جنوب‌کرمان رکورددار سوءتغذیه در کودکان. رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران مطرح کرد: پنج استان از جمله جنوب کرمان رکورددار سوءتغذیه کودکان هستند

جنوب‌کرمان رکورددار سوءتغذیه در کودکان. رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران مطرح کرد: پنج استان از جمله جنوب کرمان رکورددار سوءتغذیه کودکان هستند
قدس‌آنلاین
اواخر مهر سال جاری حسین راغفر، استاد اقتصاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا(س) گفت: ۷۴ درصد خانواده‌های استان کرمان تغذیه ناایمن دارند و ۷۰ درصد خانواده‌های سیستان‌وبلوچستان ۵۰ درصد کودکان سیستان و بلوچستان دچار کوتاه‌قامتی ناشی از سوءتغذیه هستند.
راغفر افزود: سرانه مصرف گوشت در جهان ۳۰ کیلوگرم است، در ایران این عدد ۵کیلوگرم شده است.
گرانی اقلام اساسی و کوچک شدن سبد خانوارهای ایرانی در سال‌های اخیر، تنها در میان جداول و نمودارها نمایان نیستند. کوچک شدن سبد خانواده و حذف اقلام پروتئینی از آن تبعات فراوانی در سلامت و ابعاد دیگر جامعه دارد.
مطالعاتی که در قالب مجموعه گزارش‌های اسناد پشتیبان برای تدوین برنامه هفتم توسعه توسط معاونت رفاه وزارت تعاون تهیه شده نشان می‌دهد ایرانی‌ها دچار فقر غذایی هستند و این روند در جامعه رو به افزایش است. منظور از فقر غذایی کاهش شدید در مصرف ویتامین، پروتئین، مواد مغذی و انرژی است. حذف اجباری اقلامی مثل گوشت و لبنیات از سبد خانوارها، تبعات و آثار بسیاری در آینده جامعه دارد.
شاید در گذشته بخشی از جامعه با این شکل از فقر درگیر بودند، اما نتیجه تکثیر آن در سطحی گسترده را شاید در سال‌های آینده در کودکانی با عملکرد تحصیلی پایین که با بیماری‌های مختلف درگیر هستند و جامعه‌ای افسرده و منفعل شاهد باشیم.
* استان‌های رکورددار
بنا بر اظهارات علی اکبر سیاری؛ رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران، تعداد پنج استان از جمله سیستان بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان و خراسان جنوبی رکورددار سوءتغذیه کودکان هستند و در این میان استان گیلان رتبه نخست چاقی کودکان را به خود اختصاص داده است.
سیاری با اشاره به اینکه سوءتغذیه در کودکان به دو دسته تقسیم می‌شود، افزود: دسته نخست کمبود مواد پروتئینی و قندی و ریزمغذی‌های موردنیاز برای رشد کودک است و دسته دوم چاقی؛ که یک اپیدمی جهانی محسوب می‌شود و ریشه در بیش‌خوری، تغذیه ناسالم و کم‌تحرکی دارد. به این معنا که علت سوءتغذیه دسته نخست فقر اقتصادی و دسته دوم فقر علمی و فرهنگی است و ثابت شده در خانواده‌هایی که مادران سواد تغذیه‌ای مناسبی دارند، میزان سوءتغذیه کمتر است.
*رد پای بیماری‌های مزمن در بزرگسالی
یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی نیز در این خصوص گفت: برای تغذیه کودکان و نوجوانان شاخص استاندارد شده نمایه توده بدنی (بی‌ام‌آی) از سوی سازمان جهانی بهداشت تعیین شده است که با قرار دادن وزن و قد کودک یا نوجوان در جدول «بی‌ام‌ای» مشخص می‌شود کودک نرمال است یا دچار سوء تغذیه، به طوری که اگر این شاخص عدد بالاتر از ۲ را نشان دهد کودک یا نوجوان ما دچار سوء‌تغذیه از نوع چاقی یا اضافه وزن است و اگر «بی‌ام‌آی» پایین‌تر از منفی ۲ باشد، به این معناست که او دچار سوءتغذیه با علامت ظاهری لاغری است.
سمیه فلاحی در پاسخ به این پرسش که سوء تغذیه کودکان چه عوارضی به همراه دارد، اظهار کرد: مطالعات پرشمار نشان می‌دهد سوء تغذیه دوران کودکی و نوجوانی با بروز بیماری‌های مزمن در بزرگسالی ارتباط معناداری دارد.
به طوری که اگر مادر جنینی طی دوران بارداری دچار اضافه وزن یا دیابت بارداری باشد، این فرد از همان دوران جنینی با عوارض دیابت مادر متولد می‌شود که ممکن است تا دوره بزرگسالی با بروز بیماری همراه باشد که مهم‌ترین آن‌ها اضافه وزن و چاقی است. یعنی وقتی ما یک کودک یا نوجوان چاق داریم قابل پیش‌بینی است که طی دوره بزرگسالی نیز دارای اضافه وزن باشد، ضمن آنکه احتمال ابتلای این فرد در بزرگسالی به بیماری‌هایی همچون دیابت، فشار خون بالا، کبد چرب، پوکی استخوان و آلزایمر یا بیماری‌های همراهی که ممکن است با چاقی در ارتباط باشند، بیش از سایر افراد است.
