زباله‌گردها کارخانه بازیافت‌ کرمان را تعطیل کردند

زباله‌گردها کارخانه بازیافت‌ کرمان را تعطیل کردند

سعید شعرباف شهردارکرمان : علت کاهش زباله کرمان شرایط تفکیک از مبدا و افزایش تعداد زباله‌گردها بوده است که از هشت ماه قبل باعث تعطیلی کارخانه زباله کرمان شد.

کارخانه بازیافت زباله در کلانشهر کرمان که خیلی وقت نبود فعال شده بود و نصفه نیمه و زیر ظرفیت نیز کار می‌کرد هم تعطیل شد تا تمامی زباله‌های این شهر دفن شوند.

موضوع پسماند در شهر کرمان یک معضل بزرگ و مهم به شمار می‌رود که طی سال‌های گذشته حل نشده و هرروز هم این مشکل از جایی بیرون می‌زند؛ از نحوه جمع آوری زباله گرفته تا مدیریت بازیافت که می‌تواند ثروت آفرین باشد؛ موضوعی که نیاز دارد مدیریت شهری کرمان برای آن چاره‌ای اساسی بیندیشد؛ موضوع را بزرگ ببیند و به سمت راه حل‌های بزرگ نیز برود.

اینک سر کوچه‌ها و خیابان‌های شهر کرمان در بیشتر نقاط سطل زباله وجود ندارد تا شهروندان زباله‌هایشان را در آن بگذارند؛ زباله‌ها جلو منازل، روی زمین در چهارراه‌ها گذاشته می‌شود و شیرابه آنها به همراه پلاستیک‌های پاره شده زباله تصاویر نازیبایی را ایجاد می‌کند و این درحالی است که مشکلات این شیوه دفع زباله برای سلامت شهروندان در جای خود نیاز به بررسی دارد.

طبق گفته کارشناسان روزانه بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ تن زباله در شهر کرمان تولید می‌شود؛ زباله‌هایی که بیشتر آنها تَر هستند و شرایط خوبی برای بازیافتشان وجود ندارد اما این زباله‌ها  چه تَر و چه خشک سال‌هاست که درگیر نبود فرایند تفکیک مناسب، دفع غیراصولی و نهایتا آتش‌سوزی غیراستاندارد شده‌اند و مجموع این اتفاقات باعث شده معضل زباله و تاثیرات جورواجور محیطی و زیستی آن سال‌های طولانی گریبانگیر مردم کرمان باشد.

معضلی که برای رفع بخشی از آن اواخر سال ۱۳۹۹ کارخانه بازیافت راه اندازی شد و اگرچه تا حدود پنج ماه باوجود بهره برداری و افتتاح رسمی تعطیل بود اما شهریورماه سال گذشته فعالیت خود را از سر گرفت که همان هم این روزها تعطیل شده است. کارخانه بازیافت زباله هر چند از قدم‌های مهم در مدیریت پسماند بود اما از همان آغاز فعالیت گاهی تعطیل و گاهی مجدد راه‌اندازی ‌شد و این کار کردن و کار نکردن عملا از تاثیرگذاری این کارخانه در مدیریت پسماند کاست.

کار نکردن و غیرفعال بودن کارخانه بازیافت زباله از یک طرف و کامل نبودن مجموعه آن در تجزیه و بازیافت همه نوع مواد دریافتی و ظرفیت پذیرش زباله کمتر نسبت به زباله تولیدی در طرف دیگر چرخه ناکارآمدی این کارخانه را تکمیل کرد تا آنکه وقتی کارخانه راه می‌افتد باز نمی‌تواند ادامه فعالیت دهد.

