پَسین‌های نفس‌تنگی

ریگان، دومین کانون بحران فرسایش بادی کشور 

پَسین‌های نفس‌تنگی

این مهمان، طوفان شن است؛ طوفانی که چند روزی است پَسین‌ها (عصرها) همراه با شن می‌آید و تا ساعت‌ها پس از فروکش کردن شن‌ها همچنان خیال رفتن ندارد؛ ناله می‌کند، گاه می‌غُرد و خرابی به بار می آورد، گاه هم قصه می‌گوید با طنازی؛ از خشکسالی می‌گوید و خشکی زمین و آدم نمی‌داند چکارش کند، نه می‌شود مانعش شد و نه همراهش.

وقتی می‌آید اما راه نفس را می بندد؛ دم و بازدم را با مشکل مواجه می کند چون غلظت گردوخاک و شنی که باخود می آورد تا پنج برابر حد‌مجاز است و خسارت هایش هم زیاد است. 

آنطور که مسئولان شهرستان ریگان در شرق استان کرمان آمار می دهند طی سه روز گذشته که این طوفان ها شروع شده و همچنان هم ادامه خواهد داشت افزون بر ۷۰ نفر از اهالی راهی مراکز درمانی شده اند.

خاستگاه گردوغبار

شهرستان ریگان ۹۸ هزار نفر جمعیت دارد با ۳۰۰ روستا که نیمی از آنها در محاصره شن های روان هستند. 

۱۶ روستای این شهرستان طی سال های گذشته به علت همین طوفان های شن و خشکسالی که زندگی را برای ساکنان غیرممکن کرده بود، خالی از سکنه شده و ساکنانشان بیشتر به روستاهای دیگر یا حاشیه شهرها مهاجرت کرده اند.

شهرستان ریگان با چهار شهر ریگان، گُنبکی، عباس آباد سردار و رحمت آباد در شرقی ترین نقطه استان هم مرز با سیستان و بلوچستان است و بیشتر مواقع طوفان شن در این منطقه ارتباطی با بادهای ۱۲۰ روزه سیستان هم ندارد.

کانون و منشا شروع طوفان شن در خود شهرستان هم قرار دارد؛ دست کم سه کانون بحران فرسایش بادی در این شهرستان وجود دارد که خاستگاه مشکلات این حوزه است. کانون ده رضا و چاه ملک در جنوب شهرستان ریگان که به شهرستان ایرانشهر در جنوب استان سیستان و بلوچستان نزدیک است و علی آباد پُشت ریگ که در شمال شهرستان ریگان واقع شده و به سمت فهرج و زاهدان امتداد دارد.

براساس گزارش‌ها ریگان در فاصله ۲۸۵ کیلومتری شرق کرمان بعد از مناطقی از خوزستان دومین کانون بحران فرسایش بادی کشور است.

زمان خیز طوفان

طوفان شن که از چند روز پیش با شدت گرفتن گرما شروع شده عصرها از حدود ساعت ۱۷ با گردوغبار فراوان شروع می شود به قدری که تنفس را سخت می کند و مردم راهی ندارند جز اینکه در خانه هایشان بمانند.

غلظت گردوغبار تا حدود ساعت ۲۰ تا ۲۱ ادامه دارد که از آن پس گردوغبار رفته رفته فروکش می کند و توفان گاه تا نیمه شب یا ساعت یک بامداد هم ادامه می یابد.

به گفته منابع شهرستان ریگان خشکسالی طی سال های اخیر تاثیر مستقیم و بسزایی در این شرایط و خشک شدن گیاهان به ویژه جنگل دست كاشت گز در منطقه داشته و با وجود آنکه طی چند سال اخیر مالچ پاشی نیز در مناطقی انجام شده و امسال نیز در حال انجام است، باز طوفان شن سبب بروز مشکلات و خسارت های مختلفی برای اهالی منطقه می شود که نشان می دهد این منطقه نیازمند نگاه کلان تر و تخصیص اعتبارات بیشتر است.

گردوغبار خطرناک

رئیس اداره محیط زیست ریگان گردوغبار فراگیر در منطقه در زمان شروع طوفان شن را ۵ تا ۶ برابر حد‌مجاز و خطرناک توصیف کرد و گفت: این شرایط برای اهالی شهرستان ریگان خطرناک است لذا از افراد بویژه سالمندان و کودکان خواسته شده است در منازل خود بمانند.

حمزه ابراهیمی بیان کرد: طی سه روز گذشته که عصرها طوفان شن شروع می شود دستگاه های پایش گردوغبار را ۵ الی ۶ برابر حد مجاز نمایش داد.

خسارت به بخش کشاورزی

مدیر جهاد کشاورزی ریگان نیز از خسارت طوفان شن به نخلداران خبر داد و گفت: توفان های متوالی باعث شکستن و خشکی خوشه های خرمای نخلداران شده است.

حمید فرامرزی اظهار‌داشت: محصول خرما که تا یک ماه آینده آماده برداشت می شود به علت گرما و طوفان خشکیده می شود یا می ریزد.

او عنوان کرد: بیشترین خسارت ها در روستاهای نزدیک یا واقع در کانون های بحران فرسایش بادی شهرستان بروز می کند.

گردوغبار در نیمی از سال

فرماندار ریگان نیز با بیان اینکه این شهرستان نیمی از سال هوای طوفانی همراه با گردو غباری دارد گفت: این وضعیت آسایش اهالی را سلب کرده است.

امین باقری افزود: طی سه روز گذشته ۷۳ شهروند به علت شدت گردوغبار راهی مراکز درمانی شده اند.

او از شهروندان خواست بعدازظهرها به دلیل غلظت ریزگردها در منازل خود بمانند.

 شن های باقی مانده از طوفان

فرماندار ریگان اظهارداشت: گردوغبار با غلظت بالا باعث کندی تردد در جاده ترانزیتی ریگان- چابهار نیز می شود.

باقری ابراز کرد گردوغبار آسایش اهالی شهرستان ریگان را سلب نموده است.