بحران اطلاع‌رسانی در مدیریت بحران

 بحران اطلاع‌رسانی در مدیریت بحران

علیرغم اهمیت نقش اطلاع‌رسانی در روزهای بحرانی مدیریت بحران برنامه مشخصی برای این مهم ندارد

مرضیه قاضی‌زاده|کاغذ وطن

گزارش 

عین یک ظرف آش که روی زمین بریزد همه چیز در هم ریخته است. آمار دقیقی از آخرین راه‌های مسدود شده و تعریف راه‌های جایگزین نیست. حتی مشخص نیست کدام منطقه شرایط بحرانی تری دارد و نیازمند چه کمکی است. این وضعیت حتی به اخبار وقایع نیز سرایت کرده،  صبح روز گذشته فرماندار ریگان گفته بود که سیلاب دو کودک ریگانی را با خود برده است. عصر همان روز نیز مدیر کل بحران از نبود بارش در همان منطقه گفته بود:«در منطقه‌ای که دو کودک ریگانی مفقود شدند بارندگی نداشتیم.»

سایت اداره کل بحران پس از سیلاب همچنان خواب است. آخرین خبر مربوط به برگزاری جلسه اضطراری ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران و تعطیلی ادارت شهرستان به علت طوفان است. حتی یک خبر از وضعیت مناطق در سیلاب اخیر در این سایت بارگذاری نشده است. این وضعیت نه تنها در سایت اداره کل بحران بلکه در سایت راهداری و حمل و نقل جنوب استان کرمان هم به چشم می‌خورد. آخرین خبر این سایت مربوط به ۱۲دی ماه است. خبری با تیتری که چندان با استانداردهای خبرنویسی مطابقت ندارد:« استان كرمان ميانه دار كريدور شمال جنوب و شرق به غرب كشور در حمل و نقل جاده اي نقش اساسي دارد.»سایت هلال احمر از نجات ۶ معلم و یک  راننده جرثقیل گرفتار در سیل شامگاه ۲۶دی‌ماه خبر می‌دهد. بنا به اطلاعات این خبر در این حادثه مدیر آموزش و پرورش عشایری ریگان با همراهی ۵ معلم و راننده جرثقیل در سیل گرفتار شده بودند.  این معلمان جهت ارسال کانکس جهت آموزش دانش آموزان راهی مناطق کوهستانی شدند اما  بارش باران وسیلابی شدن رودخانه‌ها در منطقه گرفتار شدند. خبر دیگر نیز از تلاش نیروهای هلال احمر برای جست‌وجوی مفقودین قلعه گنج می‌گوید. مطابق این خبر ساعت ۱۰:۲۰دقیقه دیروز منتشر شده ۲ نفر سرنشین خودرو پژو پارس در روستای شریک آباد و چلپایی از توابع دهستان سرخ قلعه که قصد عبور از رودخانه را داشتند دچار حادثه شدند. تلاش های هلال احمر تا  ساعت ۱:۵۴دقیقه نیمه شب ۲۶ ادامه داشته یک نفر از سرنشینان پیدا شده و به اورژانس منتقل شده اما سرنشین دیگر همچنان مفقود است. مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کرمان نیز هیچ خبری در رابطه با سیلاب اخیر و بستری شدگان و خدمات رسانی به آسیب دیدگان در سیلاب منتشر نکرده است. 

*مدیریت اطلاعات سیلاب دست کانال‌های مجازی

عملا مدیریت اطلاعات در بحران سیل را کانال‌های مجازی و سایت های خبری بر عهده گرفتند. تسنیم طی مصاحبه‌ای که صبح گذشته با مدیرکل مدیریت بحران داشته وضعیت راه‌های جنوب را این گونه شرح داده:«۸روستای قلعه گنج در محاصره سیلاب قرار دارند. در برخی از نقاط استان آبگرفتگی منازل را داشتیم که ساکنان آنها جابه‌جا شده و در حسینیه‌‌ها و مدارس اسکان داده شدند تا آبگرفتگی این منازل برطرف شود. برق بعضی از مناطق همچنان قطع است و تردد در برخی از مسیرها تا فروکش کردن سیلاب امکان پذیر نیست.» در قلعه گنج اما وضعیت بحرانی‌تر است . مطابق این گزارش سیلاب روستا‌های از جمله دولاب، حاجی‌آباد شهید چاه نصیری، چراغ آباد، جنگل آباد، رستم آباد را تخریب کرده و باعث هجوم سیلاب به منازل مسکونی شده است .

