دو سال بعد از رویت اولین نشانههای سوسک سرخرطومی خرما شهرستانهای خرماخیز درگیر شدن. سرخرطومی نخلها را زمین زد
گزارش| مرضیه قاضیزاده
نایبرئیس اول کمیسیون کشاورزی: شهرستانهای بم، رستمآباد، بروات، ارزوئیه و شهداد درگیر شدند
تنه از بیرون سالم است؛ اما از داخل پوک. طوفان نمیخواهد، با یکباد تند درخت از وسط میشکند، بهسادگی شکستن یکقلم. اولینبار سوسک سرخرطومی خرما در یکی از شهرستانهای فارس شناسایی شد، شهرستان قرنطینه نشد و آفت پخش شد بین تمام کشور. در کرمان نیز اولین رویت در شهرستان نرماشیر بود و حالا آنطور که محمدرضا ترابی موسوی” نایبرئیس اول کمیسیون کشاورزی در گفتوگو با «کاغذ وطن» میگوید شهرستانهای بم، رستمآباد، بروات، ارزوئیه و شهداد همگی درگیر سوسک سرخرطومی خرما شدند .
آفت سوسک سرخرطومی در واقع در نتیجه غفلت عدهای از نخلداران، وارد استان شد. گفته میشود برخی افراد با تصور اینکه درختان نخل کشورهای عربی از کیفیت مناسبتری برخوردار هستند اقدام به قاچاق پاجوش این درختان میکنند؛ غافل از اینکه همراه با ورود این پاجوشها آفتی قرنطینهای با نام سوسک سرخرطومی حنایی را به جان نخلستانهای خود میاندازند. تا آبان ۱۴۰۱ این آفت فقط در دو شهرستان نرماشیر و اندوهجرد مشاهده شده بود.
تیرماه ۱۴۰۰ اولینبار که این آفت در نخلها نرماشیر دیده شد، تنها کار کلاسهای آموزشی و ترویجی بود. مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی کرمان گفته بود که هزار هکتار از اراضی نرماشیر مورد ردیابی قرار گرفت که در نتیجه در ۱۱۵ هکتار از اراضی این شهرستان آلودگی مشاهده و با آن مبارزه شد.
مرداد آفت به بم رسید
دوساله بعد دیگر فقط نرماشیر و اندوهجرد نبود. مرداد ۱۴۰۲ وجود اولین مورد سوسک سرخرطومی حنایی بهعنوان آفت بسیار خطرناک و ویرانگر نخیلات در قلب شهرستان بم نیز تأیید شد.
این سوسک مهمترین و خطرناکترین آفت نخل محسوب میشود. خطرناکتر از همه آفتهای دیگر مثل زنجره. بوی تند لهیدگی از اولین نشانههاست. بعد از ابتلای نخل به این آفت خاکاره و شیرابه از داخل سوراخهای ایجاد شده در تنه بیرون میزند. حشره با ایجاد تونل در درخت خرما از پنیر نخل میخورد و در نهایت یک نفر نخل میمیرد.
آفت تقریباً در همه شهرستانهای خرماخیز استان پخش شده، این موضوع را محمدرضا ترابی موسوی، نایبرئیس اول کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمان در گفتوگو با «کاغذ وطن» تأیید میکند. ترابی دراینرابطه میگوید: «این آفت از سال ۹۵ در کرمان دیده شده بود، ولی خسارت از سال ۱۴۰۰ به بعد دیده شد و اکنون تمام مناطق خرماخیز مثل بم، رستمآباد، بروات و در ارزوییه و شهداد هم دیده شده است.» او البته مدعی است که این خسارت فعلاً در حدی نیست که تأثیری در محصول امسال بگذارد و درصد درختانی که نیاز به امحا دارند بسیار پایین است.
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۱۲ استان کشور دارای نخیلات هستند که از این تعداد شش استان شامل بوشهر، کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس و خوزستان عمده تولیدکننده خرمای کشور به شمار میروند که تولید اقتصادی دارند. محسن رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرمای ایران اما چند روز پیش اعلام کرد که به دلیل بروز و شیوع آفت سوسک سرخرطومی حنایی بخش عمدۀ نخلستانها درگیر شدهاند و این وضعیت موجب کاهش تولید خرما در این استانها نسبت به سالهای گذشته میشود.
بنا به اعلام سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور تا مهر امسال ۴ هزار و ۷۴۶ اصله درخت خرمای آلوده شناسایی شده که ۵ هزار و ۷۷۵ اصله تیمار و ۹۷۲ اصله نیز امحاء شده است.