علت‌های تعطیلی کارخانه بازیافت زباله چه بود؟

معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان به زیان سرمایه‌گذار کارخانه بازیافت زباله و تعطیلی هشت ماهه این کارخانه اشاره کرد و افزود: طبق قرارداد با سرمایه‌گذار به ازای ۲۵۰ تن زباله‌ای که روزانه در اختیار این کارخانه قرار می‌گرفت ماهی ۷۰ میلیون تومان نیز به شهرداری از سوی سرمایه‌گذار پرداخت می‌شد اما متاسفانه با افزایش زباله‌گردهای سطح شهر و موضوع تفکیک زباله از مبدا، پسماندهای خشک برای آنالیز در این کارخانه کاهش و سیر نزولی به خود گرفت و  در نهایت سرمایه‌گذار دچار ضرر شد.

محمدباقر سلطانی ادامه داد: برای جبران ضررهای سرمایه‌گذار کارخانه بازیافت زباله یکسری نشست‌ها میان پیمانکار، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند و معاون خدمات شهری برگزار شد تا بتواند خلاء کاهش زباله‌های خشک جبران شود ولی متاسفانه بعد از چندین نشست کار به نتیجه نرسید و پیمانکار کار را تعطیل کرد و قرارداد فسخ شد.

او به قرارداد جدید برای راه اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله اشاره کرد و ادامه داد: در قرارد جدید برای جذب سرمایه‌گذار به منظور فعالیت مجدد این کارخانه تمام موارد گذشته رفع عیب و اصلاح شده است.

دست سرمایه‌گذار مانده در حنا

آنطور که معاون پردازش و دفع پسماند شهرداری کرمان به آن اشاره کرد مهمترین دلیل تعطیلی کارخانه بازیافت زباله متضرر شدن سرمایه گذار این کارخانه است ضرری که بخشی از آن به موضوع جمع کردن زباله خشک‌ها توسط زباله‌گردها بر می‌گردد.

زباله‌گردها از مبدا تفکیک می‌کنند

سعید شعرباف شهردارکرمان افزود: علت کاهش زباله کرمان شرایط تفکیک از مبدا و افزایش تعداد زباله گردها بوده است که از هشت ماه قبل باعث تعطیلی کارخانه زباله کرمان شد.

نکته قابل تامل اینکه تفکیک زباله از مبدا در دوره همین مدیریت شهری کلید خورده است؛ یعنی مشخص نیست چرا طرحی را کلید زده‌اند که به جای ایجاد زنجیره تکمیلی و بهبود فرآیند مدیریت پسماند خود به عاملی در تشدید مشکلات و تعطیلی کارخانه بازیافت تبدیل شده است. موضوع دیگری که در تعطیلی کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان تاثیر گذاشته به نوع تعامل شهرداری با گردانندگان و سرمایه‌گذاران این کارخانه بر می‌گردد؛ تعاملاتی که در ماه‌های گذشته با وجود کاهش زباله‌های خشک ورودی به این کارخانه با دریافت هزینه‌های ماهانه از سرمایه‌گذار شرایط را برای آن سخت کرده است.

حق الپرداختی به شهرداری

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر کرمان در گفت‌وگو با ایرنا به مشکلاتی که باعث تعطیلی کارخانه  بازیافت زباله شهر کرمان شده اشاره کرد و افزود: سرمایه‌گذار قبلی این کارخانه مقدار قابل توجهی هزینه به شهرداری می‌داده و متاسفانه ضرر کرده است.

فتح الله مویدی ادامه داد: ما  به شهرداری اعلام کردیم به منظور میسر شدن راه‌اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله برای سرمایه‌گذاران جدید در این کارخانه یکسری معافیت‌های مالی قائل شود.

به گفته وی در توافقنامه شهرداری با سرمایه‌گذار قبلی کارخانه بازیافت زباله تاکید شده بود که تمامی زباله‌های خشک روزانه به کارخانه بازیافت ارسال شود  اما زباله دزدها و زباله جمع کن‌ها، زباله های قابل بازیافت را از سطح شهر جمع و این اتفاق حجم زباله‌های خشک ورودی به کارخانه بازیافت زباله را کاهش داد که در تعطیلی این کارخانه موثر بود.

