کمر قنات قنبرآباد شیخی بم شکست؛ مدیرمرکز قنات استان کرمان: ستاد بحران بم باید هرچه زودتر تشکیل و مشکل قنات سریع حل شود

کمر قنات قنبرآباد شیخی بم شکست؛ مدیرمرکز قنات استان کرمان: ستاد بحران بم باید هرچه زودتر تشکیل و مشکل قنات سریع حل شود

گزارش:سکینه خدیش

سرپرست امور منابع آب شهرستان بم از رفع انسداد مسیر قنات قنبرآباد شیخی بم خبرداد و افزود: در حال حاضر اظهارنظر‌ درباره دلیل انسداد مسیر قنات اجحاف است زیرا این اتفاق در زیرزمین رخ داده و هر زمان آزادسازی صورت گرفت همه چیز مشخص خواهد شد.

شهرستان بم با داشتن پرآب‌ترین قنات‌های ایران،از جمله مهم‌ترین مراکز تاریخی در بحث سازه‌های آبی جهان است .

قنات در طول قرون و اعصار متمادی تامین کننده حیات مردم بوده و حفظ قنات،حفظ محیط زیست و بخشی از تاریخ و تمدن این تاریخ کهن است.

در سطح شهرستان بم بیش از ۳۰۰ قنات فعال و غیرفعال و در محدوده حریم ثبت جهانی نیز بیش از ۴۹ قنات فعال وجود دارد که قنات قنبر‌آباد شیخی با دبی ۳۶۰ لیتر بر ثانیه پر آب‌ترین قنات بم است که حدود ۴۰۰ هکتار از اراضی این شهرستان را تحت پوشش دارد.

به گزارش خبرنگار کاغذوطن، هفته گذشته بر اثر عملیات عمرانی که در ورودی شهر بم برای احداث پارک،انجام می‌شد تعدادی از میله چاه‌های قنات قنبر‌آباد شیخی که در مسیر این فعالیت عمرانی قرار داشتند تخریب شدند.

قنات قنبر‌آباد شیخی آسیب‌پذیر بوده است

در این خصوص مدیر پایگاه جهانی قنوات بم به خبرنگار کاغذوطن گفت:قنات قنبر‌آباد شیخی در مسیر عبور و مرور ماشین‌های سنگین قرار دارد و همچنین به دلیل سیلاب سال ۹۵ نیز این قنات آسیب دیده بود.

منیره ستارزاده افزود:با توجه به اینکه در فصل اردیبهشت دبی قنات‌ها بیشتر می‌شود و قنات‌ها از آبدهی بالاتری برخوردار هستند کوچکترین اخلال و لرزش باعث ایجاد موج در قنات می‌شود. 

به گفته او مسیر قنات در شیب قرار دارد و حجم زیاد آب باعث شده تا دیواره‌های قنات از داخل تخریب شوند.

فشار و لرزش فعالیت عمرانی به قنات آسیب زده است

او ادامه داد:پیمانکاری که در این مسیر برای احداث بوستان فعالیت داشته است حدود ۴ متر در بین دو طرف جاده را خاکریز و تسطیح کرده و فشار و لرزش ایجاد شده به قنات آسیب زده است. به گفته او میله چاه‌ها کار هواکش قنوات را برعهده دارند و اگر بسته شوند قنات خفه شده و ریزش می‌کند همچنین پیمانکار بدون اطلاع و آگاهی به طور تصادفی یکی از میله چاه‌ها را پر کرده است.

ستارزاده اظهار‌کرد:اطراف میله چاه‌های دیگری که در مسیر فعالیت عمرانی وجود داشته خاک ریخته شده و از آنجا که سطح آن پایین است،هر لرزشی باعث می شود خاک‌ها پایین بریزد.

مدیر پایگاه جهانی قنوات بم خاطرنشان کرد:متاسفانه مالکین قنات هیچ گزارشی به جهاد کشاورزی یا آب منطقه‌ای مبنی بر فعالیت عمرانی در مسیر قنات نداده‌اند.

قنات قنبر‌آباد شیخی کمرشکن شده است

در ادامه مدیر مرکز قنات استان کرمان نیز گفت:مطالعه تمدن قناتی بم عامل مهمی برای معرفی باغ‌شهر‌جهانی بم بوده است بنابراین باید در حفظ و نگهداری قنوات تلاش و پیگیری بیشتری داشته باشیم.