* تهدیدی جدی
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سوء تغذیه دوران کودکی چه از نوع لاغری باشد و چه از نوع چاقی تهدیدی جدی برای سلامت فرد محسوب می‌شود، افزود: مطالعات نشان می‌دهد سوء‌تغذیه دوران کودکی با عوارض سلامت در بزرگسالی همراه است. دکتر فلاحی در خصوص تفاوت سوءتغذیه دوران کودکی با سوءتغذیه دوران بزرگسالی گفت: در سوء تغذیه دوران کودکی ما نگران رشد و فاکتورهای رشدی کودک هستیم، یعنی اگر کودکی در مراحل رشد دارای وزن کمتر یا بیشتر و یا قد کوتاه‌تری نسبت به سن خود باشد، علاوه بر اینکه سلامتی او تحت تاثیر قرار می‌گیرد، در فرایند رشد نیز از تکامل خوبی برخوردار نیست و تفاوت کودک مبتلا به سوءتغذیه با بزرگسال مبتلا به این بیماری این است که طی فرایند درمان کودک مبتلا به سوءتغذیه ضرورت دارد علاوه بر جنبه‌های درمانی، فاکتورهای رشد و تکامل او نیز مورد توجه قرار گیرد. چرا که این بیماری با شاخص‌های رشد و تکامل جسمی و مغزی – قد، وزن و اندازه دورسر- وی ارتباط معناداری دارد، درحالی که این دغدغه در مورد سوءتغذیه دوران بزرگسالی (اعم از سوءتغذیه حاد یا مزمن) مطرح نیست و به دلیل اینکه ظرفیت رشدی این افراد کامل ‌شده‌ است، انجام اقدامات درمانی برای آن‌ها کفایت می‌کند.
سوءتغذیه نوع چاقی شایع‌تر است
او ادامه داد: آمار سوءتغذیه در دنیا و به تبع آن ایران از نوع چاقی و اضافه وزن است و تحقیقات نشان‌می‌دهد؛ سوءتغذیه کودکان در استان‌های شمالی از جمله گیلان از نوع چاقی است که دلیل آن تغذیه ناسالم است که در برخی افراد ممکن است این سوءتغذیه ناشی از دریافت کربوهیدرات زیاد نظیر نان، برنج، سیب‌زمینی و در عوض دریافت منابع پروتئینی و ویتامینی محدود باشد و در برخی دیگر به دلیل استفاده از فست‌فودها و کم‌تحرکی است.
* فقر اقتصادی
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه شیوع سوءتغذیه کودکان در استان‌هایی همچون سیستان‌وبلوچستان، کرمان و هرمزگان بیشتر از نوع لاغری وکمبود وزن است، گفت: هنوز علت مشخصی را برای این نوع سوء تغذیه نمی‌توان عنوان کرد اما به نظر می‌رسد سوءتغذیه کودکان مبتلا به کمبود وزن ریشه در فقر اقتصادی خانواده‌ها داشته باشد که البته در مواردی نداشتن اطلاعات و آگاهی در حوزه سلامتی نیز می‌تواند موجب این نوع سوءتغذیه شود. دکتر فلاحی با تأکید بر اهمیت کنترل و درمان سوءتغذیه کودکان، ادامه داد: درمان سوءتغذیه کودکان چه از نوع چاقی و اضافه وزن و چه از نوع لاغری و کمبود وزن باشد، نیازمند کاری تیمی است. به طوری که این کودکان علاوه بر دریافت خدمات پزشکی، نیازمند تجویز برنامه ‌غذایی سالم از سوی متخصص تغذیه، دریافت خدمات روان‌شناسی(برای شناسایی و درمان جنبه‌های روانی که ممکن است منجر به چاقی یا کاهش وزن کودک شده ‌است) و همچنین آموزش تمرین‌های ورزشی (متناسب با شرایط سنی و جسمی کودک) از سوی کارشناسان تربیت بدنی هستند.
تفاوت سوء تغذیه با بدغذایی
این استاد تغذیه دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی ادامه با اشاره به تفاوت سوءتغذیه حاد و اختلالات تغذیه در کودکان با سوءتغذیه دوران کودکی گفت: کودک بدغذا یا مبتلا به اختلالات تغذیه‌ای، به کودکی گفته می‌شود که ممکن است طبق شاخص (بی‌ام‌آی) وزنی در محدوده نرمال داشته باشد، اما به دلیل نخوردن غذاهای سالم دچار بیماری‌های گوارشی شده و یا با کمبود ریز مغزی‌هایی مواجه شود که روی سلامت خون، پوست یا ناخن او تأثیرگذار باشد.
فلاحی ادامه داد: سوءتغذیه حاد نیز به سوءتغذیه‌ای گفته می‌شود که کودکی که دارای وزنی نرمال است بر اثر ابتلا به بیماری به طور ناگهان دچار کاهش وزن شدید شده باشد که با درمان به موقع بیماری او برطرف و از عوارض آن پیشگیری خواهد شد.
به گفته او سوءتغذیه دوران کودکی ناشی از مصرف ناکافی مواد غذایی است که بسته به دلیل سوء تغذیه کودک دچار افزایش یا کاهش وزن می‌شود.