بخش زیادی از تولید خرمای کشور خوراک دام می شود

ضعف‌های بنیادین در بخش صادرات

بخش زیادی از تولید خرمای کشور خوراک دام می شود

خرما یکی از محصولات استراتژیک کرمان به شمار می رود که چالش های مدیریتی سد راه صادرات و ارزآوری این محصول شده است و همین امر زمینه را برای رقابت تنگاتنگ رقبای خارجی با ایران فراهم می کند.

چندی قبل برخی از رسانه ها خبر دادند که تاجران پاکستانی با حضور در ایران و خرید خرمای داخلی و بسته بندی جدید، این محصولات را به بازار جهانی صادر می‌کنند. این مساله در حالی عنوان شده که پاکستانی ها سال های زیادی است که از بزرگترین خریداران خرمای ایران محسوب می شوند و متقاضی خرمای های درجه چندم ایرانی هستند.

 البته هم اکنون صادرکنندگان ایرانی خرما در وضعیت خوبی نیستند اما طبق گفته رئیس اتاق بازرگانی کرمان هنوز بازار جهانی خرما در دست ایرانیان است و به زودی نیز شرایط بهتری را در زمینه صادرات این محصول خواهیم داشت. البته از سویی حجم بسیار بالایی از خرمای تولید شده در ایران به شکل فله ای به دیگر کشورها فروخته می شود. خریداران خرمای فله ای ایران، این محصول را با بسته بندی لوکس وارد بازارهای جهانی می کنند.

تصاحب بازار خرمای ایران توسط پاکستان صحت ندارد

رئیس اتاق بازرگانی کرمان گفت: این مسئله که پاکستان بازارهای جهانی خرما را از دست ایران ربوده است، صحت ندارد.

طبیب زاده افزود: پاکستان در بحث تولید خرما با برخی از استان های هم مرز خود مراوداتی را انجام داده و این خبر آنقدر قوی نیست که بگوییم بازار صادرات خرمای ایران را به چنگ آورده است.

او اضافه کرد: پاکستانی ها مشتری خرمای ایران هستند و خرماهای درجه چندم و دارای کیفیت پایین را خریداری کرده و به فروش می رسانند و نمی توانند در تولید خرما رقیب ما شوند.

رئیس اتاق بازرگانی کرمان تأکید کرد: این یک مساله معمولی است و چیز خارج از عرفی نیست که تجار پاکستان اقدام به خرید خرمای ایران کنند.

او تصریح کرد: البته چندی قبل در اتاق بازرگانی ایران موضوعی مطرح شد که کاملا این مساله را رد می کند.

طبیب زاده بیان کرد: البته حدود ۳۰ سال قبل پاکستانی ها بازار نوعی از خرمای ایران را که در منطقه خاصی از کشور کشت می شد را از آن خود کردند اما ما به تدریج موفق شدیم تا میزان صادرات خود در این نمونه از خرما را نیز مجددا به خودمان اختصاص دهیم.

صادرات خرمای ایران درگیر چالش

طبیب زاده افزود: ما در کل در بخش صادرات خرما در کشور با مشکل مواجه هستیم و این مشکل همچنان با سختی های خود ادامه دارد.

او با بیان اینکه صادرکنندگان درگیر سختی های زیادی هستند، گفت: متاسفانه در کشور ما فردی را که محصولات فولادی و پتروشیمی را صادر می کند با فردی که محصولات کشاورزی را صادر می کنند یکی می دانند و همین مساله باعث شده تا تجار ما با مشکلات فراوانی مواجه باشند که حقشان نیست.

طبیب زاده تاکید کرد: اخیرا مصوبه ای ارائه شده که بتوانیم حق این افراد را پس بگیریم.

او اضافه کرد: خرما و دیگر محصولات کشاورزی در مقایسه با پتروشیمی، صنایع فولاد و معدنی قیمت تمام شده کمتری دارند ولی در عین حال در بخش ارزی با صادرکنندگان خرما مانند صادرکنندگان بخش فولاد و پتروشیمی رفتار می شود که این مسئله درست نیست.

طبیب زاده بیان کرد: با مسئولان بانک مرکزی توافقی صورت گرفته که محصولات کشاورزی ارزشان را تهاتر کنند.

