سرنوشت یارانه نقدی در دولت رئیسی چه می شود؟

سرنوشت یارانه نقدی در دولت رئیسی چه می شود؟

در حالی که 22 نفر از نمایندگان مجلس، پای برگزاری رفراندوم برای حذف یارانه ها را امضا کردند. جوان ترین وزیر کابینه دولت رئیسی  موافقت خود را ابا افزایش یارانه ها ابراز کرده. عین یک طناب که از دو طرف مخالف کشیده می شود، حالا باید منتظر ماند و دید زور کدام یک بر دیگری می چربد.

بازی را مسعود میركاظمی شروع كرد و گفت دولت 63 میلیارد دلار یارانه‌ پنهان پرداخت می‌كند. استدلال میرکاظمی، بازیگردان صحنه، این بود كه یارانه حامل‌های انرژی نزدیک به ‌هزارو ۷۰۰ میلیارد تومان است: «یک عده که وضعیت مالی مطلوبی دارند و دارای اموال و دارایی زیادی هستند، بیشترین سهم را می‌برند اما یک فرد روستایی، سهم بسیار اندکی از یارانه انرژی دارد». قطعه های بعدی پازل را ابوالفضل ابوترابی چید.

ابوترابی، نماینده نجف‌آبادی در حاشیه نشست علنی مجلس با حضور در جمع خبرنگاران، گفت: «با توجه به عدد بسیار بالای یارانه نقدی که در سال پرداخت می‌کنیم، بنده براساس اصل ۵۹ و ماده ۳۶ قانون همه‌پرسی تقاضای برگزاری رفراندوم به منظور حذف یارانه‌های آشکار و پنهان و پرداخت مستقیم به مردم را مطرح کرده‌ام.«

*عبدالملکی: موافق افزایش یارانه ها هستم

حالا اما جوان‌ترین وزیر کابینه دولت رئیسی موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است. افزایش یارانه یکی از وعده هایی بود که ابراهیم رئیسی در جریان رقابت‌های انتخاباتی اعلام کرد. رئیسی گفته بود که خانوارهای ۵ دهک اول کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود و  ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهیانه تخصیص می‌یابد.

*علی لاریجانی: افزایش یارانه به صلاح کشور نیست

افزایش 2 یا 3 برابری یارانه‌ها 4 سال قبل هم مطرح شده بود و همان زمان انتقاداتی را به همراه داشت. نمونه اش  علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که این موضوع را ناممکن دانسته و گفته بود به صلاح کشور نیست. او گفته بود:«افزایش دو برابری یارانه ممکن نبوده و به صلاح کشور نیست.»

البته در کنار رئیس پیشین قوه مقننه بسیاری از اقتصاددانان و صاحبنظران اقتصادی این باور را دارند که نه تنها افزایش چند برابری یارانه نقدی شدنی نیست بلکه آثار و تبعات منفی بسیاری برای مردم و اقتصاد کشور به همراه دارد.

 *دیدگاه عسگر اولادی درباره افزایش یارانه

اسدالله عسگراولادی، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در تمام دوران پس از انقلاب هم از منتقدان  این موضوع بود. اولادی در مورد  افزایش یارانه سه دهک پایین جامعه گفته بود: «اینها همه شعار است، اگر این افراد بتوانند سالی 500 هزار شغل جدید ایجاد کنند شاید بشود کاری کرد اما باید برای به وجود آوردن شغل مقدماتی ایجاد کرد.

از کجا می‌خواهند یارانه را سه برابر کنند یا 250 هزار تومان کارانه بدهند. افرادی که این شعارها را می‌دهند چه برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری دارند که این‌طور بیان می‌کنند ؟» با این حال وعده افزایش یارانه یکی از وعده های انتخاباتی اکثر نماینده ها بوده.  ابراهیم رئیسی پیش از انتخابات وعده‌هایی برای کمک به معیشت قشر کم درآمد در قالب اعطای کارت اعتباری خرید داد، به طوریکه یارانه دریافتی یک خانواده 4 نفره می‌تواند تا 800 هزار تومان در ماه افزایش یابد. به گفته او، به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهیانه تخصیص می‌یابد.

در حال حاضر دو یارانه نقدی و معیشتی بنزین پرداخت می‌شود. براساس زمان‌بندی که طی ماه‌های گذشته رعایت شده، در روز دهم هر ماه یارانه معیشتی واریز می‌شود که مبلغ آن متناسب با تعداد اعضای خانوار بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان است و ۶۰ میلیون نفر نیز این یارانه را می‌گیرند.

دومین یارانه نیز یارانه نقدی است که در روز بیستم هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. مبلغ این یارانه نیز طی بیش از ۱۰ سال گذشته به طور ثابت ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر نفر است. همچنین ۷۸ میلیون نفر نیز جزو لیست یارانه‌بگیران نقدی هستند.

صدوبیست‌وهفتمین مرحله یارانه نقدی نیز شهریورماه به همین شکل پرداخت شد. اما حالا حجت‌الله عبدالملکی، وزیر کار از روش جدید برای شناسایی مشمولان یارانه گفته است و  موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است.

او البته 4 سال قبل نیز در قامت کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) از افزایش یارانه دفاع کرده بود. عبدالملکی در اردیبهشت 96 در نشست بررسی عملکرد دولت در حوزه اقتصاد مقاومتی که توسط بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شده، گفته بود: « قابلیت سه برابر شدن یارانه ها برای سه دهک اول وجود دارد. در حال حاضر 40 هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت می شود که اگر بخواهیم به سه دهک اول سه برابر رقم فعلی یارانه پرداخت کنیم رقم کل آن به 60 هزار میلیارد تومان می رسد.»

*اما مجلس در مقابل افزایش یارانه چه رویکردی دارد؟

تعدادی از نمایندگان مجلس تصمیم دارند تا با امضای طرحی مهم تصمیم‌گیری درباره حذف انواع یارانه را به رفراندوم بگذارند.

 گزینه دیگر روی میز تصمیم‌گیری، حذف یارانه نقدی ۷ دهک جامعه متوسط و ثروتمند و اضافه کردن بر دریافتی ۳ دهک پایین درآمدی است. با این حال  سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس می‌گوید: هنوز هیچ طرحی برای حذف یارانه‌های پنهان و آشکار در مجلس اعلام وصول نشده چرا که هرگونه بحث درباره یارانه‌ها نیاز به‌کار کارشناسی دقیق و لحاظ نظر مردم دارد.