کوچ به علت تغییر اقلیم
گزارش کاغذوطن
رئیس مرکز ملی تغییراقلیم: در دو سال گذشته نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر از استانهای جنوبی و مرکزی به استانهای شمالی کشور مهاجرت کردهاند
رئیس مرکز ملی تغییر اقلیم سازمان محیط زیست گفت: متاسفانه باید گفت که ما در حوزهٔ تغییر اقلیم در حال حرکت به سمت یک فروچاله هستیم و اگر سازگاری نداشته باشیم، با توجه به تحریمها و محدودیتهای موجود آسیب جدی متوجه کشور خواهد شد. هفتمین کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم در کتابخانهٔ ملی ایران در حال برگزاری است.
در این کنفرانس نمایندگانی از سازمان جهانی هواشناسی، هیئت بین دولتی تغییر اقلیم، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد و مرکز آسیا، سازمان همکاری اکو و اقیانوسیه برای توسعهٔ مدیریت اطلاعات بلایای سازمان ملل متحد، سفرا، کارداران یا نمایندگان کشورهای آلمان، ایتالیا، سوئیس، نیجریه، نیکاراگوئه، مالی، بولیوی، عربستان، امارات، پاکستان، ونزوئلا و اوگاندا در این کنفرانس حضور دارند.
*چالش جدی تغییر اقلیم
بهگزارش ایسنا، «داریوش گل علیزاده» با اشاره به اینکه اغلب استانهای کشور بعد از یک بارش تند باران دچار سیلاب جدی میشوند، بیان کرد: این امر نشان دهندهٔ اثرات جدی تغییراقلیم است. این درحالیست که ما از ابتدای دههٔ ۹۰ تاکنون بیش از ۳۰۰ سیلاب را در سطح کشور داشتیم و بررسیها نشان میدهد که عمدهٔ آنها به دلیل تخریب پوشش گیاهی در بالادست حوزههای آبخیز بوده است.
او افزود: تغییراقلیم مانند مسائلی همچون آلودگی هوا یک مسئله نیستند بلکه یک چالش جدی برای کشور محسوب میشوند که نیازمند توجه جدی به آن در سیاستگذاریهای کالن کشور هستیم.
او اضافه کرد: در بیش از یک دههٔ اخیر به دلیل تغییر اقلیم ۵۰۰ گونهٔ جانوری را در جهان از دست دادیم و نزدیک به ۶۰۰ گونهٔ دیگر در معرض انقراض است و ما در کشور نیازمند ذخیره موثر و مفید بانک ژنی در کشور هستیم.
گلعلیزاده ادامه داد: اکنون ۹۰ درصد انرژی کشور از محل سوختهای فسیلی تامین میشود و این به دلیل ارزان بودن این انرژی است. در نهایت منجر به ایجاد آلودگی می شود که خود منجر به تشدید اثرات تغییراقلیم میشود.
*رتبه اول در شدت مصرف انرژی
رئیس مرکز ملی تغییر اقلیم سازمان محیط زیست اضافه کرد: کشور ما در شدت مصرف انرژی رتبه یک را در جهان دارد و این مسئله نشان میدهد که برخلاف سیاستها و برنامهها عمل کردیم.
او با اشاره به اینکه با توجه به عملکرد فعلی به سیاستهای محیط زیست مطلوب در سند چشمانداز ۱۴۰۴ نخواهیم رسید، گفت: بسیاری از کشتهایی که در کشور انجام میگیرد، هیچ مطابقتی با شرایط طبیعی کشور ندارد و این آسیب جدی به محیط زیست وارد میکند.
گلعلیزاده با بیان اینکه ما در شرایط اقلیمی متفاوت اعم از خشکسالی و ترسالی، بارش شدید و عدم بارش همواره دچار غافلگیری میشویم، گفت: این مسئله نشان از نداشتن برنامهٔ جامع و کامل برای توسعهٔ کشور و مقابله با تغییر اقلیم است.
رئیس مرکز ملی تغییر اقلیم سازمان محیط زیست اضافه کرد: در دو سال گذشته نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر از استانهای جنوبی و حتی مرکزی به استانهای شمالی کشور مهاجرت کردهاند و این پیامد جدی تغییر اقلیم در کشور است که میتواند ابعاد امنیتی نیز در آینده داشته باشد.
به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، او گفت: یکی از چالشهای اساسی ما در حوزهٔ تغییر اقلیم بحث تامین انرژی از محل انرژیهای تجدیدپذیر است که متأسفانه به دلیل پایین بودن هزینهٔ تولید انرژی از محل سوختهای فسیلی وزارت نیرو نتوانسته به تعهدات خود عمل کند.
