مشوق‌های صادرات پیاز در حد حرف ماند

مشوق‌های صادرات پیاز در حد حرف ماند

 صادرکنندگان: اعتمادی به این حرف نداریم و در محاسباتمان نمی‌آوریم

مرضیه قاضی زاده | سال پیش پیاز را با ۵ هزار تومان می‌خریدند و امسال زیر هزار تومان.سیاست سال گذشته برای کنترل قیمت تعرفه ۱۰ هزار تومانی بود و امسال تشویقیه ۵۰۰ تومانی. تشویقیه ای که البته نه سازوکارش مشخص است و نه کسی موفق به دریافتش شده است.هر چند که از دید صادرکنندگان تاثیر چندانی هم در صادرات محصول ندارد.

استانی که رتبه اول تولید محصولات کشاورزی را دارد کماکان نه انبار نگهداری ، نه سوله و نه حتی صنایع بسته بندی دارد. آشفتگی بازار صادراتی به حدی است که با بسته بندی سیب زمینی، پیاز را صادر می کنند.

همچنان تنها مزیت رقابتی‌مان ، قیمت پایین است و بازار اصلی هم عراق‌.

بعد از تعرفه، رقابت سنگین تر شد

یک سال از تعرفه ۱۰هزار تومانی صادرات پیاز گذشته و صادرکنندگان همچنان درگیر تبعات این موضوع‌اند.

بازار صادرات پیاز تنها عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس اند. از سال گذشته اما رقابت سنگین تر هم شده است، قراردادهای صادراتی حساب و کتاب خاص خودش را دارد.

بدقولی سال گذشته، صادرکنندگان را بین تجار عراقی بد جلوه داده.بخشی از سهم بازار اصلی صادراتمان را از دست داده‌ایم و حالا اوکراین و مصر جایگزین ما شده‌اند.

بازار صادراتی مان را از دست دادیم

هنوز کسی تشویقیه ۵۰۰ تومانی برای صادرات پیاز را نگرفته و تجار نیز در محاسبات قیمتی‌شان این موضوع را ندید گرفته‌اند. ولی محمد درینی که بیش از ۴۰ درصد از محصولات تولیدی خود را شخصاْ صادر می‌کند، به«کرمان نو»می‌گوید: « دو ماه پش هم گفتند که پیاز را به قیمت ۲ هزار تومان می‌خرند حالا اما در منطقه ما قیمت پیاز روی هزار و۳۰۰ تومان است.»

درینی مالک ۱۱۰هکتار از محصولات کشاورزی در منطقه قلعه گنج است. نیمی از این کشت به محصول پیاز اختصاص دارد که بازار اصلی صادراتش هم عراق است. او بازار صادراتی را مثل یک بازار خانگی می‌داند که وقتی یک دوره محصول در بازار نباشد، خریدار به فکر جایگزینش می‌افتد.

یک میلیارد تومان ضرر کردم

منصور میجانی دیگر صادرکننده‌ای است که سال گذشته بیش از یک میلیارد تومان بابت تعرفه صادراتی ضرر دید.

او به «کرمان نو» می‌گوید:« پیاز را کیلویی ۷ هزار تومان خریده بودم تا در عراق ۱۶هزار تومان بفروشم اما به یکباره تعرفه گذاشتند و کامیون‌ها پشت مرز ماند، صف‌ برگشت به قدری شلوغ بود که بار تا ۴ روز در مرز ماند. جدا از هزینه کامیون که به ما تحمیل شد بعد از برگشت پیاز را به قیمت ۲ هزار و ۵۰۰ تومان از ما خریدند.»

مشکل ما نداشتن سوله و صنایع بسته بندی است

او موافق تشویقیه صادرات است اما این موضوع را چندان راه گشا نمی‌داند. چالش اصلی او نداشتن سوله و جایی برای بسته بندی محصول است. می‌گوید بارها گفته‌ایم و وعده حمایت دادند اما تا الان فقط از صادرات ما عکس گرفتند و خبرش را منتشر کردند. دوره پیک برداشت محصول پیاز است و هنوز هیچ مشکلی برطرف نشده است.

میجانی که دستی نیز در تولید محصول دارد،می‌گوید:«من پیاز را به قیمت ۲هزار تومان تا هزار و ۷۰۰ تومان از کشاورز می‌خرم. حتی حاضرم با قیمت تضمینی خرید داشته باشم و قیمت خرید را بالاتر ببرم اما وقتی سوله ندارم، ریسک کار بالاست.»

تجربه سال گذشته و اعتماد نداشتن به حمایت‌های دولتی موجب شده تا این صادر کننده برای نگه داشتن حاشیه امن خود، قیمت خرید را افزایش ندهد. او می‌گوید:«ممکن است با یک بارندگی محصول خراب شود، برای همین حاشیه ایمنی نمی‌توانم بیشتر از این اقیمت خرید داشته باشم، سال گذشته نیز برای جبران ضرر زمین و ملکم را فروختم»

بسته بندی مان به پای هند و پاکستان نمی رسد

نداشتن صنایع بسته بندی و سوله مشکل عمده صادرکنندگان است. عباس محمدی به «کرمان نو» می‌گوید: « بسته بندی محصول حرف اول را می‌زند اما محصولی که اینجا بسته بندی می‌شود قابل قیاس با بسته بندی هند و پاکستان نیست.» مشکل بسته بندی حالا حادتر از سابق شده است.

