درباره نمایشگاه گردشگری ۱۴۰۱. محمد جهانشاهی
اگر تعداد برگزاری نمایشگاه گردشگری را ملاک قرار دهیم شاید در بین پروژههای چشمانداز بیست ساله، این برنامه تقریبا نزدیک جایگاه عددی خود قرار داشته باشد و در حالی که سالها، دیگر حرفی از برنامه چشمانداز زده نمیشود اما نمایشگاه بینالمللی تهران همچنان به حیات خود ادامه میدهد و متناسب با شرایط کم و کیف آن رقم میخورد. امسال بخشهای تحت حمایت دولت و نیز بخش خصوصی مستقل از جمله صنایع و تجهیزات هتلداری و رستوران، در فضایی نزدیک به ۳۰ هزار متر مربع را ذیل نام گردشگری ایران شکل دادند که از جهت وسعت، عدد قابل توجهای است.
اینکه چقدر این نمایشگاه اثر دارد یا ندارد خود جای تامل و گفتوگوی فراوان دارد اما به هر ترتیب وجود این رویداد، فرصتی است برای یارگیری بیشتر برای گردشگری کشوری که همچنان در بهرهبرداری و درک صحیح از ارزشهای این صنعت و فعالیت مهم که بر پایه علم و تلاش جمعی انجام میپذیرد، ناکام مانده است. نمایشگاه امسال در شرایطی برگزار شد که ایران جزو معدود کشورهایی است که هنوز شرایط گردشگری خود را به وضعیت عادی و بر خط پیش از کرونا نزدیک نکرده و تحت تاثیر مسائل داخلی و بین المللی، شاهد رکود جدی در بخشهایی از گردشگری مان هستیم.
حضور شهرداریها در این دوره با رویکرد مشارکت این نهاد اثرگذار در بلندمدت گردشگری کشور، اتفاق خوبی بود که استقبال نسبتا قابل قبولی را هم شاهد بودیم. تنوع فعالیت شرکتهای بزرگ و حرکتهای امیدوارانهای در زمینههای نو مخصوصا در تولید محتوا و توجه به مقوله بازاریابی نوین، به نظر جالب رسید. حضور استانها با محوریت بخش دولتی هم یک بخش همیشگی بوده و شاهد نوساناتی طی سالهای گذشته بودهایم. فعالیت این بخش هم نسبت به تجربیات گذشته از وسعت بیشتری برخوردار بود که زمینهساز حضور ارگانهای مهمی چون شهرداریها و اتاقهای بازرگانی و بنگاههای اقتصادی را فراهم کرده بود. هنر این بخش، در تجمیع و انسجام بخشهای بومی و منطقهای است که در برخی از استانها مثلا یزد به خوبی قابل مشاهده بود. نکته قابل تامل دیگر در نمایشگاه امسال ورود بنگاههای اقتصادی بزرگ و معرفی پروژههای نسبتا بزرگ گردشگری خود بود از جمله مثلا شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان یا پروژههای شرکت هواپیمایی در برخی استانها.
به هر صورت به نظر میرسد چه بخش دولتی و چه بخش خصوصی بر اساس نگاه و دیدگاه خود، نقد و نظری به نمایشگاه شانزدهم دارند. مثلا بخش گردشگری سلامت در این دوره حضور خوبی داشت که میتوان امیدوار بود این بخش از گردشگری که اتفاقا بسیار هم قدرت مانور دارد و جریان اقتصادی خوبی را میتواند رقم بزند، روزهای بهتری را تجربه کند و شاهد ایجاد سر و سامان بهتری در آن بود.