پرداخت حقابه جازموریان راه خاموش کردن چشمههای گردوغبار
رئیس کمیته محیط زیست یونسکو در ایران رعایت حقابه جازموریان تنها شرط بازگشت به شرایط پایدار دانست و گفت: تا این اتفاق نیفتد ما نمیتوانیم امیدوار باشیم که بتوانیم در این منطقه به شرایط پایدار برسیم.
رئیس کمیته محیط زیست یونسکو در ایران با اشاره به اینکه تالاب جازموریان یکی از پهنههای آبی جنوب شرق ایران است، گفت: این پهنه که میتواند یک میلیون هکتار از مناطق همجوار را متاثر کند. محمد درویش ادامه داد: در پایاب این تالاب رودخانه مهم و راهبردی هلیلرود قرار دارد که از کوه شاهبافت سرچشمه گرفته است و بعد از ۴۰۰ کیلومتر به جازموریان میرسد.
به گفته او این تالاب مهمترین محل برای حفاظت از تنوع زیستی آبزیان و پرندگان در منطقه محسوب میشود و بسیاری از پرندگان مهاجر، جازموریان را بهعنوان یکی از مقاصد خودشان در طول هزاران سال گذشته انتخاب کردهاند.
این فعال محیط زیستی از جازموریان به عنوان مهمترین عامل مهار چشمههای تولید گردوغبار دانست و گفت: جازموریان با افزایش توان زیستپالایی سرزمین، شرایطی را فراهم میکند که منطقه راهبری جنوب کرمان به یک صندوق ارزی پایدار تبدیل شود و هموطنان زیادی از محل پرندهنگری، صیادی و رونق گردشگری طبیعی (بومگردی) پول تولید کنند.
درویش گفت: در طول چند دهه گذشته بیش از ۳۰ سد مخزنی کوچک و بزرگ روی هلیلرود ساخته شده، فعالیتهای معدنی در سرچشمه هلیلرود در کوه شاهبافت افزایش پیدا کرده و طرحهای انتقال آب مدام و پیوسته در حال گسترش است، این مسأله سبب شده که دیگر آب به جازموریان نرسد مگر در سیلابهایی که به صورت اتفاقی، ناگهانی و معدود رخ میدهد.
رئیس کمیته محیط زیست یونسکو در ایران ادامه داد: مین مسائل باعث شده تا چشمههای گردوغبار افزایش پیدا کند، وضعیت زیستی بسیار نامطلوب شود و بسیاری از مردمی که در مناطق اطراف این تالاب راهبردی زندگی میکردند مجبور به مهاجرت شوند.
درویش در ادامه به مشکلات این نوع مهاجرت پرداخت و گفت: این مهاجرتهای ناخواسته میتواند باعث افزایش حاشیهنشینی در شهرهایی مثل کهنوج، جیرفت در کرمان، ایرانشهر در بلوچستان تا نیریز در فارس شود و خود این مسأله میتواند کاهش امنیت اجتماعی را در پی داشته باشد.
او افزود: ما به بهانه آباد کردن یک منطقه در شمال استان کرمان در سراب هلیلرود، متاسفانه مناطق بزرگی را نا آبادان کردیم. سرزمین را به سمت ورشکستگی اکولوژیکی سوق دادیم و در نهایت به متروکه شدن سکونتگاههای انسانی کمک کردیم
درویش شرط بازگشت به شرایط پایدار را نادیده گرفته نشدن حقابه جازموریان دانست و ادامه داد: بعد از حقابه شرب باید حقابه جازموریان مقدم بر حقابه کشاورزی و صنعت باشد.
رئیس کمیته محیط زیست یونسکو در ایران گفت: تا این اتفاق نیفتد ما نمیتوانیم امیدوار باشیم که بتوانیم در این منطقه مهم در حد فاصل سه استان به شرایط پایدار برسیم.
او ادامه داد: باید از محل بازچرخانی آب، تصفیه پسابها، تغییر مصرف در بخش صنعت و کشاورزی و مرمت لولههای آب شرب در شهرهای استان آب مورد نیاز برای شرب را در بالادست حوضه آبخیز هلیلرود تأمین کنیم تا نیازی به زدن سد و طرحهای انتقالی بیشتر نباشد.
درویش گفت: امیدوارم مسئولان وزارت نیرو، محیط زیست، منابعطبیعی و صمت به صورت خاص و مردم منطقه این حق را مطالبه کنند.
این فعال محیط زیستی افزود: تا زمانی که حقابه جازموریان تأمین و پرداخت نشود، نمیتوانیم امیدوار باشیم که چشمانداز روشنی برای آینده تصویر شود.