ضعف های بنیادین در بخش صادرات

رئیس اتاق بازرگانی کرمان با اشاره به اینکه کشاورزان همه هزینه هایشان بر اساس نرخ آزاد است، تصریح کرد: در بخش صادرات ضعف های بنیادین زیادی داریم از سویی غیر از مشکلاتی که برایمان ایجاد کرده اند خودمان هم مشکل داریم.

او با تاکید بر اینکه قیمت تمام شده کم است و سودی به دنبال ندارد، اضافه کرد: در داخل کشور برای انواع مختلف خرما قیمت تضمینی اعلام می‌شود اما طبق اظهار نظر کارشناسان قیمت تضمینی خرما به علت پایین بودن قیمت اعلام شده، کارا و موثر نبوده است.

طبیب زاده در ادامه تأکید کرد: این تعرفه ها در برخی سال‌ها به عنوان قیمت کف منجر به کاهش قدرت چانه زنی باغداران و زیان آن‌ها و نفع دلالان بازار خرما شده است.

رئیس اتاق بازرگانی کرمان ادامه داد: طبق گفته مسئولان بخش قابل توجهی از خرمای تولیدی در کشور، به دلیل عدم وجود خریدار مناسب، عدم بازاریابی در افزایش صادرات و همچنین عدم توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، به عنوان خوراک دام به مصرف دام می‌رسد.

نبود تشکل های صادراتی

این فعال اقتصادی یادآور شد: نبود تشکل های صادراتی کمبودی است که به شدت حس می شود و این مسئله که خودمان در بازارهای جهانی با هم رقابت می کنیم نیز مشکلی است که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم.

او با اشاره به این مطلب که ما مکانیزم رقابت در دنیا را بلد نیستیم، گفت:علاوه بر همه اینها ما هم افزایی و برند تعریف کردن را بلد نیستیم و اینها مزید بر علت می شود تا موفق نباشیم.

طبیب زاده اضافه کرد:بارها و بارها در نشست های خصوصی و مختلف با تولیدکنندگان و تجار صحبت کرده ایم و کلاس های برندینگ نیز برگزار شده اما متاسفانه تشکل گرایی در ایران نهادینه نشده است و کسی برای این حرف ها تره ای خرد نمی کند.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: ما تک محور هستیم و این عیب را در همه سطوح جامعه می بینیم و قادر نیستیم منافع مشترک مان را ببینیم.

او در ادامه بیان داشت: مشکلات ما بنیادین است و بهای گرانی را داریم بابت این مساله می پردازیم چون هنوز این فرهنگ بین ما جا نیفتاده است.

طبیب زاده گفت: هر کسی می خواهد حرف خودش را به کرسی بنشاند و کار خودش را بکند و انگار رقبای ما هموطنان خود ما هستند و نمی توانیم در بازارهای جهانی با دیگران رقابت کنیم چون به رقابت با خودمان مشغول هستیم.

ضربه خشکسالی به نخلداران

یک فعال اقتصادی دیگر نیز در این خصوص گفت: خشکسالی های اخیر باعث شده اند تا زیان زیادی به نخلداران جنوب و شرق استان کرمان و سیستان و بلوچستان و خوزستان برسد.

محمد امیری افزود: متاسفانه استفاده از ارقام نامناسب و عدم مدیریت صحیح نخلستان ها در کنار روش های نادرست برداشت، حمل و نقل، روش های غلط بسته بندی و فرآوری، کمبود انبارها و سردخانه ها، نداشتن استاندارد بهداشتی و فرایند کنترل کیفی باعث افت کیفیت محصول خرما در استان های جنوبی و شرقی کشور شده است.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: باید قوانین و موازین بهداشتی ارتقا یابد تا در زمان برداشت مقررات لازم برای ارتقای سطح بهداشتی خرمای صادراتی و شیوه بسته بندی آن طبق معیارهای بهداشتی اتحادیه اروپا و جهان باشد.

وجود تشکل های صادراتی می تواند در کنار خودمحور یا تک محور نبودن تولیدکنندگان و تجار به موفقیت آنها در بازارهای جهانی کمک شایانی کند. مسئله ای ساده که شاید اگر به آن توجه شود شاهد نزول رتبه صادرات این محصول در بازارهای جهانی نباشیم.