بار سنگین زنده ماندن

خوراکی‌ها سنگین ترین هزینه زندگی خانوارها

بار سنگین زنده ماندن

مرضیه قاضی‌زاده | کاغذ وطن

گزارش 

شاخص قیمت مصرف کننده در مرداد 1400 نشان می‌دهد که باز بیشترین افزایش قیمت در گروه خوراکی‌ها بوده. نرخ تورم کل کشور در مرداد ماه 1400 برابر 45.2درصد است. اما هر خانواری دهک اولی برای تامین هزینه خورد و خوراک در مرداد همین سال 59.1درصد نسبت به مرداد سال قبل هزینه بیشتر پرداخته.این در حالی است که درآمد خانوارها متناسب با این تورم و یا حتی خط فقر افزایش نیافته؛ به طوری که براساس اطلاعات بانک مرکزی خانوارهای ایرانی در سال 98 نسبت به سال 90 حدود 34 درصد یعنی یک سوم درآمد سرانه خود را از دست داده‌اند.

نرخ تورم خوراکی‌ها ،آشامیدنی‌ها و دخانیات در بین ده دهک درآمدی از 59.1درصد تا 54.8درصد متغیر است. بخش کالاهای غیر خوراکی و خدمات اما به مراتب تورم کمتری را تجربه کرده و در دهک اول 33.3درصد و در دهک دهم 48.8درصد بوده است.

در میان افرادی که در دهک اول زندگی می کنند  بیشترین ضریب اهمیت مربوط به گروه خوراکی ها با 40.23 است و در بین 12 گروه خوراکی ها بیشترین ضریب اهمیت به نان و غلات تعلق گرفته. افراد ثروتمند تر اما دغدغه خورد و خوراک ندارند. ضریب اهمیت خوراکی ها در دهک دهم  درآمدی 16.47بوده و ضریب اهمیت کالاهای غیر خوراکی و خدمات 82.78. در این گروه بیشترین وزن نیز به بخش مسکن با ضریب 33.62تعلق گرفته.

سهم غذا و خوراکی از کل هزینه‌های خانوار را می‌توان به‌عنوان شاخصی برای میزان فقر در نظر گرفت. به طور که  افراد فقیر و آسیب‌پذیر سهم بیشتری از درآمد خود را برای تامین غذا به‌عنوان اساسی‌ترین نیاز خرج می‌کنند.

*40 درصد هزینه‌های دهک اول کرمانی مربوط به خورد و خوراک است

هرچه سهم گروه خوراک و آشامیدنی از کل هزینه‌ها در منطقه‌ای بیشتر باشد، می‌توان فرض کرد که آن منطقه از سطح رفاهی پایین‌تری برخوردار است. داده‌های شاپرک نشان می‌دهد که سهم هزینه‌های خوراک از کل هزینه‌های خانوار در سال 1399 افزایش یافته است، به‌طوری که سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از کل هزینه‌ها در سال 1399 به 4/ 23 درصد رسیده که نسبت به سال 1398 که 1/ 22 درصد بود، افزایش داشته و این موضوع نشان‌دهنده کاهش سطح رفاه خانوار است.در کرمان اما سهم هزینه‌های خوراک و آشامیدنی‌ها از هزینه های خانوار به مراتب بیشتر است. به طوریکه در سال 98 قریب به 40 درصد از هزینه‌‌های خانوارهای دهک اول به این بخش اختصاص داشته. در دهک دهم درآمدی استان کرمان نیز هزینه خورد و خوراک به 18.9درصد رسیده است. با این حال این استان در ردیف استان‌‌‌های محروم کشور قرار ندارد.

*نام سه شهرستان کرمان در لیست محروم ترین ها

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی با استفاده از داده‌های شاپرک و پایگاه رفاه اقدام به رتبه بندی محروم ترین استان‌ها و شهرستان‌ها کرده که براساس آن رتبه کرمان 15 ارزیابی شده که در میانه جدول است. با این حال نام سه شهرستان از این استان در لیست 20 شهرستان محروم کشور قرار گرفتند. از میان این 20شهرستان 11 شهرستان در حوزه سیستان و بلوچستان‌اند و سه شهرستان فاریاب، فهرج و قلعه گنج در حوزه کرمان.

این اطلاعات اما مربوط به دو سال قبل است. سالی که تورم کشور روی 41.2درصد بوده .در گزارشی که اخیرا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرده از خط فقر یک میلیون و 254 هزار تومانی برای هر نفر در سال 99 گفته است. درهمین گزارش هم قید شده تا سال 98 جمعیتی بالغ بر 26 میلیون نفر زیر خط فقر قرار داشتند. با این حال درآمد خانوارها متناسب با نرخ تورم و یا حتی خط فقر حرکت نکرده؛ به طوریکه براساس اطلاعات بانک مرکزی خانوارهای ایرانی در سال 98 نسبت به سال 90 حدود 34 درصد یعنی یک سوم درآمد سرانه خود را از دست داده‌اند.