بسته بندی پیاز با تور سیب زمینی

محمدی می‌گوید:«مجبور شدیم با تورهای ۷ کیلویی سیب زمینی و پیاز را بسته بندی کنیم .»

این در حالی است که قالبی که کشورهای حوزه خلیج فارس برای بسته بندی پیاز می‌پسندند بسته های ۱۳ کیلویی است.

محمدی صادرکننده عمده پیاز به ۵ کشور عراق، امارات، قطر، دبی و عمان است. او پیاز درجه یک را از کشاورز تا ۲هزارو ۵۰۰ تومان می‌خرد. حوزه اصلی فعالیت او رودبار و جیرفت است.

او هم مانند دیگر صادرکنندگان جنوب کرمان کشاورز بوده و ۷۰ هکتار از زمینش را پیاز کاشته است.

تشویقیه تاثیر چشمگیری در افزایش صادرات ندارد

دو دهه است که اقدامات حمایتی در قالب وعده مانده است. بعد از پارک لجستیک و پایانه صادراتی که بارها وعده افتتاحش را دادند، حالا نوبت به بندر خشک رسیده است.

اسامی دهن پرکنی که هیچ کدام برای صادرکننده فعلی راه گشا نبود.

براساس شواهد کماکان صادرات استان به صورت پراکنده و بدون برنامه ریزی و بازاریابی دقیق انجام می‌شود.

علی محبان،رییس دفتر اتاق بازرگانی کرمان در جنوب کرمان معتقد است که با وضعیت فعلی تشویقیه ۵۰۰ تومانی تاثیری در افزایش صادرات ندارد. او مشکل اصلی صاردات را بازاریابی می‌داند و معتقد است تنها راه حل مشکلات جنوب تشکیل شرکت‌های حقوقی و کار تیمی برای صادرات است.

شرکت‌هایی که با تشکیلات نظام‌مند وبا برنامه ریزی کار صادرات را انجام دهند. محبان به «کرمان نو» می‌گوید: «سه سال پیش ما به بازار روسیه در قالب شرکت مدیریت صادرات ورود کردیم اما هیچ کدام از نهادها اعم از سازمان توسعه و تجارت و دستگاه‌های دولتی حمایت نکردند.»

تا انبار نباشد، صادرات به روسیه امکان پذیر نیست

سه سال گذشته و قرار است تا این بار به صورت تخصصی این شرکت راه‌اندازی شود. محبان دراین باره توضیح می‌دهد: «۳دفتر در روسیه برای این موضوع داریم اما چون حمایت نشدیم کار به صورت حرفه‌ای پیش نرفته است.»

این بازاریابی اما شامل محصول پیاز نمی‌شود. کرمان هنوز یک انبار نگهداری محصول ندارد. راه روسیه طولانی است و احتمال جوانه زدن پیاز وجود دارد. در شرایط فعلی تنها گزینه ممکن برای صادرات پیاز عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس است. بازاری که ثبات چندانی هم ندارد، سال گذشته با اعتصاب کامیون‌دارانش، ۴ روز محصول تره بار را پشت مرزها گذاشت و بعد از آن هم راه بغداد به دلیل درگیری با کردستان عراق بست.

۲.۷برابر برنامه کشت داشتیم

محصول تولیدی استان بسیار بیشتر از نیاز بازار داخل است.

بنا به اعلام مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی کشت پیاز در جیرفت ۲.۷ برابر بیشتر از برنامه ابلاغی بوده است.

چوب این نبود برنامه‌ریزی و سیاست‌های اشتباه دولت را کشاورز خورده است.

پیازی که سال گذشته بالای ۵ هزار تومان فروش می رفت حالا زیر هزار تومان خرید و فروش می شود.

قیمت۵۰۰تومانی پیاز

هیچ ثباتی در قیمت ها نیست اما هر چه به جنوب کرمان نزدیک‌تر می‌شوی قیمت هم پایین‌تر است. پیازی که جیرفت تا دو هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد در قلعه گنج به ۵۰۰ هزار تومان هم نمی رسد. هر چند که در جیرفت هم هستند کشاورزانی که پیاز را با قیمت‌هایی زیر ۲ هزار تومان فروختند.

سعید خورشیدی که بالغ بر ۱۰هکتار پیاز در جیرفت کاشته است به «کرمان نو» می‌گوید:«سال پیش پیاز درجه یک سفید را از ما ۴ تا ۵ هزار تومان می‌خریدند حالا اما به هزار و ۴۰۰ تومان هم نمی‌خرند. بعضی روزها که قیمت به هزار تومان هم می رسد.» نبود انبار موجب شد تا کشاورز بعد از برداشت فرصتی برای نگهداری محصولش نداشته باشد.

برداشت محصول به صرفه نیست

هر چه از کشاورزی کلان به صورت خرده مالکی می‌رویم و به جنوب کرمان نزدیک می‌شویم قیمت هم کمتر می‌شود.

علی باقری که ۲ هکتار در کهنوج پیاز کاشته به «کرمان نو» می گوید: «جدا از هزینه کارگر و کود فقط ۲۰ میلیون پول بذر دارم و کسی محصولم را نمی‌خرد.»

شرایط در قلعه گنج اما از تمام نقاط کرمان بدتر است. به طوری که قیمت محصول در آن نقطه حتی به ۵۰۰تومان هم رسیده است، شرایطی که کشاورز ترجیح می‌دهد تا محصولش در زمین بماند.