جهانشاهی سرپرست معاونت گردشگری کرمان در گفت و گوی اختصاصی با پیام ما: برنامه داریم پول نداریم

جهانشاهی سرپرست معاونت گردشگری کرمان
در گفت و گوی اختصاصی با پیام ما:
برنامه داریم
پول نداریم

دومین بار بود که در سال 94 روبروی محمد جهانشاهی سرپرست معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان نشستم. اردیبهشت ماه 94 بود که با وی درباره میزان استقبال مسافران نوروزی از کرمان پرسیدم. در آن مصاحبه از چشم انداز مثبت گردشگری کرمان خبر داد و پیش بینی کرد وضعیت گردشگری کرمان روز به روز بهتر شود. این بار به طور اتفاقی فرصت مصاحبه با او پیش آمد و درباره اتفاقات نه چندان خوش گردشگری کرمان در هفته های اخیر مثل تاثیر آنفلوآنزای خوکی بر گردشگری کرمان و گم شدن سه گردشگر در کلوت های شهداد از او پرسیدم. مصاحبه ای که قرار بود کوتاه انجام شود اما گستردگی آن به سوالاتی درباره مدیریت میراث فرهنگی کرمان هم رسید. سوالاتی که با پاسخ های صریح اما هوشمندانه جهانشاهی روبرو شدند. ماحصل گفت و گوی «پیام ما» با محمد جهانشاهی را در ادامه بخوانید:
از داغ ترین موضوع شروع می کنم. آنفلوآنزای خوکی که تبش در هفته گذشته بالا بود و صنعت گردشگری کرمان هم از این تب بی نصیب نماند!
به هر حال در یک بخشی از سال که سفر کم می شود، تعطیلات فرصت خوبی برای مردم است تا سفر کنند. در دو هفته گذشته تعطیلات خوبی وجود داشت و با توجه به اینکه برای سفر به کویر هم فصل خوبی بود، بسیاری از تورها برنامه شان را برای کرمان بسته بودند. اما متاسفانه به دلیل بیماری آنفلوآنزا، حداقل شب مانی کرمان خیلی آسیب دید.
تا چه حد در این فصل که فصل سفر به کویر است، شاهد کاهش سفرها بودیم؟
ببینید در بعضی از هتل های ما بالای 60 درصد تورها کنسل شد و این موضوع باعث گلایه اکثر هتل داران شد. البته حجم سفر به کلوت های شهداد کم نشد و حتی بیشتر از آنچه که فکر می کردیم کلوت ها شلوغ شدند. ظرفیت اقامتگاه بوم گردی ما در آن منطقه تقریبا کامل بود. اما تورها کرمان را از برنامه سفرشان حذف کردند. یعنی دیگر شب مانی در کرمان نداشتیم. در حالی که در این فرصت هایی که سفر به کرمان می تواند زیاد شود، هتل ها هم بهره برداری می کنند و این موضوع به ضریب اشتغال گردشگری کرمان هم کمک می کند. چرا که ضریب اشتغال گردشگری در استان کرمان پایین است و باید بهبود یابد.
ضریب اشتغال در بحث گردشگری در کرمان چقدر است؟
حدود 30 تا 35 درصد است در حالی که باید به 40 درصد و حتی بالاتر افزایش یابد.
اخیرا مجلس نمایندگان امریکا طرحی را تصویب کرده که بر اساس آن هرکس از سال 2011 (زمان شروع ناآرامی‌ها در سوریه) به ایران، عراق، سودان و سوریه سفر کرده باشد و تبعه کشورهایی باشد که با آمریکا تفاهم‌نامه لغو روادید دارند و می توانند بدون ویزا به این کشور سفر کنند، دیگر نمی تواند از این مزیت استفاده کند. با توجه به اینکه استان کرمان همیشه به عنوان یکی از استان های هدف گردشگران خارجی مطرح بوده و مدیریت استان همیشه تاکید کرده که باید سهم کرمان از گردشگران خارجی افزایش پیدا کند، اگر این طرح در سنا هم تصویب شود و رئیس جمهور امریکا هم آن را تایید کند، چه اتفاقی برای گردشگری کرمان می افتد؟
هنوز که این طرح در سنا تصویب نشده. البته این را باید بگویم که این طرح نامناسب است و نام ایران حداقل نباید در کنار کشورهایی که نام بردید باشد. اما مسیری که ایران در گردشگری شروع کرده حداقل در کوتاه مدت با تصویب این طرح ضربه ای نمی خورد. شما ببینید حتی شبکه نشنال جئوگرافیک هم اخیرا ایران را به عنوان یکی از بهترین کشورها برای گردشگری معرفی کرده است. با مسیری هم که ایران در پیش گرفته می تواند به رشد مناسبی دست پیدا کند و فکر می کنم در کوتاه مدت بر گردشگری ایران و در نتیجه کرمان تاثیر نگذارد. من همیشه گفتم که حتی در سخت ترین مسئله ها هم هستند گردشگرانی که ایران را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می کنند.
