گره کور بیمه بر دار قالیبافان کرمانی
رئیساتحادیه فرشدستباف وصنایعدستی استانکرمان میگوید: به دلیل بدهکاری دولت به سازمانتامیناجتماعی از سال ۹۵ هیچ بیمهگذار جدیدی نپذیرفتند و بیمه افرادی که حتی به دلیل بیماری سه ماه فعالیت نداشتهاند قطع شدهاست.
قالیبافی که روزگاری جزو مهمترین مشاغلکرمان به شمار میرفت حالا به دلیل بیتوجهی مسئولان و مشکلات ادامهدار در لبه پرتگاه قرارگرفته و بیم آن میرود که این ظرفیت اقتصادی و هنر دیرینه نابودشود.
قالیبافی در کرمان ریشه در تاریخ دارد و فرشدستباف این دیار دارای شهرتی جهانی است و کیفیت آن به اندازهای بالاست که میگویند هر چه بیشتر پا بخورد، مرغوبتر میشود و برای افرادی که با بالا رفتن سنشان خوشرنگ و روتر میشوند، به کار میبرند که «فلان شخص مانند قالیکرمان است».
اما متاسفانه این ظرفیت اقتصادی و فرهنگی بسیار ارزشمند که روزگاری بخش عظیمی از اشتغال استانکرمان را به خود اختصاص داده بود سالهاست که با بیتوجهی و بیمهری مسئولان و متولیان امر ضربهای جدی خورده است.
نبود حمایتدولت از قالیبافان، وضعیت نامناسب بیمه، دستمزدهای اندک، گرانیمواداولیه و… باعث شده است که جوانان دیگر رغبتی به این فعالیت در این حرفه نداشته باشند. گواه این مساله صحبتهای رئیس اتحادیه فرشدستباف و صنایع دستی استانکرمان است که اعلام کرده شمار قالیبافان کرمانی که در سال ۹۵، ۲۰۰ هزارنفر بوده در حال حاضر به کمتر از ۵۰ هزارنفر رسیدهاست و تاسفبارتر اینکه اکثر این افراد بالای ۶۰ سال سن داشته و جوانان کمتر در این زمینه حضور دارند که این مساله زنگ خطری جدی برای نابودی هنر و حرفه قالیبافی کرمان به شمار میرود.
بدیهیست وقتی فعالان این صنف بدانند که معیشت آنها از این طریق تامین نمیشود عطای قالیبافی را به لقای آن میبخشند و فرش دستباف کرمان که روزگاری در اوج شهرت بود به قعر فراموشی فرو میرود.
«بیمه» مهم ترین مشکل قالیبافان
مریم از قالیبافان کرمانی اظهارکرد: مشکل اصلی قالیبافان مساله «بیمه» است؛ از سال ۹۴ برای شرکت فرش، قالی می بافم اما هنوز بیمه نیستم این در حالیست که در تمام این سالها همه مسئولان فقط وعده حل مشکل بیمه را می دهند اما در عمل مشکلی حل نمیشود.
او با گلایه از دستمزدهای اندک افزود: کار ما سخت است و هر روز باید از ساعت ۷ صبح تا ۷ شب پشت دار قالی کار میکنیم. ما اگر قالی ببافیم پول داریم و اگر ببافیم جیبمان خالی میماند.
این هنرمندکرمانی ادامهداد: اگر یک قالی را تمام کنیم، ممکن است برای قالی بعدی مبلغی به ما بدهند و اگر اگر یک قالی سه سال هم روی دار باشد همان قالی با همان مزد باقی میماند.
زهرا از دیگر قالیبافان کرمانی با گلایه از مشکلات ادامهدار و حل نشدنی قالیبافان اظهارکرد: ادامه این شغل با وجود مشکلات امکان پذیر نیست و مسئولان هم حمایتی از ما نمیکنند.
او بااشاره به مشکلات بیمهای این قشر افزود: من بیمه آزاد هستم و با وجود گران شدن شدید بیمهها، هزینه ای از سوی کارفرما به ما برای بیمه پرداخت نمیشود و باید از جیب خودمان هزینه کنیم.
ماشالله رستمی از قالیبافان راور هم با اشاره به گرانی مواد اولیه قالیبافی می گوید: ما قالیبافان مشکلات زیادی داریم، ریس بسیار گران شده و به عنوان مثال ۱۰ میلیون ریس برای بافت یک قالی ۳۵ میلیون تومانی نیاز است.
او با انتقاد از فعالیت دلالان افزود: ما در روستاها پول لازم برای تامین نخ را نداریم و مجبوریم قالی را به دلالان پیش فروش کنیم.
