ورود سامانه بارشی اخیر در فصل برداشت گندم، خسارت شدیدی به مزارع جنوب‌کرمان وارد کرد. باران، گندم جنوب کرمان را درو کرد

ورود سامانه بارشی اخیر در فصل برداشت گندم، خسارت شدیدی به مزارع جنوب‌کرمان وارد کرد. باران، گندم جنوب کرمان را درو کرد
گزارش | سمیه خدیشی
کاغذوطن- کشاورزی همیشه با خطر همراه بوده، عوامل تهدیدکننده در این نوع تولید عموماً از نوع قهری و طبیعی بوده که خارج از کنترل تولیدکننده است.
گندم‌کاران در جنوب کرمان به روزهای پایانی برداشت نزدیک شده بودند که به یکباره خبر ورود سامانه بارشی به منطقه آمد. سامان‌ای که با حجم بارش و شدت اثر آن همه معادلات کشاورزان را بهم زد. زارعین گندم می‌دانند که برای عملکرد بهتر محصول مزرعه به بارش باران نیاز دارد، اما نه وقتی که نزدیک برداشت است. تعدادی از کشاورزان به عملکرد جهاد کشاورزی در تأمین کمباین در فصل برداشت، انتقاد داشتند.
دادخدایی یکی از گندمکاران منطقه چاه دادخدای قلعه گنج، می‌گوید: یک هفته در صف انتظار کمباین بودم و محصول را که نتوانستم برداشت کنم روی زمین خوابیده است.
*آوار خسارت باران و تگرگ بر سر مزارع
سامانه بارشی هفته گذشته شهرهای جنوبی کرمان را تحت‌تأثیر قرارداد. رودهای قدیمی و خشک جان گرفتند و جاری شدند. در بعضی نقاط که زمین‌ها به حریم رودها بالاخص رود اصلی و بزرگ جنوب، یعنی هلیل‌رود نزدیک بود، وارد مزارع شد و علاوه بر مزارع گندم‌کاران جالیزهای هندوانه و گوجه‌فرنگی را نیز خراب کرد.
در این سامانه تندباد و شدت بارش به حدی بود که کمر گندم را خم کرد و مزارع به خوشه رفته را روی زمین خواباند. علاوه‌برآن در بعضی مناطق خسارت تگرگ هم به طوفان اضافه شد و کار را یکسره کرد.
*تخمین برآورد خسارت دراسرع‌وقت
هنوز برآورد خسارت وارده مشخص نیست، این را رئیس جهاد کشاورزی جنوب کرمان می‌گوید.
احمد احمدپور با بیان اینکه روزهای آخر برداشت در بعضی مناطق مثل قلعه‌گنج بودیم که بارندگی شروع شد و جلوی کار را گرفت، افزود: تیم‌های برآورد خسارت از شنبه به بررسی موضوع و تخمین خسارت وارده می‌پردازند.
*نیمی از گندم قلعه گنج در انتظار برداشت
فرماندار قلعه گنج می‌گوید: حدود نیمی از گندم در قلعه گنج برداشت شده و نیمی دیگر روی زمین‌مانده است.
محمد فلاح کهن اظهار کرد: دو مرکز خرید در یکی در بخش چاه دادخدا و دیگری بخش مرکزی قرار دارد.
او عنوان کرد: گندم مزارعی که محصول را درو کرده بودند، به این دو مرکز منتقل می‌شدند که مرکز خرید واقع در بخش مرکزی آن را به سیلوی جیرفت منتقل می‌کند.
فرماندار قلعه‌گنج بیان داشت: مزارعی که برداشت انجام نگرفته با دو مشکل روبرو بودیم، یکی اینکه بعضی مزارع در کناره رود هلیل واقع شده‌اند و آب در مزارع افتاده و این اتفاق بیشتر در روستاهای سرخ قلعه، چهلمنی رخ‌داده است و مشکل دیگر، کشاورزانی که اقدام به برداشت محصول کرده‌اند، اما فرصت برای انتقال گندم از مزرعه به سمت سیلو نبوده، گندم همان جا دپو شده و با وقوع بارندگی باعث نم گرفتی و خراب‌شدن محصول شده است.
* رطوبت گندم تعیین‌کننده برداشت است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی با اعلام اینکه برداشت در جنوب کرمان از ۵ فروردین شروع شد و در این مورد هم اولین نقطه از کشور بودیم که برداشت را شروع کرده است، اظهار کرد: بیش از ۴۳ هزار هکتار گندم در جنوب کرمان کشت شده است و ۱۲ مرکز خرید در منطقه فعال است که ۳ مرکز در سال ۱۴۰۲ توسط بخش خصوصی با همکاری مدیریت تعاون روستایی جهت سهولت در امر برداشت به این جمع اضافه شده است.
