سیلی باران بر چهره سرتک شهرستان قلعهگنج
سَرتَک، محلهای در حریم رودخانههای فصلی قلعهگنج است که خانههایش با ۱۴ میلیمتر بارش باران، دچار آبگرفتگی و خسارت شد.
گزارش ایرنا از آنجا آغاز شد که جمعی از اهالی محله سرتک عُلیا قلعهگنج برای پیگیری مشکلی که روز گذشته در پی بارش باران برایشان اتفاق افتاده بود به فرمانداری مراجعه کردند. خانههای این افراد در محله سرتک و پاییندست کوههای دَستکِرد واقع شده است.
هنگام بارش باران، سیلابهایی که با شیب نسبتا تند از دامنه کوهها به سوی دشت و شهرِ قلعهگنج سرازیر میشود، منازل مسکونی شهر به ویژه محله سرتک را در معرض خطر سیل قرار داده است. اما باید دید چرا با یک بارش ۱۴ میلیمتری باران، محله سرتک دچار آبگرفتگی شده است. گفت و گویی که با ساکنان سرتک داشتیم این موضوع را روشن کرد. چراکه مسیر سیلابها از چندین سال قبل مشخص بود و جریان آب بدون اینکه آسیب چندانی به منازل وارد کند، از مسیر اصلی خود که رودخانههای فصلی بود عبور کرده و به نخلستانهای پاییندست محله زَر، سرازیر میشد. اما امروز مسیر رودخانه با توجه به تراکم جمعیت و ساخت و سازها تغییر پیدا کرده و بسیاری از منازل مسکونی در حاشیه رودخانههای فصلی احداث شده است.«از آنجا که این محله در دامنه کوه و بالاتر از سایر محلههای شهری واقع شده است در گویش محلی جنوب کرمان به آن، سَرتَک میگویند»
شاید بگویید چرا این خانهها را در مسیر سیلاب ساختهاند و اینکه آیا اصلا ساخت و سازهای این محله طبق قانون انجام شده یا نه! در پاسخ به این سوال باید گفت که بیشتر خانههای محله سرتک طبق مقررات احداث شده و دارای مجوزهای قانونی آب و برق هستند. به گفته امید چهرآزاد معاون فنی شهرداری قلعهگنج، در این بین افرادی هم بدون اخذ پروانه ساختمان، اقدام به ساخت و ساز کردهاند که تعدادشان معدود است.
ناگفته نماند، خشکسالیهای دو دهه گذشته نیز باعث شده برخی از مردم با این تصور که دیگر آبی در این مسیلها جاری نخواهد شد، اقدام به ساخت و سازهایی در حاشیه رودخانههای فصلی کنند.اما اهالی سرتک عنوان کردند، شهرداری قلعهگنج در زمان احداث بخشی از بلوار، در بالادست منازل ما اقدام به خاکبرداری کرده و همین برداشت خاک باعث شده تا آب رودخانه به سمت محله مسکونی تغییر مسیر دهد. سیلاب تا ساعتها پس از بارش باران، تردد و رفت و آمد در محله را مختل کرد و هر خانواده با تخلیه نخاله یا سنگ برای جلوگیری از ورود سیلاب به منزل خود اقدام کرده بود.
مصطفی مرادی یکی از اهالی این محله است. وی در این باره اظهار داشت: خاکبرداری در بالادست محله سرتک و سکونتگاههای ما موجب تغییر مسیر رودخانههای فصلی شده است و در زمان بارش باران، معابر و منازلی که در پایین دست رودخانه قرار گرفتهاند دچار آبگرفتگی میشوند.
وی افزود: خاکبرداری، اوایل سال جاری توسط شهرداری برای ادامه روند عملیات زیرسازی بلوار انجام شد و الان آب در مسیر اصلی رودخانه جریان پیدا نمیکند و درواقع مسیر جریان آب به سمت خانههای ما تغییر پیدا کرده است.
