الگوی توسعه استان را نصفونیمه اجرا نکنید
سهم اشتغال کرمان در بخش کشاورزی دو برابر اصفهان
67.4درصد روستانشینان کرمان کشاورزند. به بیان دیگر کویری ترین استان کشور چهارمین استان در بخش اشتغال کشاورزی است. روند سه سال 96 تا 98 نشان می دهد که همواره اشتغال بخش کشاورزی بالای 65 درصد بوده و صنعت حول و حوش 6 تا 9 درصد. برخلاف ادعای مسئولان استانی اشتغال بخش صنعت روند نزولی هم داشته است و از 9.1درصد در سال 96 به 6.6درصد در سال 98 رسیده است. نکته جالب آنکه بی آبی و کاهش قیمت محصولات کشاورزی به دلیل نداشتن الگوی کشت اگر چه از جمعیت شاغلان بخش کشاورزی زدوده است اما این افراد جایگاهی در هیچ یک از بخشهای دیگر صنعت،خدمات و ساختمان نداشتهاند.
یک دهه است که کرمان الگوی توسعه یزد و اصفهان را دنبال می کند. اصفهانی که جرقه پیشرفتش ذوب آهن بوده و یزدی که توسعه اش را از شرکت های کوچک و متوسط شروع کرد. کرمان اما با تبعیت از این دو استان به دنبال توسعه صنایع فولادی رفت. برنامه ای که در بلند مدت از دید مهدی حسینی نژادُ باعث استقرار شرکت های کوچک و متوسط و شکل گرفتن یک زنجیره ارزش و اشتغال زایی بیشتر استان میشود. او طی مصاحبه های خود بارها از سهم آب بخش کشاورزی خورده گرفته و راه حل توسعه استان را در صنعتی شدن و توسعه معادن دانسته است. مبحثی که از دید او به مرور از سهم اشتغال بخش کشاورزی کاسته و افراد را به سمت صنعت سوق میدهد.
پایش اطلاعات مرکز اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اما مطلب دیگری را نشان میدهد. اگر اقتصاد روستاییان را به 4 بخش کلی کشاورزی، صنعت،خدمات و ساختمان تقسیم کنیم. سهم اشتغال بخش کشاورزی در استان از سال 96 تا 98 روند صعودی داشته. 96 حدود 66 درصد روستانشینان کرمان کشاورز بودند، سال بعدش هم 65.9درصد. سال 98 اما با وجود کاهش اشتغال بخش کشاورزی از 241 هزار و 432 نفر در سال 97 به 236 هزار و 906 نفر در سال 98 باز هم سهم بخش کشاورزی نسبت به سایر بخش ها بیشتر بوده و این عدد به 67.4درصد رسیده است. در سال 98 نسبت به سال 97 حدود 15 هزار نفر از کار بیکار شدند که 4 هزار و 527 نفر از بخش کشاورزی بودند. جمعیتی که هیچ یک راهی به صنعت نیافتند و عملا خانه نشین شدند .
مجموعا از 15هزار نفری که در سال 98 به جمعیت بیکاران روستایی کرمان اضافه شدند، حدود 5 هزار نفر از بخش کشاورزی بودند و 4 هزار نفر هم از هر کدام از بخش های خدمات و ساختمان سازی. در این بین ریزش بخش اشتغال صنعت حدود 2 هزار نفر بوده است.
اگر چه کرمان بر این باور است که الگوی توسعه اصفهان و یزد را دنبال کرده و کلید این توسعه را در صنعت می بیند اما پایش وضعیت اشتغال روستاییان این دو استان نشان می دهد مه هر دو در کنار بخش صنعت به خدمات هم توجه ویژه ای داشتند. نکته دیگر آن که هر دوی این استانها سهم اشتغال بخش کشاورزی آن نصف ماست. یزد در سال 96بالغ بر 32.1درصد از روستاییان کشاورز بودند که در سال 98 این درصد را به 26.6درصد رسانده است. درصد اشتغال بخش صنعت اما کاهش ملایمی هم داشته و از 29.3درصد به 28.1درصد رسیده است. طی این سه سال اما این استان توجه ویژه یا به بخش خدمات داشته و سهم اشتغال این قسمت را از 25درصد به 32 درصد رسانده است.
اصفهان نیز که به عنوان دومین الگوی توسعه استان شناخته می شود طی این دوسال سهم اشتغال بخش کشاورزیش را بین 36 تا 36.7درصد نگه داشته است . در هر دوی این دو استان اصفهان و یزد که به عنوان الگوهای کرمان در توسعه یاد می شوند سهم اشتغال بخش کشاورزی نصف ماست. نکته جالب ارتقای دو بخش خدمات و صنعت به موازت هم است. به طوریکه برخلاف کرمان که سهم اشتغال بخش خدماتش روی 17درصد درجا میزند. استانی همانند اصفهان 32.5درصد از اشتغال روستاییانش در بخش خدمات بوده است. این رقم البته در دو سال بعد کاهش داشته و به 27.3درصد رسیده است.