احمد احمدپور، در جواب انتقاداتی که نحوه روند تخلیه گندم وجود دارد، توضیح داد: تخلیه گندم با اداره غله است که باتوجه‌به درصد رطوبت این کار صورت می‌گیرد و مسئله قابل‌توجه دیگر کاشت ارقامی است که جزو ارقام معرفی شده و بذری که جهاد کشاورزی تولید و پیشنهاد داده است، نبوده؛ مانند رقم «سیروان» که این رقم دیرتر از ارقام معمول رطوبت را از دست می‌دهد.
*مشکل کمبود کمباین وجود نداشته
تعدادی از کشاورزان در منطقه قلعه گنج نسبت به این موضوع که صف انتظار کمباین طولانی بوده و مزارع برای درو باید منتظر نوبت می‌شدند، عنوان کرد: با تلاش مدیریت مکانیزاسیون جهاد کشاورزی حدود ۱۵۹ دستگاه کمباین در شهرستان قلعه گنج فعال بودند که این به نسبت سال گذشته افزایش در تعداد دستگاه داشته‌ایم و در واقع ۵۹ دستگاه هم بیشتر میزان نیاز بوده است.
احمدپور با اشاره به اینکه مدیریت برداشت با جهاد کشاورزی است، تأکید کرد: بعضی‌اوقات کشاورزان در برداشت عجله می‌کنند و قبل از ورود سامانه بارشی به کشاورزان هشدار دادیم که فعلاً برداشت نکنند، زیرا گندمی که به رطوبت استاندارد لازم نرسیده را به علت احتمال فساد در کل گندم ذخیره شده، سوله تحویل نمی‌گیرد.
او ادامه داد: گاهی شنیده می‌شود که کشاورزان اظهار می‌کنند که مثلاً گندم با رطوبت آنها را منطقه خودمان تحویل نگرفته درحالی‌که در شهرهای هم‌جوار مثلاً بندرعباس این گندم را تحویل گرفته‌اند که باید در این باره توضیح دهم که این گندم را کارخانه‌های آرد تحویل می‌گیرند و گندمی که به کارخانه داده می‌شود میزان رطوبتش فرق دارد و البته برای جلوگیری از این مورد هم مکاتبات با اداره غله کشور انجام دادیم.
احمدپور تأکید داشت: به‌اندازه کافی کمباین و مرکز خرید در منطقه وجود دارد و دراین‌رابطه با مشکلی روبرو نبودیم.
مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی جنوب کرمان هم دراین‌رابطه اعلام کرد: حدود ۵۰۰ دستگاه با اتحادیه کمباین داران قرارداد داشتیم که هم اکنون ۴۰۰ دستگاه آن در منطقه است و بیشترین دستگاه‌ها در شهرستان قلعه گنج مشغول‌اند و این موضوع از طریق شرکت تأمین سوخت این دستگاه‌ها قابل‌رصد است.
علی محمدی، افزود: با وجود تأمین به‌موقع سوخت این دستگاه‌ها به‌هیچ‌عنوان تأخیر در برداشت را نمی‌توان به گردن کمباین انداخت.
او ادامه داد: باتوجه‌به اینکه امسال برای اینکه کمباین راحت‌تر در دسترس کشاورزان قرار بگیرد حدود ۱۵۰ دستگاه بیشتر از ظرفیت سال قبل تأمین کردیم .
مدیر مکانیزاسیون سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه هر کمباین روزانه حدود ۴ هکتار گندم ظرفیت برداشت دارد، توضیح داد: حدود ۷۰ دستگاه نیاز شهرستان قلعه گنج بود درحالی‌که بیش از این تعداد را به منطقه راهی کردیم و یک مثال برای وجود مازاد کمباین این است که به طور مثال از حدود ۸ دستگاه کمباین بومی در منطقه کشاورزان استفاده و استقبال نکردند.
محمدی اظهار کرد: بعضی از کمباین داران با کشاورزان ارتباط صمیمی دارند و گندم‌کار منتظر می‌ماند تا نوبت درو از همان دستگاه را بگیرد.
گندم‌کاران جنوب کرمان که چشم به فصل برداشت داشتند، حالا در روزهای پایانی در غم محصول خود نشستند. از آنجا که گندم در گروه محصولات الگوی کشت قرار دارد، بر اساس برنامه وزارت جهاد کشاورزی همه کشاورزان با وعده خرید تضمینی گندم، قرارداد کشت منعقد کرده‌اند و طبق قرارداد محصول آنها تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.
زارعان گندم چشم امید به بیمه محصولات کشاورزی دارند و از طرفی سیاست‌های بیمه کشاورزی به صورتی است که میزان غرامت پرداختی جوابگوی ارزش محصول نیست و فقط با هدف جبران بخشی از خسارت، کشاورز را حمایت می‌کند و این مسئله نارضایتی کشاورزان را به دنبال دارد و می‌توان گفت، گندم‌کاران بازنده بارش بی‌موقع باران شدند.