کاهش نرخ بیکاری و افزایش مشارکت در تابستان امسال. شانس اشتغال در استان بالا رفت
گزارش / مرضیه قاضی زاده
شانس اشتغال در استان افزایش یافته است. بنا به گزارش مرکز آمار ایران، اگر تا تابستان پارسال از هر ۱۰۰ نفری که به بازار کار مراجعه میکردند، ۱۱ نفر بیکار میماندند؛ این عدد در تابستان ۱۴۰۱ به ۸ نفر کاهش یافته است.
آمارها نشان میدهد نرخ متوسط بیکاری در تابستان سال جاری به ۹/ ۸درصد رسیده است. در خصوص آمار کار دو روند وجود دارد. نکته مثبت این است که پس از شوک کرونا، جمعیت شاغل در حال احیا است و سطح اشتغال در تابستان سال جاری به بیشترین میزان از ابتدای کرونا رسیده است. اما نکته نگرانکننده این است که هنوز نرخ مشارکت نیروی کار در سطوح پایینتری نسبت به پیش از شیوع کرونا قرار دارد. این رقم در تابستان سال جاری ۴۱درصد بوده و حدود ۴واحد درصد نسبت به قبل از شیوع کرونا پایینتر است.
کرمان اما برخلاف رویه کشور در کنار کاهش نرخ بیکاری افزایش نرخ مشارکت اقتصادی را هم تجربه کرده است. این تابستان ۴۰.۳درصد از جمعیت ۱۵ سال به بالای کرمان در بازار کار حضور داشتند که حدود ۰.۳نسبت به تابستان سال قبل افزایش یافته است. بنا به این گزارش از این جمعیت ۸درصد موفق به پیدا کردن شغل نشدند و در زمره بیکاران قرار گرفتند.
این آمار در تابستان سال گذشته حدود ۱۱درصد بود و از هر ۱۰۰ نفری که به بازار کار مراجعه داشتند، ۱۱نفرشان بیکار میماندند. کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ مشارکت اقتصادی مجموعا نسبت اشتغال استان را هم بالا کشیده است . این تابستان از کل جمعیت ۱۵ سال به بالای استان ۳۶.۸درصد شاغل بودند که افزایش۱واحد درصدی نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
۵۱۴هزار نفر بازار کار را ترک کردند
بررسیها نشان میدهد نرخ بیکاری در کشور نسبت به تابستان سال قبل کاهشی شده است. اما این کاهش نرخ بیکاری هم میتواند به دلیل افزایش اشتغال و هم به دلیل کاهش نرخ مشارکت باشد. بررسیها حاکی از آن است که در تابستان سال جاری نسبت به تابستان سال قبل به میزان ۵۱۴هزار نفر از جمعیت فعال کشور کاسته شده و به جمعیت غیرفعال اضافه شده است. در سوی مقابل آمارها نشان میدهد میزان اشتغال در تابستان سال جاری نسبت به سال قبل به میزان ۳۷۳هزار نفر افزایش یافته است.
سهم زنان از این افزایش حدود ۱۱۴هزار نفر و سهم مردان به میزان ۲۹۵هزار نفر بوده است. میزان مشارکت اقتصادی در تابستان سال قبل به میزان ۴۱.۱رصد بوده که این رقم در تابستان سال جاری به ۴۱درصد رسیده است. البته نکته قابلتوجه اینکه نرخ مشارکت زنان در تابستان در سال جاری نسبت به سال قبل افزایشی شده است. نرخ مشارکت نشان میدهد چه درصدی از جمعیت مشمول سن کار، از نظر اقتصادی فعال (شاغل یا در جستوجوی کار) هستند. نکته قابلتوجه این است که نرخ مشارکت زنان در ایران نسبت به سایر کشورها پایینتر بوده، به نحوی که این رقم در کشورهای توسعهیافته برای زنان بالای ۵۰درصد گزارش میشود.
بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل ( تابستان ١٤٠٠)، ۰.۷درصد کاهش یافته است. جمعیت شاغلان ١٥ساله و بیشتر در این فصل ٢٣میلیون و ٧٧٩هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣٧٤هزار نفر افزایش داشته است.
نیمی از شاغلان در بخش خدماتاند
بررسی اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی نشان میدهد در تابستان ١٤٠١، بخش خدمات با۵۰.۴ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخشهای صنعت با۳۳.درصدو کشاورزی با ۱۵.۸درصد قرار دارند. به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیقتر در چند هفته گذشته جویای شغل بودهاند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی میگویند. افراد حاضر در این جمعیت میتوانند بیکار یا شاغل باشند، مهم تمایل به کار کردن است.
به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانستهاند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته میشود. پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمیشود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار میگیرند. به عنوان مثال کسی که یک سال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت ناامیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جزو جمعیت بیکار محسوب نمیشود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمیشود. نرخ بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی از مهمترین شاخصها در اقتصاد کلان محسوب میشوند که بررسی روند آنها میتواند اطلاعات ارزشمندی را از سایر متغیرهای اقتصادی نیز به ما دهد. بررسی نرخ بیکاری بهتنهایی میتواند گمراهکننده و خطا باشد؛ از همین رو برای دقت علمی بالاتر همواره باید تغییرات نرخ بیکاری در کنار تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی بررسی شود.
۲۳درصد از فعالان گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بیکارند
بر اساس آمارهای دیگر، نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ساله حاکی از آن است که ٢٣درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ١٤٠١ بیکار بودهاند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ١٤٠٠) ۲.۷درصد کاهش یافته است. بررسیها حاکی از آن است که میزان بیکاری جوانان این گروه سنی در تابستان سال جاری به رقم ۵۹۳هزار نفر رسیده که نسبت به سال قبل ۳۷هزار نفر کمتر بوده است. با اینکه به نظر میرسد میزان بیکاری جمعیت جوان کمتر شده است، اما همچنان نرخ بالای بیکاری در مقایسه با کل کشور یکی از دغدغهها محسوب میشود. همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ساله نیز نشان میدهد در تابستان ۱۶.۲درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بودهاند.
همچنین بررسی سهم جمعیت ١٥ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص نشان میدهد در تابستان ١٤٠١، ۹.۲درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کمتر از ٤٤ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بودهاند. این در حالی است که ۳۹.۶درصد از شاغلان ١٥ساله و بیشتر، ٤٩ ساعت و بیشتر در هفته کار کردهاند.
بر اساس آمارهای دیگر، نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ساله حاکی از آن است که ٢٣درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ١٤٠١ بیکار بودهاند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ١٤٠٠) ۲.۷درصد کاهش یافته است.