*مهاجرت پیامد تغییر اقلیم
معاون توسعهٔ پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور نیز گفت: پیامدهای تغییر اقلیم از سواحل شمال کشور با کاهش تراز سطح آب دریای خزر تا جنوب کشور با خشکسالی، سیل و توفانهای گردوخاک قابل مشاهده است. او ادامه داد: مهاجرت، افزایش شهرنشینی، گسترش حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ، تخریب سرزمین، آلودگی هوا، کاهش دسترسی به آب سالم و دهها مثال دیگر از پیامدهای تغییراقلیم در کشورهای درحال توسعه است.
ایران و عراق گرمترین کشورهای غرب آسیا رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به گزارشهای منتشر شده از وضعیت جوی غرب آسیا نیز در این کنفرانس گفت: براساس آن بیشترین افزایش دما در این منطقه در عراق و ایران و بیشترین کاهش بارش در افغانستان و آذربایجان ثبت شده است.
«سحر تاجبخش» با بیان اینکه تغییر اقلیم یک موضوع بسیار مهم در سطح جهانی، منطقه ای و ملی است، گفت: تغییراقلیم موجب ایجاد چالشهایی شده است. مهمترین موضوع در شصتمین اجلاس هیئت بین دولتی تغییراقلیم (IPCC ) گزارشهایی دربارهٔ تغییراقلیم بود و مصوب شد که سه گزارش در این حوزه تهیه و ارائه شود. او اضافه کرد: سازگاری با تغییراقلیم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
این درحالیست که در سطح ملی-منطقهای و بین المللی با افزایش رخدادهای جدّی مواجه هستیم و این وضعیت، همهٔ کشورها را تهدید میکند.
تاجبخش گفت: موضوع تغییر اقلیم موجب افزایش دما در مقیاس جهانی شده است. گزارش مربوط به منطقهٔ آسیا در سال ۲۰۲۲ بیانگر آن است که افزایش رخداد پدیدههای حدّی موجب ایجاد آسیبهای جدی مانند وقوع سیلابهای شدید شده است. در واقع افزایش دما و کاهش بارش در غالب مناطق غرب آسیا دیده میشود.
بیشترین افزایش دما در این منطقه در عراق و ایران و بیشترین کاهش بارش در افغانستان و آذربایجان ثبت شده است. او در ادامه بیان کرد: در سال ۲۰۲۳ براساس آخرین بررسیهای انجامشده روند افزایش دما به ۱.۵ درجهٔ سانتیگراد بیش از میانگین جهانی رسیده است و سال گذشته میلادی بهعنوان گرمترین سال تاریخ ثبت شد و سال ۲۰۲۴ میتواند گرمتر نیز باشد.
بهگفتهٔ رئیس سازمان هواشناسی بیشترین تغییرات دما در عرضهای حاره و جنبهٔ حارهای اتفاق افتاده است و شاهد افزایش تراز آب دریاها نیز بودهایم.
*سوختهای فسیلی متهم ردیف اول تغییراقلیم
تاجبخش اضافه کرد: حرکت به سمت توسعهٔ پایدار و ایجاد شهرها و کشورهای تابآور راهکار مواجهه با تغییر اقلیم است و خوشبختانه پنجرهٔ سازگاری با تغییر اقلیم همچنان باز است. ظرفیتسازی برای مقابله با تغییر اقلیم معاون توسعهٔ پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور افزود: متهم ردیف اول تغییر اقلیم و گرمایش جهانی، فعالیتهای انسانی بهویژه مصرف سوختهای فسیلی است که سبب بروز تغییرات گستردهای در سیستمهای جوی، رژیم بارشی، نوع نزولات جوی، افزایش دمای، افزایش تبخیر، افزایش وقوع پدیدههای حدی هواشناسی و افزایش مخاطرات جوی و … شده است.
*ظرفیتسازی برای مقابله با تغییراقلیم
لایقی در ادامه گفت: سازمان هواشناسی کشور با همکاری سایر سازمانها، دستگاهها و نهادهای علمی ملی و بینالمللی همواره تلاش کرده است تا براساس مسئولیتهای ذاتی خود در حوزهٔ تغییر اقلیم ایفای نقش مؤثری داشته باشد که یکی از این نقشها برگزاری کنفرانسهای دورهای نظیر کنفرانس بین المللی تغییر اقلیم است که امروز هفتمین دورهٔ آن برگزار میشود. این کنفرانس به صورت دورهای و هر چهار سال یکبار با مجوز هیئت دولت برگزار می شود و ایده های خالقانه و نتایج ارزشمند پژوهشها محققان در آن ارائه میشود.
معاون توسعهٔ پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور اضافه کرد: بدون شک ارائهٔ ایدههای خلاقانه و نتایج ارزشمند پژوهشها در حیطههای مختلف از جمله شناخت و آثار تغییر اقلیم، پیش بینی و پیش آگاهی تغییر اقلیم، معرفی فناوریهای نوین در این زمینه همچنین ظرفیت سازی برای سازگاری با تغییر اقلیم نقش مهمی در مدیریت شرایط و مواجهه با آثار و پیامدهای این پدیده دارد.