سونامی خشکسالی در بزرگترین استان کشور

خشکسالی و کاهش بارندگی همزمان با برداشت آب های زیرزمینی

سونامی خشکسالی در بزرگترین استان کشور

الهام پی‌پَر

 گزارش

نبود بارش نزولات آسمانی طی سال جاری در کرمان موجب تشدید خشکسالی و بی آبی در استانی شده که یک سوم باغ های کشور را در خود جای داده است.

استان کرمان در سال آبی ۱۴۰۰ – ۱۴۰۱ نیز با کم آبی با سابقه دست به گریبان است و گویا قرار نیست آسمان کرمان ببارد.

منابع آبی کرمان به شدت کاهش یافته و سطح سدهای استان از جمله سد جیرفت، نساء و بافت به شدت افت کرده است ادامه این روند فشار در زمینه برداشت از آب های زیرزمینی را افزایش داده است.هر چند طرح های باروری ابرها در استان های مختلف به خصوص یزد در حال انجام است و نتایج قابل قبولی را هم به دنبال داشته است اما مقاومت برخی از مسئولان و کارشناسان استان کرمان در خصوص نتایج این طرح تا کنون کرمان را از باروری ابرها بی نصیب کرده است.

کرمان به جزیره گرمایی تبدیل شد

این در حالیست که به دلیل فعالیت جبهه هوای گرم در جنوب شرق کشور و تاثیر جنب حاره ای عمان بر استان کرمان عملا هر سامانه بارشی که وارد کشور می شود بر استان کرمان بی تاثیر است و فقط برودت هوا تغییر می کند و اصولا ابرهای باران زا وارد استان کرمان نمی شوند.

علت اصلی این پدیده این است که کرمان به جزیره ای گرمایی تبدیل شده است و اصولا این مساله مانند سدی در مقابل ابرها عمل می کند و اگر هم ابری وارد استان شود توان بارش ندارد.

در این شرایط باروری ابرها یکی از راهکارهایی است که می تواند کرمان را از خشکسالی مطلق دور کند.

باروری ابرها در کرمان به صورت قطعی اجرا می شود

معاون وزیر راه و شهرسازی در سفر به کرمان در این خصوص بیان کرد که باروری ابرها در سال جاری به صورت قطعی در استان کرمان اجرا می شود و اعتبارات لازم در این زمینه در نظر گرفته شده است.

محمد محمدی بخش ادامه داد: در این زمینه کاملا خودکفا هستیم و می توانیم اقدامات قابل توجهی را در زمینه افزایش نسبی بارندگی در استان کرمان انجام دهیم در همین راستا مطالعات لازم انجام شده است و طبق توانمندی های که در سال های اخیر کسب شده است می توانیم مشکلات را کاهش دهیم.

او ادامه داد: اعتبارات لازم در این خصوص تخصیص داده شده است و خوشبختانه با تلاش دانش بنیان و جوانان ایرانی حالا جزو کشورهای محدودی هستیم که در زمینه دانش و توان عملیاتی خودکفا هستیم.

کارشناس اداره کل هواشناسی استان کرمان نیز اظهار داشت: تغییرات قابل توجهی که در سال های اخیر در استان کرمان روی داده است ناشی از پدیده تغییرات اقلیمی جهانی است و دلیل عمده این مساله نیز افزایش تولید گازهای گلخانه ای و گرم شدن نسبی هوا است.

مریم سلاجقه ادامه داد: استان کرمان با تغییرات عمده اقلیمی مواجه شده است و به همین دلیل نیز بارش ها به شدت کاهش یافته است.

او تصریح کرد: برای باروری ابرها نیز نیاز به وجود سامانه های مستعد است اما متاسفانه در سال جاری ابری هم وارد آسمان کرمان نشده است.

نیاز سرمایی کشاورزان کرمان هم تامین نشد

کارشناس اداره کل هواشناسی استان کرمان گفت: این مساله در شرق استان کرمان بیشتر شده است در واقع کرمان مانند یک جزیره بزرگ گرمایی اثر می کند و سامانه های بارشی وارد استان نمی شود یا فعالیت نمی کند در واقع شرایط برای بارندگی مهیا نمی شود.

سلاجقه از افزایش روزهای گرم سال و افزایش حداقل دمای هوا در استان کرمان خبر داد و گفت: متاسفانه حتی نیاز سرمایی مزارع و باغ های کشاورزی نیز در استان مهیا نمی شود.

او گفت: در کرمان این مساله خلاصه نمی شود و بسیاری از کشورهای منطقه همین مشکل را دارند و به همین دلیل باید خود را با این وضعیت سازگار کنیم.

سلاجقه تنش های گرمایی را در نتیجه تغییرات اقلیمی دانست و بیان کرد: در سال آبی گذشته هم بیشترین میزان بارندگی ناشی از سامانه های بارشی عمان بوده است و تاثیر سامانه های بارشی مدیترانه ای و دریای سرخ بر استان کرمان کاهش یافته است.

کارشناس اداره کل هواشناسی استان کرمان ادامه داد: این وضعیت موجب شده که کشاورزی استان کرمان با خسارت های جدی مواجه شود و در زمینه تولیدات کشاورزی در استان کرمان با مشکلاتی مواجه هستیم.

خشکسالی و کاهش بارندگی در استان کرمان در حالی ادامه دارد که متاسفانه برداشت آب های زیرزمینی با وجود شعارهایی که مسئولان می دهند همچنان ادامه دارد و آب سدهای استان نیز کاهش چشمگیر یافته است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمان نیز در این زمینه اظهار کرد: باید روش های خلاقانه و علمی را برای استفاده بهینه از منابع آب موجود و تامین آب مورد نیاز استان مهیا کنیم.

برداشت آب های ژرف در دستور کار است

سید مصطفی آیت اللهی موسوی گفت: برداشت آب از آب های ژرف و اجرای طرح های مطالعاتی این طرح در دستور کار است و از سوی دیگر راه های دیگری از جمله انتقال آب از خلیج فارس به استان کرمان نیز عملیاتی شده و در فازهای بعدی گسترش خواهد یافت.

او انتقال آب خلیج فارس به شمال کرمان برای شرب را از جمله این طرح ها دانست و ادامه داد: طرح باروری ابرها نیز در دستور کار قرار دارد و اقدامات لازم در این خصوص انجام شده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمان بیان کرد: با وجود تمام اقدامات اگر هدر رفت آب در کشاورزی استان کرمان ادامه داشته باشد مشکلات استان نیز تداوم خواهد یافت و مشکلات تشدید می شود.

آیت اللهی موسوی افزود: تغییر الگوی کشت در استان کرمان و تولید محصولات کشاورزی که نیاز به آب کمتری داشته باشند و در مقابل تولید ثروت بیشتری بکنند از جمله سیاست های موجود است و در همین راستا طرح سازگاری با خشکسالی در کرمان در دستور کار قرار دارد و باید در این خصوص مردم و مسئولان همکاری لازم را داشته باشند.

باروری ابرها و استفاده از طرح برداشت از آب های ژرف در استان در حالی کلید خورده است که مردم کرمان هر روز بیشتر بی آبی را احساس می کنند و رفع این مشکل به همت دولت و مسئولان برای بهره وری در مصرف آب نیاز دارد.

باید به این نکته اشاره کرد که فقط در شبکه آب شرب شهر کرمان ۴۰ درصد از آب های در دسترس هدر می رود.