انتقال آب هلیل؛ درد روی درد

انتقال آب  هلیل؛ درد روی درد

* شاکری مدیر کل حفاظت محیط زیست استان: برای سد شهیدان امیر تیموری،شرکت آب منطقه‌ای، موظف است  دلایل قوی‌تری ارائه کند تا طرح مجوز گرفته و پیوست محیط زیست را دریافت کند

*اخلاص پور پژوهشگر اقتصاد آب و مدیریت منابع زیرزمینی: طرح انتقال هلیل‌رود به ضرر مردم شمال و جنوب کرمان است و تنها برای کسانی فایده دارد که مسئول لوله‌گذاری و ساختن سازه‌ها هستند

نجمه سعیدی | طرح انتقال آب از رودخانه هلیل‌رود به شهر کرمان، طرحی است که مخالفان مختلفی در حوزه‌های متنوع دارد، طرحی که در صورت اجرا، بی‌شک جنوب استان را از جهات متفاوتی متاثر می‌کند، اما آیا آین طرح آنقدرهای که مجریان، از آن انتظار دارند برای شمال استان، مفید بوده و دردی را دوا خواهد کرد؟ رویا اخلاص پور ، پژوهشگر اقتصاد آب و مدیریت منابع زیرزمینی در مورد طرح‌های انتقال آب به کاغذ‌وطن گفت: اکنون در سطح جهانی هم مشخص شده است، اساسا همۀ طرح‌های انتقال آب بین حوضه ای، غلط هستند و آب هر حوضه آبریز باید در محدودۀ خودش مورد مصرف قرار بگیرد، از طرفی هلیل‌رود، سرچشمه همه سر سبزی و آبادانی  کل جلگه جیرفت است که جازموریان هم داخل آن قرار دارد، در جهان بسیاری از رودخانه‌های بزرگ را با همین طرح‌های انتقال آب خشک کردند. باید آب به جریان طبیعی خود برود ،هر چیزی خلاف طبیعت غلط است و این طرح با آن مقدار محدود آب مشکل شهر کرمان را حل نمی‌کند و تنها خشم مجموعه ای از مردمان جنوب علیه مردمان شمال به وجود می‌آورد، من در جلسات گفتگویی که چند سال پیش در مورد مسایل آب برگزار می کردم،  این موضوع  مورد بحث قرار گرفت، این طرح‌ها هیچ نتیجه‌ای به غیر از ایجاد تنش ندارد و اینکه اهالی جنوب استان را روبروی اهالی شمال قرار دهد. حتی در همان جلسه‌ها جنوبی‌ها به ما می‌گفتند، شما می‌خواهید ویلاهایتان را در هفت باغ آب دهید و به همین دلیل آب را از منطقه ما می‌برید و ما را فقیرتر می‌کنید. این تسهیل گر اجتماعی حوزه آب، ادامه داد: به نظر من این طرح انتقال آب، تنها به نفع کسانی است که لوله‌ها را جا به جا می‌کنند و کسانی که در بحث سازه ای و ساخت این طرح هستند، سود می‌برند ، مشکلی از شمال را حل نمی‌کند و به مشکلات جنوب استان هم اضافه می‌کند، این عدم حل مشکل، واقعیتی است که در مورد همه طرح‌های انتقال آب در جهان صدق می‌کند.

 وزارت نیرو باید پاسخگو باشد

مرجان شاکری مدیر کل حفاظت محیط زیست کرمان در مورد طرح انتقال آب از رودخانه هلیل‌رود به کاغذ وطن گفت: این طرح بر اساس اولویت بندی وزارت نیرو برای تامین آب شرب، مطرح شده و در واقع وزارت نیرو باید  به دغدغه‌های مخالفان پاسخ دهد، البته این موضوع که هر سال در  تابستان شهر کرمان دچار کمبود آب شدید می شود هم بر کسی پوشیده نیست که باید به آن هم توجه شود اما آب منطقه ای باید ضرورت را توجیه کند و اعلام کند این طرح قرار است چه مشکلاتی را حل کنند. شاکری در مورد سد شهیدان امیر تیموری که جزیی از این طرح است، گفت:  طرح سد شهیدان امیر تیموری مربوط به سال 70 است که در آن زمان  برای این طرح برنامه ریزی و شروع به کار می‌کنند و آن زمان طرح‌ها آنچنان  تابع مقررات محیط زیست نبودند، البته که محل این سد مغایرت هایی دارد و در پایین دست سکونتگاه‌ها است که باید برایش برنامه مدیریتی ارائه شود و حتی باید به کیفیت آبی که  قرار است برای آب شرب استفاده شود هم توجه شود.در آن زمان وزارت نیرو به سازمان محیط زیست اعلام کرد که می خواهد سد را احداث کند، سازمان محیط زیست کرمان هم اعلام کرد که این طرح مشمول  طرح  ارزیابی اثرات زیست محیطی است،  طرح در آن زمان   20 درصد  پیشرفت فیزیکی داشته و بر اساس مقررات جاری آن زمان،  این موضوع را از دستور کار محیط  زیست خارج شد و سازمان اعلام کرد که به آن مجوزی نمی دهد.اگر وزارت نیرو می‌خواهد طرح را اجرا کند ، طبق مصوبات خودش اجرا کند، زمانی که پیشرفت طرح 80 درصدی شد، رییس سازمان محیط زیست عوض شده و سیاست های داخلی سازمان تغییر می کند و اعلام می‌شود که طرح باید ارزیابی زیست محیطی را انجام دهد. در یک مقطعی با توجه به بررسی‌ها و نظر کمیسیون‌های مختلف، طرح رد می شود اما  باید توجه داشت هیچ وقت این طرح، صد درصد از سوی محیط زیست رد نشده است .اما هنوز مجوز نهایی را نگرفته است و در کارگروه ها مختلف ایراداتی به آن وارد شده که آب منطقه ای موظف است،دلایل قوی‌تری ارائه کند تا طرح مجوز گرفته و پیوست محیط زیست را دریافت کند.

در 20 سال گذشته سد جیرفت چند بار حق آبه داده است؟

مدیر کل حفاظت  محیط زیست کرمان در مورد تاثیر این طرح بر تالاب جازموریان  گفت:  این که می گویند این طرح و این سد  بر جازموریان تاثیر می‌گذارد را هم من قبول دارم ما باید منطقه ای فکر کنیم و جهانی عمل کنیم،  هر سازه هیدرولیکی که  ساخته شود بر منابع آبی پایین دست و کیفیتش تاثیر گذار است. اما باید به جای این طرح، نگرانی‌ها به سمت سد جیرفت برود و وزارت نیرو باید اعلام کند در 20 سال گذشته، چند بار دریچه های سد جیرفت را باز کرده و حق آبه ها را رها  کرده است.  باید دغدغه حق آبه را از آن سد داشت. ما سال گذشته که کنترل سیلاب را نداشتیم تقریبا صد در صد جازموریان احیا  شد.  جازموریان یک تالاب فصلی است در زمستان و بهار از آب پر شده و کم کم در  فصل‌های دیگر جذب شده و پوشش گیاهی ایجاد می‌کند.حتی اگر وزارت نیرو بخواهد طرح انتقال آب را از دریای عمان به سد شهیدان تیموری انجام دهد ،باید پاسخ دهد  این طرح چند ساله است؟ و چقدر هزینه بر است؟ و آیا  بهتر نیست که همین پول هزینه شود تا شبکه آبرسانی شهری ترمیم شوند؟ و هدر رفت آب نداشته باشیم تا آب مورد نیاز تامین شود.