به گفته مرادی، بیش از ۶۰ خانه در معرض سیلاب قرار گرفته و طغیان رودخانهها خطری جدی برای سایر ساکنان این محله به شمار میرود. «حدود یکهزار خانوار در محله سرتک زندگی میکنند»
وی با بیان اینکه این مشکل را همان موقعِ خاکبرداری به شورای شهر و شهرداری اعلام کردیم گفت: اما هیچ اقدامی برای رفع خطر احتمالی سیلاب، صورت نگرفت و اکنون به فرمانداری مراجعه کردیم تا کارشناس فرمانداری از مسیر سیلاب و همچنین وضعیت منازل مسکونی ما بازدید کند. مرادی با اشاره به احتمال بارش باران در روزها و هفتههای آینده، بیان داشت: از مسوولان تقاضا داریم هرچه سریعتر برای لایروبی و ترمیم مسیر اصلی رودخانه اقدام کنند.
امیر بامری معاون سیاسی فرماندار قلعهگنج که پاسخگوی این اهالی بود اظهار داشت: پس از بازدید و بررسی کارشناس فنی فرمانداری، نقاط حادثهخیز و نقاطی که احتمال طغیان رودخانه و جاری شدن سیلاب در محدودههای مسکونی وجود دارد مشخص خواهد شد.
وی افزود: در حال حاضر لودر و ماشینآلات شهرداری در مناطق و بخشهای دیگری از محله سرتک علیا مشغول اجرای سیلبند هستند و طی یک هفته آینده شهرداری نسبت به ترمیم سیل بند و حریم رودخانه اقدام خواهد کرد.
بامری بر ضرورت جلوگیری از ساخت و ساز در حریم رودخانههای فصلی تاکید کرد و گفت: با توجه به طرح تفصیلی شهر قلعهگنج و طرح هادی روستایی، حریم رودخانهها مشخص و ساخت و ساز در این محدودهها ممنوع خواهد شد.به گفته او، طی سالهای گذشته به علت خشکسالی، ساخت و سازهای غیراصولی و شاید بدون مجوز در حاشیه و حریم رودخانهها موجب شده که امروز با مشکلاتی مواجه باشیم و سیلاب زندگی بسیاری از خانوارها را تهدید کند.
معاون فرماندار قلعهگنج افزود: حل مشکل این خانوارها در اولویت قرار خواهد گرفت، سیلبندها ترمیم و مسیر رودخانه هم اصلاح خواهد شد.
مهدی موسیپور رییس شورای شهر قلعهگنج نیز بیان داشت: ۲۸ دهنه پُل و رودخانه فصلی در بالادست محله سرتک علیا و سفلی واقع شده است.
وی تصریح کرد: طی سالیان گذشته شهرداری با توجه به ظرفیت معدود دستگاهها و ماشینآلات، بخشی از مسیلها را لایروبی و سیلبندها را احداث و ترمیم کرد.
رییس شورای شهر قلعهگنج اضافه کرد: شهرداری با توجه به پراکندگی محلههای شهری با کمبود تجهیزات مواجه بوده لذا نیاز داریم ستاد بحران و فرمانداری هم برای ترمیم و لایروبی رودخانههای فصلی به ویژه در محله حادثهخیز سرتک به کمک شهرداری بیاید. وی درخصوص مشکل این اهالی نیز گفت: حل مشکل این اهالی در دستور کار شهرداری و شورای شهر قرار خواهد گرفت.
از آنجا که بیشتر خانوارهای این منطقه به صورت طایفهای در کنار هم زمین خریده و اقدام به ساخت مسکن کردهاند تمایلی به حصارکشی خانههای خود ندارند چون بر این باورند بدون دیوارکشی، بهتر میتوانند از حال هم باخبر باشند اما باید گفت که موقعیت جغرافیایی محلهای که در مسیر دهها رودخانه فصلی واقع شده است، ضرورت ساخت حصار خانهها در کنار احداث و تقویت سیلبندها را دوچندان کرده است.