فکر می کنید با توجه به ناامن شدن ترکیه، ایران بتواند تعدادی از گردشگرانی که به ترکیه می روند را جذب کند؟
بخشی از گردشگران خارجی ایران و ترکیه مشترک هستند و این اتفاق می تواند رخ دهد. البته بخشی از گردشگرانی هم که به ترکیه می روند به ایران سفر نمی کنند چرا که به دلایل خاص خود به این کشور سفر می کنند و به دلیل تفاوت های فرهنگی ما و ترکیه، ایران نمی تواند هدف این گردشگران باشد. اما شما دقت کنید که تا قبلا ایران به نفت تکیه داشت اما امروز دیگر فقط نفت نیست و موارد مختلفی وجود دارد که کشور به آن ها نیاز دارد. یکی از این موارد هم گردشگری است. خوشبختانه ایران مسیر خوبی در گردشگری ایجاد کرده است. سال 2017 هم سازمان ملل به عنوان سال گردشگری پایدار در نظر گرفته که این می تواند به صنعت گردشگری ایران و در نتیجه کرمان کمک کند.
پس معتقدید این طرح خصمانه مجلس نمایندگان امریکا بر صنعت گردشگری ایران چندان تاثیری نمی گذارد.
تاثیر که می گذارد ولی با توجه به مسیری که کشور ما در آن حرکت می کند، معتقدم در کوتاه مدت نه. در بلند مدت اما می تواند تاثیر زیادی بگذارد.
بگذریم. قرار است سال آینده دوی ماراتن کویر لوت را برگزار کنید. در نشستی خبری از برگزار کننده ایتالیایی این دوی ماراتن به عنوان قهرمان ماراتن جهان نام برده شد. برخی اما معتقدند این موضوع درست نیست و سندی برای صحت این موضوع وجود ندارد.
برای ما مهم پیشینه این گروه در برگزاری دوهای ماراتن مختلف در جهان است. برنامه ما هم اولترا ماراتن کویر لوت است و این یک رویداد صرفا ورزشی نیست. بلکه رویدادی گردشگری و ورزشی می باشد و برای ما کارنامه این افراد در برگزاری چنین رویدادهایی است. ما بدنبال بازاریابی و تبلیغات برای کویر لوت هستیم. بعد هم شما توجه کنید که چند شبکه بین المللی این رویداد را پخش می کنند.
بالاخره کویر لوت مال کدام استان است؟ کرمان، سیستان و بلوچستان یا خراسان جنوبی؟
به نظر من کویر لوت مربوط به استان خاصی نیست و این موضع مالکیت هم چندان مهم نیست. البته سهم عمده کویر لوت مربوط به استان کرمان است. اما موضوع مهم این است که کدام استان می تواند با نگاه توسعه پایدار بهره برداری بهتری از کویر لوت داشته باشد.
در هفته ای که گذشت سه نفر در کلوت های شهداد گم شدند. خبر این موضوع در فضای مجازی بسیار بازنشر است.
ببینید هر عرصه طبیعی شرایط خاص خود را دارد و گردشگران باید با آشنایی و آگاهی به یک منطقه ورود کنند. همانطوری که به دریا می رویم باید شیوه های رفتاری دریا رفتن را رعایت کنیم تا غرق نشویم. برای کلوت های شهداد هم ما یک منطقه سبز را تعریف کردیم که 2 کیلومتر سمت چپ و راست جاده نهبندان و شهداد را شامل می شود. توصیه هم می کنیم مردم از این منطقه سبز فاصله نگیرند تا موردی پیش نیاید. نکته بعدی هم این است که علاوه بر خطرناک بودن فاصله گرفتن از این منطقه، نمی خواهیم طبیعت کویر لوت دست بخورد. چرا که یکی از مهم ترین مسئله ها برای ثبت جهانی کویر لوت دست نخورده بودن آن است.
