادی کارشناسان پهنه که در مراکز خدمات حضور دارند کاملا مشخص هستند و با کشاورزان قرارداد بسته می شود و پس از انجام کشت، فرایند کار کاملا رصد می شود به این معنا که بررسی می شود مثلا کودی که تحویل داده می شود حتما در همان مزرعه استفاده شود.
او ادامه داد: در بحث کشت قراردادی یک فرایند دقیق تعریف شده وجود دارد و به این ترتیب کشاورزی که قرارداد می بینند، بذر می گیرد، محصول را بیمه میکند و در عوض بر اساس قیمت کود و بذر تحویلی سفته به دولت میدهد و قراردادی محکم در این بین است که بازرگانی دولتی طراحی کرده است.
ایمانی در پاسخ به این سوال که اگر به هر دلیلی همچون بلایای طبیعی محصول گندمی که بر اساس کشت قراردادی تولید میشود دچار خسارت بشود و باری به دولت تحویل داده نشود تکلیف کشاورزان چه میشود، گفت: بیمه کردن محصول برای این موقعیت است؛ یعنی اگر بر اثر اتفاقات قهری یا بلایای طبیعی آسیب ببیند بیمه خسارتها را برآورد میکند و بدهی کشاورز را به بازرگانی دولتی پرداخت میکند.
بر اساس این گزارش یکی از مسائلی که پیرامون بیمه محصولات کشاورزی وجود دارد این است که به دلیل ریسک بالایی که در حوزه کشاورزی وجود دارد و احتمال خسارات بالا است صندوق بیمه چندان زیر بار تعهدات نمی رود و آنطور که شایسته است خسارتها را جبران نمیکند. با این وجود مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران می گوید: بیمه کشاورزی برای کشت قراردادی گندم امسال ۲۰درصد به کشاورزان تخفیف داده است!
استقبال بالای کشاورزان کوچک و خُرده پا از کشت قراردادی گندم
او ادامه داد: در واقع چون بیمه محصول گندمی که با کشت قراردادی صورت میگیرد شمولیت عام دارد برای صندوق بیمه هم به اصطلاح می صرفد لذا اعلام کرده ۲۰درصد از حق بیمه اش را کم میکند.
این مقام مسئول همچنین اظهار داشت: در خصوص کشت قراردادی گندم غالبا کشاورزان خرده پا و کوچک بسیار استقبال کرده اند چون معمولا توان خرید نهاده به صورت نقدی را ندارند.
گفتنی است انجام کشت قراردادی گندم برای دومین سال قرار است امسال در ۲میلیون هکتار صورت بگیرد این در حالی است که سال گذشته به صورت آزمایشی و در ۲۵۰هزار هکتار انجام شد و برخی کارشناسان معتقدند بخشی از افزایش تولید گندم را امسال مدیون کشت قراردادی هستیم.
مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران در خصوص این افزایش سطح زیر کشت نیز اظهار داشت: همانطور که میدانید سالانه ۶ میلیون هکتار در کل کشور گندم کشت می شود که از ۲۰ سال گذشته با یک تغییر کم بالا پایین می شود. به این ترتیب ۲ میلیون هکتار کشت قراردادی تقریبا یک سوم کشت گندم کل کشور می شود.