به دلیل بدهکاری دولت به سازمان تامین اجتماعی از سال ۹۵ هیچ نوع بیمه جدید را این سازمان نپذیرفته و در کنار آن بیمه افراد دیگر را که مثلا به دلیل بیماری سه ماه فعالیت نداشته اند را قطع کرده است
دردسر بیمهای قالیبافان به دلیل بدهی دولت به تامین اجتماعی
رئیس اتحادیه فرش دستباف و صنایع دستی استان کرمان در گفتگو اظهارکرد: مشکلبیمه درد و دل ما هم است که البته متولی آن سازمان تامیناجتماعی است.
محسن اشرف با اشاره به اینکه ۹۰ درصد هزینه بیمه قالیبافی را دولت به سازمان تامین اجتماعی پرداخت میکند، گفت: به دلیل بدهکاری دولت به سازمان تامیناجتماعی از سال ۹۵ هیچ نوع بیمه جدید را این سازمان نپذیرفته و در کنار آن بیمه افراد دیگر را که مثلا به دلیل بیماری سه ماه فعالیت نداشتهاند را قطع کرده است.
او ادامهداد: با پیگیریهایی که از طریق مرکز ملی فرش ایران انجام دادهایم یک نوع بیمه جدید به نام «بیمه عشایری و روستایی» برای قالیبافان در نظر گرفته شده است که مخصوص کشاورزان و روستاییان است. اشرف با اشاره به حق بیمه پایین این نوع بیمه افزود: بیمه عشایری و روستایی فقط خدمات بازنشستگی دارد و دفترچه درمانی به بیمه شدگان نمی دهد به همین دلیل هم مورد استقبال قالیبافان قرار نگرفته است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف و صنایع دستی استان کرمان اظهارکرد: در تلاشیم که سازمان تامین اجتماعی بیمه قالیبافان را مجدد فعال کند.
قالیبافان در انتظار مشکلگشایی مجلس و تامیناجتماعی
او یادآورشد: اتحادیه فرش دستباف و صنایع دستی استان کرمان، صنفی بوده و وظیفه اصلی ما صدور پروانه کسب برای کارگاه های تولیدی و فروشگاههای فرش و صنایع دستی است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف و صنایعدستی استان کرمان گفت: با تلاشهایی که انجام شده امسال برای سومین سال، قالیبافان را برای بیمه تکمیلی معرفی کردهایم؛ بر این اساس حتی افراد دارای کارت قالیبافی خانگی (که مغازه ندارند) هم می توانند از مزایای بیمه تکمیلی استفاده کنند. البته بیمه تکمیلی هم ماهانه بیش از ۱۵۰ هزار تومان هزینه دارد که از عهده قالیبافان خارج است.
اشرف گفت: بر اساس صحبتهای رئیس مرکز ملی فرش ایران در بودجه ۱۴۰۱ یک مبلغی برای این منظور در نظر گرفتهاند که برای همان «بیمه روستایی و عشایری» است. او همکاری سازمان تامین اجتماعی و مصوبه مجلس در زمینه بیمه قالیبافان راهگشا دانست و افزود: اتحادیه فرش دستباف و صنایع دستی استان کرمان به عنوان یک بخش خصوصی فعالیت می کند و متولی صدور کارت شناسایی برای قالیبافان است.
مشکلات، قالیبافی را در لبه پرتگاه قرار داد
رئیس اتحادیه فرش دستباف و صنایع دستی استان کرمان ادامه داد: در سال ۹۵ بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر بافنده در استان کرمان حضور داشت اما امروز این آمار به کمتر از ۵۰ هزار نفر (یک چهارم) رسیده است.
کل صادرات فرش دستباف در جهان در سال ۹۰ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده که نصف آن (۷۵۰ میلیون دلار) مربوط به ایران و ۱۷۰ میلیون دلار مربوط به استان کرمان بوده است که این رقم برای استان در سال ۹۹ به ۲ میلیون دلار کاهش یافته که آن هم به صورت چمدانی بوده است.
او با بیان اینکه قالیبافی کاری دشوار است و فرد باید از صبح تا شب در یک محیط بسته، پشت دار قالی مشغول به کار باشد، افزود: رکود اقتصادی و تحریم ها باعث افزایش قیمت فرش شده اما دستمزد قالیبافان به همان نسبت افزایش نیافته است و این باعث از بین رفتن انگیزه قالی بافی بین افراد شده است.
اشرف بیان کرد: حدود ۹۵ درصد قالیبافانی که برای آنها کارت صادر کرده ایم بالای ۶۰ سال سن دارند و جوانان به سمت این حرفه نمی آیند.