جای خالی تولید کمپوست 

 از دیگر مشکلاتی که کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان از آن رنج می‌برد نبود تکنولوژی لازم برای تولید کود کمپوست از زباله‌های تَر است. این کود یکی از راه‌حل‌های بسیار موثر برای مبارزه و خنثی سازی اثرات نامطلوب زباله‌های تَر و رهایی جوامع بشری از معضلاتی است که منابع و محیط زیست را به خطر می‌اندازد. برای اینکه عملکرد مجموعه بازیافت زباله شهر کرمان کامل باشد علاوه بر راه‌اندازی مجدد این کارخانه در این شهر باید نسبت به راه‌اندازی کارخانه تولید کمپوست هم فکری کرد.

فکرهایی برای کمپوست شده

طبق گفته‌های معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان برای این موضوع فکرهایی شده که اگر به موقع و هم راستای راه اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله اتفاق بیافتد در مدیریت پسماند شهر کرمان موثر است.

سلطانی افزود: ۲ هدف کاهش دفن زباله و تولید کمپوست از زباله‌های تَر از جمله اهداف ماست و در این راستا زباله تَری که در کارخانه بازیافت تفکیک می‌شود در آینده به کارخانه مجزای دیگری که متعلق به شهرداری است منتقل و تبدیل به کود کمپوست خواهد شد.

ضرورت افزایش حجم کارخانه بازیافت

طبق گفته‌های معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان کارخانه بازیافت زباله این شهر علاوه بر مشکلاتی مثل نداشتن امکان تولید کود کمپوست از زباله‌های تَر و  موانعی که برای سرمایه‌گذاران این کارخانه وجود دارد نیازمند افزایش ظرفیت بازیافت زباله نیز هست. 

به دنبال رفع موانع کارخانه بازیافت زباله

حال دوباره بعد از هشت ماه تعطیلی این کارخانه و سرنوشت تلخ برای بسیاری از زباله‌ها  و دفن آنها در سایت‌های دفن زباله دوباره صحبت‌هایی از راه‌اندازی کارخانه دفن زباله می‌شود صحبت‌هایی که قرار است پیمانکار و سرمایه‌گذار جدیدی برای این کارخانه پیدا کند و یکبار برای همیشه مشکلاتش را حل و دیگر تعطیل نشود.

معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان با اشاره به اینکه به محض قطعی شدن قرارداد کار مزایده کارخانه بازیافت زباله به منظور راه اندازی مجدد انجام خواهد شد می‌گوید: تحلیل‌های لازم و بازبینی قرارداد برای راه‌اندازی مجدد این کارخانه انجام شده و مراحل نهایی خود را طی می‌کند.

سلطانی این را هم یادآور می‌شود که کارخانه بازیافت زباله بعد از یک دوره تعطیلی شهریور پارسال فعالیت مجدد خود را آغازه کرده بود و با ظرفیت اسمی روزانه حدود ۲۵۰ تن زباله در ماه‌های گذشته طی هشت ساعت فعالیت کاری اقدام به بازیافت زباله می‌کرد. رییس کمیسیون خدمات شهری نیز در همین ارتباط گفت: برای فعالیت مجدد کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان جلسه‌ای با محوریت مدیریت پسماند برگزار و صورت جلسه آن به شهرداری ارسال شد تا سریعا نسبت به فعالسازی مجدد این کارخانه اقدام کنند. پسماندهای شهری بویژه زباله‌های خشک و تَر اگر بخوبی مدیریت و بازیافت نشوند خیلی زود کمر به نابودی محیط زیست خواهند بست زیرا  شیرآبه‌های زباله‌های تَر و زباله‌های خشک غیرقابل تجزیه‌ مشکلات فراوانی را گریبانگیر محیط زیست ما خواهند کرد.