محمد بَرشان با اشاره به انسداد تعدادی از میله چاه‌های قنات قنبر‌آباد شیخی بیان‌کرد:این قنات کمرشکن شده است و فشارهای جانبی که به مرور بر سطح خاک وارد شده باعث ریزش و تخریب قنات از داخل شده است.

او ادامه داد:انسداد مسیر آب در قنات باعث پس زدن آب و ایجاد یک سد زیرزمینی خواهد شد و با توجه به دبی بالای این قنات(۳۶۰ لیتر بر ثانیه) امکان خسارت بیشتری وجود خواهد داشت.

برشان می‌گوید انتظار می‌رود برای حل این مشکل ستاد مدیریت بحران در سطح شهرستان برگزار شده و هر چه سریعتر مشکل مرتفع گردد.

بحث ایمنی مُقنی‌ها اولویت دارد

همچنین سرپرست امور منابع آب شهرستان بم در این باره می‌گوید مسیر قنات انسداد پیدا کرده و  نمی‌توان بدون در نظر گرفتن بحث ایمنی مُقنی‌ها کاری کرد زیرا برای ما کمیت کار مهمتر است.

بهنام باشتمن گفت: قنات ۸ کیلومتر طول دارد و خوشبختانه آسیب جدی ندیده است زیرا جنس رسوب‌های این قنات به صورت سنگ چاله و منسجم است و ریزش قنات صورت نمی‌گیرد.

او اظهار‌کرد: تا زمانی مُقنی کار رفع انسداد را به اتمام نرساند نمی‌توان به طور کامل اظهار‌نظری درباره دلیل انسداد مسیر قنات داشت.

به گفته او بر‌اساس تجربیات مُقنی‌ها و سلسله مراتبی که صورت گرفته مسیری که بین دو جاده قرار داشته تخریب گردیده است اما هنوز  نمی‌توان گفت کدام میل چاه تخریب شده است.

او می‌گوید مشکل انسداد مسیر قنات‌ها همیشه بوده و می‌توان براثر زلزله،سیلاب یا فعالیت عمرانی باشد.

سرپرست امور منابع آب شهرستان بم تاکیدکرد:در عرض همین جاده قنات‌های متعددی عبور می‌کند که برای هیچ کدام از این قنات‌ها اتفاقی رخ نداده است به طور مثال قنات لنگه در فاصله۱۰۰ متری قنات قنبر‌آباد شیخی دچار مشکل نشده است.

فعلا اظهارنظر درباره دلیل انسداد اجحاف است

باشتمن می‌گوید در حال حاضر اظهارنظر‌کردن درباره دلیل انسداد اجحاف است زیرا این اتفاق در زیرزمین رخ داده و هر زمان آزادسازی صورت گرفت همه چیز مشخص خواهد شد.

او افزود:مسیر این قنات در محور ترانزیتی قرار دارد که محل عبور و مرور ماشین‌های سنگین متعددی است و این ترددها خودشان زلزله مصنوعی را ایجاد می‌کنند.

او توضیح داد:دو تیم همزمان در حال فعالیت هستند و قنات‌ها مانند چاه نیستند که بتوان پیشرفت سریعی داشت زیرا برخی قسمت‌ها ۸۰سانت باید لایروبی شود و برخی قسمت‌ها هم باید میل چاه به طور کامل آواربرداری شود.

آب منطقه ای به دنبال احیای قنوات است

باشتمن تصریح کرد: اگر قناتی خشک شود انگار یک فرد می‌میرد و آب منطقه ای به دنبال احیای قنوات است زیرا قنات‌ها بدون هیچ هزینه‌ای خودشان آب دارند.

او می‌گوید آب قنوات اضافه سفره‌های زیرزمینی است و ربطی به آب‌های زیرزمینی ندارد و حفر چاه تنها دشمن آب‌های زیرزمینی است.

سرپرست امور منابع آب شهرستان بم عنوان‌کرد: برای حل این مشکل جلسات متعددی با حضور فرماندار،نماینده مالکین قنات،مُقنی‌ها،پیمانکار و جهاد کشاورزی برگزار شد و مقرر گردید که هر چه سریعتر مشکل انسداد رفع شود همچنین بحث بیمه کردن مُقنی‌ها توسط پیمانکار در دستور کار قرار گرفت.