بنیاد مستضعفان در یکی از مهمترین تغییر مسیرهای راهبردی سالهای اخیر، خروج کامل خود از حوزه گردشگری و واگذاری هتل کپری قلعهگنج را اعلام کرد. حسین دهقان، رئیس بنیاد مستضعفان، در پاسخ به پرسش کرماننو، صراحتاً گفت که این مجموعه گردشگری به طور کامل واگذار خواهد شد و بنیاد دیگر در این عرصه ورود نخواهد کرد.
دهقان در توضیح چرایی این تصمیم گفت مسیر آینده بنیاد بر پایه تمرکز، عدالت آموزشی و جامعهمحوری است و ادامه فعالیتهای پراکنده گذشته نمیتواند پاسخگوی حجم محرومیت و نابرابری امروز باشد. او تأکید کرد: «بنیاد مستضعفان قصد دارد از حوزههایی که در آن نقش دولت یا جامعه باید پررنگ باشد خارج شود. ما نمیخواهیم جایگزین دولت یا مردم باشیم.»
*ناکامی قلعهگنج و درسهای یک تجربه
رئیس بنیاد مستضعفان در بخش دیگری از سخنان خود با نگاهی انتقادی به تجربه قلعهگنج پرداخت؛ تجربهای که یک دهه پیش به
عنوان «الگوی ملی محرومیتزدایی» معرفی شده بود اما اکنون به تعبیر دهقان «به بار ننشسته است».
همچنین در خصوص تجربه نه چندان موفق قلعهگنج توضیح داد که علت این مسئله فاصله گرفتن از مطالعات اولیه بوده است:
«در طول زمان از مطالعات فاصله گرفتند و این روند ناکام و ناقص ماند.
دهقان گفت برخی کارخانهها همچون واحدهای لبنیات، روغنگیری و فرآوری کنجد که با کمک بنیاد ایجاد شده بودند، به علت نبود مدیریت محلی پایدار و نبود بهرهبردار، رها شدهاند.
رئیس بنیاد در نقد جدیتر ادامه داد: «در قلعهگنج قراردادی بسته شد که ۵۰ درصد خدمات را بنیاد و ۵۰ درصد را نهادهای محلی انجام دهند. بنیاد تعهدات خود را به طور کامل اجرا کرد اما بخش محلی همراهی نکرد و پروژهها نیمهتمام ماند.»
او تأکید کرد مردم محلی انتظار داشتند بنیاد برای همیشه بماند اما این تصور منطقی نبود. ما قرار نیست جای مردم یا دولت بنشینیم.
*تغییر راهبرد بنیاد: از پراکندهکاری تا تمرکز بر عدالت آموزشی
دهقان با اشاره به تداوم محرومیت در بسیاری از نقاط کشور با وجود چهل سال تلاش دولتها، نهادهای حمایتی و بنیادهای بزرگ، گفت: «با این حجم از فعالیتها، چرا هنوز شاهد فقر، فاصله طبقاتی و نابرخورداری هستیم؟ ابتدا باید بپرسیم فقیر امروز چه کسی است و منطقه محروم کجاست.»
در پاسخ به این پرسشها، بنیاد مستضعفان تصمیم گرفته است راهبرد خود را به صورت اساسی تغییر دهد. او گفت: «باید راه را عوض کنیم. با پراکندهکاری هیچوقت نتیجه نمیگیریم. باید ۲۰ واحد انرژی بگذاریم و ۸۰ واحد خروجی بگیریم.»
محور این تغییر، تمرکز بر سلامت و آموزش دهکهای یک تا چهار است؛ نقطهای که به اعتقاد دهقان، ریشه اصلی محرومیت و خروج استعدادهای انسانی از مناطق کمبرخوردار است.
رئیس بنیاد هشدار داد: «نباید اجازه دهیم فرد مستعد بهدلیل ضعف امکانات آموزشی نادیده گرفته شود یا پس از قبولی در دانشگاه، برای همیشه منطقه خود را ترک کند.»
او اعلام کرد طی دو سال گذشته ۱۲۶ دانشآموز تحت پوشش بنیاد در مدارس سمپاد پذیرفته شدهاند و این روند نشان میدهد تمرکز بر آموزش میتواند ظرفیت انسانی مناطق محروم را متحول کند. دهقان تأکید کرد این حمایت باید تا پایان تحصیل ادامه یابد.
*جامعهمحوری بهجای مداخله مستقیم
یکی از مهمترین محورهای سخنان دهقان، تغییر نگاه بنیاد مستضعفان از «اجراکننده پروژه» به «همراه جامعه» بودن است.
او گفت: «مشکل وقتی ایجاد میشود که نهادها جای مردم مینشینند و مردم کنار میروند. در نهایت مشخص نمیشود چه کسی باید مدیریت و بهرهبرداری کند.»
دهقان اعلام کرد در رویکرد جدید، بنیاد در جایگاه «تسهیلگر» قرار میگیرد و هر طرحی باید سکوی پرش جامعه محلی باشد. این برنامه در شش استان کرمان، سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان، چهارمحال و بختیاری، ایلام و خوزستان به اجرا درخواهد آمد.
به گفته او، هر منطقه باید برنامه مختص خود را داشته باشد و بنیاد تنها در کنار مردم خواهد بود، نه به جای آنها: «ما نمیخواهیم کاری انجام دهیم و رها کنیم. هدف ایجاد مدلی پایدار و قابل تکرار است.»
*ارزوئیه؛ نقطه آغاز مدل جدید محرومیتزدایی
در استان کرمان، شهرستان ارزوئیه طبق توصیههای مطرحشده در بیانیه رهبری به عنوان پایلوت انتخاب شده است. دهقان اعلام کرد در این منطقه مجموعهای از برنامههای آموزشی، تربیتی، گیاهان دارویی و طرحهای دانشبنیان با هدف تغییر چهره منطقه در چهار تا پنج سال آینده طراحی شده است.
او تأکید کرد: «اگر یک دستگاه همکاری نکند، طرح شکست میخورد. باید متعهد باشیم و کار را تا انتها جدی بگیریم.»
*واگذاری هتل کپری و سولههای صنعتی راکد
دهقان در پاسخ به سؤال خبرنگار کرماننو درباره سولههای صنعتی رها شده در جاده تهران و کارخانه نساجی نیز گفت: «بارها اعلام کردهایم آماده واگذاری هستیم. کوتاهی از مدیران قبلی استان بوده که از این ظرفیت استفاده نکردهاند.»
او افزود با واگذاری هتل کپری و خروج از گردشگری، تمرکز بنیاد بر حوزههایی خواهد بود که بازده اجتماعی بیشتری دارند و به توانمندسازی مردم منجر میشوند.
*پایان یک دوره، آغاز مسیری دیگر
سفر دهقان به کرمان مجموعهای از برنامههای میدانی و اداری را شامل شد: ادای احترام به شهدای کرمان، شرکت در همایش ۵۰۰ هزار خدمت علوی، بازدید از شبکه کارآفرینان بنیاد علوی، امضای تفاهمنامه با استانداری و رونمایی از الگوی آبادانی ارزوئیه.
اما آنچه این سفر را متفاوت کرد، اعلام رسمی عبور بنیاد مستضعفان از مدلهای گذشته و آغاز دورهای بر پایه تمرکز، عدالت آموزشی و جامعهمحوری بود. خروج بنیاد از گردشگری و واگذاری هتل کپری قلعهگنج نماد پایان یک دوره و گام نخست در این مسیر جدید است.
2080 | ۰۴/۰۹/۲۳
2079 | ۰۴/۰۹/۲۲