از این بحث هم بگذریم. خیلی ها می گویند در دولت های نهم و دهم با مدیریت نامناسب مدیران میراث فرهنگی و گردشگری کشور، صنعت گردشگری بسیار ضربه خورد. نظر شما در این مورد چیست؟
ببینید در آن هشت سال مدیران مختلفی سرکار آمدند و رفتند. بعضی علاقمند بودند و بعضی هم نه. منتهی به دلیل بی برنامگی که در مرکز وجود داشت و به شهرستان ها هم تسری پیدا می کرد، خیلی از کارهایی که خوب نبود انجام شد. بعضی کارهای انجام شده در آن هشت سال هم به نوعی دوستی خاله خرسه بود.
مثلا چه کارهایی؟
همین روستاهای هدف گردشگری. این طرح بدون مطالعات اولیه تصویب شد. نمونه اش همین سرویس های بهداشتی است که در جاده ها رها شدند.
اوضاع در دولت تدبیر و امید بهتر شده است؟
ببینید قبلا پول بود اما برنامه نبود اما حالا اوضاع برعکس است. یعنی برنامه هست اما پول نیست. ما شدیدا تحت فشار مالی قرار گرفتیم اما معتقدم به تدریج اتفاقات بهتری می افتد. این بی پولی باعث شده شدیدا به دنبال ورود بخش خصوصی باشیم. سیستم دولتی هم که به سمت اقتصاد مقاومتی پیش می رود و من به بهتر شدن اوضاع خوشبین هستم. این کمبود بودجه هم به نوعی برای ما توفیق اجباری است و این را به فال نیک می گیریم.
البته در این دولت هم تغییرات مدیریتی اداره کل میراث فرهنگی کرمان باعث شده تا کمی با دیده تردید به اتفاقات این اداره نگاه شود. کاری به خوب یا بد بودن آقای مهاجری ندارم اما ایشان در چند ماه آخر دوران مدیریت شان قید حضور را هم زده بودند و مشکلات زیادی برای میراث کرمان پیش آمد. این اتفاقات در دولت یازدهم افتاد.
آقای مهاجری جزو مدیران با سابقه استان کرمان هستند. اما ایشان از همان ابتدا راغب نبود به میراث فرهنگی بیاید چون پروژه عتبات عالیات هم شدیدا وی را درگیر کرده بود. به هر حال در آن پروژه آبروی کشور در میان است. آقای مهاجری تلاش خودشان را انجام دادند و به دلیل مشغله کاری نتوانستند بمانند. دقت کنید که میراث خود چهار حوزه مهم دارد که همه هم با چالش هایی روبرو هستند و وقت زیادی می خواهد. به همین دلیل آقای مهاجری تصمیم گرفتند بروند.
بعد هم که آقای وفایی مدیرکل شدند.
من فکر می کنم یکی از بهترین دوران مدیریتی اداره کل میراث فرهنگی کرمان همین دوره مدیریت آقای وفایی است. نه به دلیل اینکه من داخل این مجموعه هستم این را بگویم، نه. من همیشه صریح نظراتم را می گویم. خوشحالم که در این دوره مدیریتی در اداره کل میراث کرمان مشغول به کار هستم. خوشبختانه الان نشاط در اداره کل بوجود آمده است.
مشکلی وجود ندارد پس.
نه. اینطور نیست. مشکلات زیادی هم وجود دارد که بخش زیادی از آن داخلی است و نیاز است که مسئولان استانی و کشوری نگاه ویژه ای به این مشکلات داشته باشند. برخی از کارشناسان اداره ما بسیار مظلومانه فعالیت می کنند و می توانم بگویم که نسبت به میزان کاری که انجام می دهند، ایثار می کنند.
سوال آخرم مربوط به حوزه شما که گردشگری می باشد، نیست. به عنوان یک کارشناس نظرتان درباره موزه جیرفت چیست؟
امیدوارم این موزه هرچه سریع تر راه بیفتد. متاسفانه در آن سال هایی که پول بود درست عمل نشد. در حالی که موزه هایی که هم زمان با موزه جیرفت عملیات ساخت شان شروع شد الان به بهره برداری رسیدند و بعضی مثل موزه مشهد آنقدر بزرگ هستند که نمی دانند چگونه آن را پر کنند. درست برعکس ما. میراث کرمان هم موزه جیرفت را جزو اولویت هایش قرار داده و امیدوارم زودتر به سرانجام برسد.