بم با وجود ۴هزار فرد دارای معلولیت پایلوت مناسبسازی اماکن دولتی بود، اما در ساخت جدید شهر عملی نشد. حق افراد دارای معلولیت بمی بعد از بازسازی هم به چشم نیامد
کاغذوطن | سها خدیش
مناسبسازی نشدن ۸۰ درصد اماکن عمومی و دولتی بم با وجود پایلوت مناسبسازی بودن این شهر برای معلولان و باتوجهبه وجود آمار بالای معلولان ضایعه نخاعی بعد از زلزله بم، این سؤال را در ذهن ایجاد میکند که چرا بم ساخته شد؛ اما نه برای معلولان.
از جمله مهمترین مسائلی که دررابطهبا افراد دارای معلولیت باید موردتوجه قرار گیرد، جلوگیری از انزوای این افراد و مهیاکردن شرایط فعالیتهای اجتماعی توسط این گروه همچون سایر افراد جامعه است و این امر زمانی محقق میشود که مناسبسازی محیطی از جمله ادارات، بانکها، ارگانها، معابر سطح شهر و وسایل حملونقل عمومی برای تردد این قشر مناسب باشد تا بدون کمکگرفتن از اشخاص دیگر بهراحتی بتوانند در سطح شهر تردد کنند.
اما متاسفانه با وجود قانون و برنامههای زیاد در این زمینه اما همچنان روند مناسبسازی شهر بسیار کند پیش میرود و یا اصلاً به آن اهمیتی داده نمیشود.
بخش مهمی از موانع تبعیضآمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسبسازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از جانبازان، معلولان، سالمندان، زنان باردار و غیره را از حضور اجتماعی دور نگاه میدارد.
شهر بم که در زلزله سال ۸۲ ویران و مجدد بازسازی و احداث شد یکی از شهرهایی است که پایلوت مناسبسازی برای معلولان قرار گرفت؛ اما در ساختوساز اصول مناسبسازی در آن رعایت نشد.
این در حالی است که بم را باتوجهبه درصد بالای معلولان ضایعه نخاعی جزو شهرهای بدون مانع اعلام کردهاند.
یکی از معلولانی که در زلزله دلخراش سال ۸۲ دچار ضایعه نخاعی شده میگوید: باید با ویلچر به بازار و سایر نقاط شهر بروم.
و که نمیخواهد خود را معرفی کند ادامه داد: شهر بم را دوباره ساختند؛ اما نه برای ما زیرا هیچ جا مناسب در این شهر اجرا نشده است.
این معلول گفت: حتی داخل مغازهها یا بانکها و ادارات نمیتوانم بروم باید همیشه یا کسی من را همراهی کند یا افراد دیگر را صدا کنم تا صدای ما را بشنوند و کمک دهند»
رئیس اداره بهزیستی بم نیز در جمع خبرنگاران گفت: باتوجهبه اینکه شهر بم بعد از زلزله پایلوت مناسبسازی معرفی شده اما باگذشت ۲۰ سال از این حادثه دلخراش حدود ۸۰ درصد از اماکن عمومی و دولتی این شهرستان برای معلولان مناسبسازی نشده است.
محمد ابوذری در خصوص مناسبسازی این شهر گفت: شهرستان بم بیش از چهار هزار معلول دارد و در استان کرمان بیشترین آمار معلولان بعد از زلزله متعلق به این شهرستان است که شامل معلولان جسمی حرکتی، ضایعه نخاعی، بینایی شنوایی و سایر توانخواهان است که تحت پوشش بهزیستی قرار دارند.
او در خصوص مناسبسازی شهر بم تصریح کرد: طبق ماده ۲ از فصل ۲ قانون حمایت از معلولان تمام ادارات، نهادها، ارگانها، شرکتهای دولتی موظف هستند در طراحی، تولید و احداث ساختمانها، اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهرهمندی از آنها برای افراد دارای معلولیت مانند سایر افراد فراهم شود.
وی با تأکید بر اینکه شهر بم قبل از زلزله ۱۱ معلول داشته است بیان کرد: شهر بم بعد از زلزله سال ۸۲ بهعنوان پایلوت مناسبسازی انتخاب شده و شهرداری و برخی ادارات در بخش مناسبسازی زحمات زیادی کشیدهاند؛ اما کافی نیست.
برخی مصوبات مناسبسازی شهر اجرایی نمیشوند
وی اضافه کرد: در بخش مناسبسازی میتوانیم بهتر عمل کنیم و در جلسات مناسبسازی که بهصورت فصلی برگزار میشود و برخی از مصوبات آن اجرایی نمیشود.