خبرگزاری ایسنا گزارش تولیدی در رابطه به سیلاب اخیر منتشر نکرده اما طی یک مصاحبه با مجتبی  محمودی، معاون اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای جنوب کرمان اعلام کرده که این اداره در حالت آماده باش است. خبرگزاری ایرنا اما از انسداد ۱۷۵ راه روستایی در ۶شهرستان خبرداده. این خبر در طی یک مصاحبه با مدیر کل بحران استان است و در متن خبر نیز اشاره ای به راه های مسدود شده و یا نام روستاها نشده. مطابق این خبر اسکان اضطراری در روستای کروچان شهرستان رودبارجنوب آغاز شده اما وضعیت فعلی این روستا و یا روستاهای مشابه آن مشخص نیست. 

این خبرگزاری در خبری دیگر از انسداد جاده ریگان- ایرانشهر به علت طغیان رودخانه و شکستن ۲ دهانه پل، خبر داده است. خبرگزاری فارس نیزبه اخبار مفقودی ۲کودک ریگانی در سیلاب و مسدود شدن ۴۵ راه روستایی ریگان  و نجات ۳۵ خودروی گرفتار در برف و سیلاب جنوب کرمان بسنده کرده است. 

 شمار خبرهای منتشر شده در رابطه با سیلاب در خبرگزاری مهر به ۹ خبر می‌رسد. مطابق این خبرها ۵۰روستای ریگان تا روز گذشته در محاصره سیلاب قرار داشتند و در این بین برق ۳۲ روستای ریگان به دلیل افتادن تیرهای برق قطع شده است. 

این خبرگزاری از وضعیت بحرانی شهرستان رودبار و پناهنده شدن مردم به پشت بام‌‌ها در روستاهای کوچان و پنگ در شهرستان رودبار خبر می‌دهد.  مطابق خبرهای منتشر شده  بیشترین درگیری سیلاب در روستاهای ریگان، رودبار جنوب و قلعه گنج است.

اطلاعات در سیلاب اخیر محدود است. در این آشفته بازار مدیریت اطلاع رسانی را کانال‌های مجازی در دست گرفتند. فضای مجازی از طغیان رودخانه گمرکان عنبرآباد خبر می‌دهد. مردم تشنه اطلاعات‌ اند و ویدیو برای مردم همچون آب گوارایی است که همچون آب حیات در بین کانال‌های مجازی دست به دست شده.  یک کانال در فضای مجازی از انسداد محور رودبار-زهکلوت و زهکلوت- ایرانشهر می‌گوید. کانالی دیگر محور فرعی مظفرآباد- بیژن آباد و آبسردوئیه در رودبار جنوب را هم مسدود اعلام کرده و پیشنهاد داده که مردم از مسیر جایگزین بزرگراهی خلیج فارس استفاده کنند. 

در یک ویدیو سیلاب روستای کروچان زهکلوت را در برگرفته. مردم به اجبار تن به سیلاب زدند تا دام‌های باقی مانده را از دل سیلاب بیرون آورند. پشت بام تنها پناهگاه مردمانی است که مشخص است پیش از این بایستی روستایشان را تخلیه می‌کردند. مردم سرگردان و دنبال پناهگاه می‌گردند. ویدیو های منتشر شده در فضای مجازی می گوید که علی رغم آتش به اختیار بودن فرمانداران دستور تخلیه هیچ روستایی داده نشده تا موقع بحران که مردم به ناچار جانشان را کف دست گرفتند و از رودخانه در حال طغیان گذشتند تا به مکان امنی بسند.