سن چوپانی به 65 سال رسیده است

 آینده دامداری در هاله ای از ابهام

سن چوپانی به 65 سال رسیده است

قدمت شغل چوپانی به حدود ۵۰۰۰ سال می رسد و چوپانان از هزاران سال پیش وظیفه پرورش دام هایی نظیر گوسفند، گاو و بز را برعهده داشته اند و برخلاف کشاورزان، چوپانان اغلب مزدبگیر هستند و از گوسفندان دیگران مراقبت می کنند.چوپانی، حرفه ای تخصصی در امر مدیریت است که چوپان همه اصول مدیریت، یعنی مدیریت زمان، مدیریت بحران، سازماندهی، امانت داری؛ تعلیم و تربیت را در آزمایشگاه های طبیعی دانشکده های کوه ها، در دره ها و تپه ها، در سرما و گرما، در انزوا و با سرمایه عمر و با بهره گیری از هوشیاری و کنجکاوی و به منظور پاسخگویی به نیاز فراهم آورده است.اما در حال حاضر به دلیل شرایط مختلف، مدرن شدن زندگی ها، خشکسالی و سخت شدن شرایط طبیعت و … جوانان کمتری به چوپانی رغبت دارند و با خارج شدن بزرگ‌ترها از این چرخه و همچنین به دلیل شرایط طبیعی، آینده دامداری با ابهام مواجه شده است.

ریشه یابی کاهش علوفه در استان

“مهدی رجبی زاده” مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با بیان این مطلب که کشاورزی استان متناسب با حداقل بارش تنظیم نشده، گفت: دامداری نیز متناسب با ظرفیت تولید علوفه در مراتع ما نیست و 65 درصد گوشت قرمزی که در استان تولید می شود، علوفه آن متکی به علوفه مراتع است. در شرایط معمول (بارندگی مناسب) حدود 407 هزار تن به ارزش حداقل 2000 میلیارد تومان علوفه در مراتع شمال استان تولید می شود.

او ادامه داد: در سال زراعی جاری به دلیل کاهش بارندگی، تولید علوفه شمال استان از 407 هزار تن به حدود 120 هزار تن رسیده، بنابراین حدود 70 درصد کاهش علوفه در مرتع داریم و دامداران ما به لحاظ ریالی حدود 1400 میلیارد تومان ضرر مالی در بخش علوفه داشته اند. دامداران به دلیل کاهش علوفه نمی توانند دام خود را نگهداری کنند و مجبور به فروش دامشان هستند.رجبی زاده افزود: اگر طرح های مدیریت مراتع را بتوانیم درست اجرا کنیم با کاهش بارندگی دامدار متضرر نمی شود و متاسفانه تعداد دام بیش از ظرفیت مراتع شمال استان است به طوری که ظرفیت مراتع شمال استان در سال های با بارندگی نرمال حدود یک میلیون و 300 هزار واحد دامی داشته باشیم که اکنون حدود 2.2 میلیون واحد دامی در مراتع ما وجود دارد.او بیان کرد: متاسفانه مراتع شمال استان کرمان به دلیل کاهش بارندگی و چرای بیش از حد به دلیل دام زیاد، به سمت بیابانی شدن پیش می روند و هر ساله بخش عظیمی از مراتع استان، به بیابان ها تبدیل می شوند.

مدیرکل منابع طبیعی استان کرمان یادآوری کرد: 4.5 میلیون هکتار از 6.2 میلیون هکتار مرتع شمال استان، مراتع درجه سه (پوشش گیاهی آنها کم است) و با چرای بی رویه و کاهش بارندگی به سمت بیابانی شدن می روند که می توان با اجرای طرح های مرتع داری از این روند جلوگیری کرد.او افزود: تاکنون حدود 3 میلیون هکتار طرح مرتع داری داریم و در آن طرح ها ضمن حفظ پوشش گیاهی تامین درآمد دامدار نیز دیده شده است.

آینده دامداری در ایران در هاله ای از ابهام

او در ادامه گفت: طبق بررسی هایی که در کشور صورت گرفته متاسفانه سن چوپانان در ایران 65 سال است و این بدان معناست که جوانان ما به سمت چوپانی و دامداری نمی روند و اکثر چوپانان گله های ما افاغنه هستند بنابراین در چند سال آینده دیگر چوپان یا دامداری نداریم.

رجبی زاده افزود: اگر افاغنه نباشند دیگر کسی نیست که برای ما چوپانی کند که زنگ خطر آن خیلی بیشتر است زیرا در 10 سال آینده دیگر هیچ کسی نمی توان برای چوپانی پیدا کنید و این امر دامداری استان و کشور را تهدید می کند.

او تاکید کرد: باید دامداری ما استمرار داشته باشد و ناچارا باید در طرح های مرتع‌داری تعداد دامی که چرا می کنند کاهش دهیم و در مقابل تعداد دامداری صنعتی داخل مراتع تعریف کنیم و بخشی از علوفه آنها از طریق روش های مدرن همانند یکی از مجریان مرتع‌داری در سیرجان، تولید علوفه هیدروپونیک تامین کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان بر لزوم سوق دادن دامداران به سمت دامداری صنعتی تاکید کرد و افزود: موافق حذف کامل دام از مراتع نیستیم ولی بدانید که مراتع ارزش بالاتری دارند و گیاهان دارویی که در این مراتع وجود دارد می توان با فرآوری آنها ارزش افزوده زیادی برای استان داشته باشد.

او حفظ پوشش گیاهی را یکی دیگر از فواید حفظ مراتع دانست و بیان کرد: استان کرمان با ابَربحران آب مواجه است که با طرح های مرتع‌داری و مدیریت منابع باید از این وضعیت خارج شویم.