او ادامه داد: از ادارات، اماکن عمومی، شهرداری و نظاممهندسی انتظار داریم بهصورت کامل به وظایف خود عمل کنند تا معلولان بهراحتی بتوانند از این اماکن استفاده کرده و مانند سایر افراد جامعه به مناطق مختلف شهری دسترسی راحتتری داشته باشند.
رئیس بهزیستی بم عنوان کرد: حدود ۸۰ درصد از اماکن عمومی و دولتی بم مانند بانکها، دانشگاهها و سایر اماکن برای معلولان مناسبسازی نشدهاند.
او توضیح داد: از موضوعاتی که به جدیت پیگیر آن هستیم مناسبسازی ادارات است و کارشناس مناسبسازی، بازدیدها را بهصورت مرتب پیگیری میکند؛ زیرا زمانی قانونی انجام نشود ترک فعل است و نام تمام ادارات و یا ترجمانهایی که ترک فعل داشته باشند به فرمانداری گزارش میشود.
مریم باران خداپرست کارشناس توانبخشی بهزیستی بم نیز در این باره گفت: اداره استاندارد این شهرستان بدترین ساختمان ممکن را دارد و حتی افراد سالم نیز بهسختی میتواند به این اداره مراجعه کند.
او افزود: اداره فرمانداری دانشگاه آزاد، ادارات خدماترسان دیگر مانند آب، برق، گاز و شرکت نفت از جمله اداراتی هستند که حتی دسترسی به دفتر رئیس آن اداره یا ارگان برای یک فرد معلول امکانپذیر نیست.
خداپرست ادامه داد: اداره برق تمام محوطه را مناسبسازی کرده؛ اما برای رسیدن به اتاق رئیس که در طبقه فوقانی قرار دارد یا باید بالابر یا آسانسور بگذارد؛ اما در حال حاضر راه دسترسی پله است و امکان استفاده برای فرد معلول وجود ندارد که طبق رایزنی با رئیس اداره برق بم قرار شد تا مناسبسازی فضای داخلی اداره در دستور کار قرار داده شود.
خداپرست عنوان کرد: رئیس اداره آب اعلام کرد بودجه خاصی برای خرید آسانسور یا بالابر ندارد و نمیتوانیم برای مناسبسازی کاری انجام دهیم .
کارشناس توانبخشی اضافه کرد: اداره گاز به دلیل اختلاف سطح موجود در این اداره حتی امکان دسترسی به اتاقهای کارمندان اداره هم بهسختی امکانپذیر است و اتاق رئیس که اصلاً دسترسی ندارد.
دسترسی معلولان به ادارات خدماترسان مشکل است
به گفته وی سه اداره (آب، برق، گاز) که شهروندان در این ادارات بیشترین تردد را دارند بهسختی دسترسی به آنها امکانپذیر است.
خداپرست اظهارداشتن: ساختمان دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری مناسبسازی شدهاند؛ اما به دلیل خرابی آسانسور معلولان و یا حتی افراد مسن و زنان باردار نمیتوانند دسترسی راحتی داشته باشند .
او توضیح داد: جامعه دسترسپذیر یعنی همه شهروندان از جمله سالمندان، معلولان و جانبازان بهراحتی به امکانات شهری دسترسی داشته باشند.
او درمورد بانکها تصریح کرد: بیشترین تردد معلولان ما به بانکهای رفاه، توسعه تعاون و رسالت است؛ اما هیچکدام مناسبسازی نشدهاند.
او گفت: مثلاً بانک رفاه مناسبسازی انجام داده؛ اما از رمپ غیراستاندارد استفاده کرده و یک معلول نمیتواند بهتنهایی از آن رمپ استفاده کند یا بانک توسعه تعاون قرار بوده فضای مناسبی را برای اجاره انتخاب کند؛ اما متأسفانه این کار را انجام نداده و ورودی ساختمان بانک مشکل دارد که با وجود نامهنگاری متعدد اما تغییری صورت نگرفته است.
کارشناس توانبخشی بیان کرد: تنها اداراتی که به طور کامل مناسبسازی شدهاند آموزشوپرورش، دادگستری و بیمارستان پاستور بم است.
او خاطرنشان کرد: فضای شهری نیز به طور کامل مناسبسازی نشده و کوچهها و خیابانهای منتهی به خیابان یکطرفه آبراهه دارند که فرد معلول نمیتواند تردد داشته باشد و یا پلهای فلزی که در پیادهروها گذاشته شدهاند نیز مناسب نیستند و چرخ کوچک ویلچر در آنها گیر خواهد کرد.
اداره فرمانداری بم که نماینده آنها برای مناسبسازی سایر ادارات نماینده بهزیستی را همراهی میکند نیز فضای مناسب و قابلدسترسی برای افراد معلول ندارد.