یک فعال بخش کشاورزی مطرح کرد: ناقوس مرگ کشاورزی در نبود صنایع تبدیلی و برنامه کشت

گزارش | بازار

 در نبود برنامه کاشت با چالش‌ کشت موجی روبرو می‌شویم، به این معنی که چون امسال قیمت پیاز به ۴۰هزار تومان می‌رسد، قطعا سال آینده کل ایران پیاز کشت می‌کند و هدر رفت منابع را به دنبال دارد

  انتخاب بذر مناسب یکی از مهمترین عوامل موثر در دستیابی به بهترین عملکرد محصول تلقی می‌شود و لذا کارشناسان در بحث تامین بذرهای مختلف برای گرفتن نتیجه از محصول نهایی موارد متعددی را عنوان می‌کنند. با این وجود در ایران به جز در حوزه بذر سبزی جات و صیفی جات در مورد دیگر بذرها چندان پیشرفت نداشته‌ایم و لذا غالبا کشاورزان بذرهای وارداتی را به بذرهای داخلی ترجیح می‌دهند و از این طریق با صرف مبالغ بیشتر عملکرد را افزایش می‌دهند.

تفاوت چشمگیر عملکرد و قیمت بذرهای هیبرید با بذر معمولی

علی یوسف‌پور یکی از فعالان حوزه بذر کشور است که در بخش مصرف خانگی و بذرهای تجاری فعالیت دارد. او در خصوص وضعیت بازار بذرهای مختلف می‌گوید: در حالا حاضر اکثرا بذرها وارداتی است و تولید داخل نداریم به جز در بخش سبزیجات و بذر گل که تولید داریم. به این معنا که در داخل بذر هیبریدی نداریم.

یوسف پور افزود: بذر هیبریدی به بذری گفته می‌شود که از نظر گرده افشانی روی آن کار می‌شود و صفات برتر آن را بر می‌دارند و لقاح می‌دهند و یک بذر خوب به دست می‌آید که به صورت هیبرید در دسترس کشاورز قرار می‌گرد.

او با تاکید بر اینکه قیمت بذرهای هیبریدی بیشتر از بذرهای معمولی است گفت: تفاوت قیمتی بسیار بالا است به طوری که به عنوان مثال قیمت کلم بروکلی هیبریدی که وارداتی است کیلویی ۸۰میلیون تومان است اما قیمت ایرانی آن که معمولی است بین ۱ تا ۲ میلیون تومان است.

 یکی از اصلی ترین تفاوت‌های بذرهای هیبری و معمولی در بحث میزان تولید است. این فعال بخش بذر در این خصوص می‌گوید: در عملکرد تفاوت ها بسیار فاحش است یعنی از یک طرف در مورد بذر هیبرید تناژ محصول بیشتر می‌شود و از سوی دیگر زودرس تر می‌شود یعنی نوبر به بازار می‌آید و کشاورز محصول خود را گرانتر می‌فروشد. از سوی دیگر بذر هیبرید مقاوم به انواع آفت ها و بیماری ها است و دیگر نیازی نیست کشاورز سمپاشی کند.

یوسف پور در خصوص میزان تفاوت تناژ تولید محصول از بذر هیبرید و بذر معمولی می‌گوید: میزان تنا‌‌‌‌ژ  بسیار متفاوت است به عنوان مثال میزان باردهی گوجه معمولی ۸۰ تن در هکتار است در هیبریدی به ۱۸۰ تن می‌رسد! لذا به دلیل این تفاوت تناژ کشاورز ترجیح می‌دهد بذر وارداتی گرانتر خریداری کند تا از آن طرف محصول بیشتری برداشت کند و سود بیشتری ببرد.

*کاشت موجی محصولات کشاورزی به دنبال نبود الگوی کشت

او در خصوص اصلی ترین چالش‌هایی که کشاورزان با آن مواجه هستند نیز می‌گوید: علاوه بر مسائل مطرح شده در مورد بحث بذر کشاورزان با چالش های دیگری نیز مواجه هستند به طوری که الان یکی از مهمترین آنها بحث تخریب شدن کشاورزی است؛ یعنی کشاورزی هر سال ضعیف تر از قبل می‌شود به نحوی که می‌توان گفت آب را مدیریت می‌کنند در جهت از بین بردن کشاورزی و از آن طرف با ساخته شدن سدهای بی رویه می‌بینیم که بسیاری از مناطق کشور قابلیت کشت ندارد.

دولت از یکسو برنامه کشت به کشاورز نمی‌دهد و از سوی دیگر بر میزان مصرف کودهای کشاورزی نظارت ندارد و همین عوامل در کنار عوامل دیگر موجب هدررفت منابع ملی می‌شود

این فعال بخش ادامه داد: مساله دیگر این است که الان فقط در دشت مغان و بخشی از اهواز کشت‌های بزرگ تجاری داریم و مابقی کشت های کوچک است. در حالی که در دیگر کشورها دولتها زمینهای کوچک را به هم می‌چسابند و هزینه های تولید را از این طریق کاهش می‌دهند.

او ادامه داد: دیگر چالش و مساله‌ای که کشاورزان با آن درگیر هستند بحث کشت موجی است به این معنا که اینجا موجی کاشته می‌شود یعنی قطعا سال آینده کل ایران پیاز کشت می‌کند چون امسال قیمت پیاز به ۴۰هزار تومان می‌رسد. همانطور که دوسال پیش ذرت گران شد و سال قبل همه ذرت شیرین کاشتند و امسال بخش عظیمی از ذرت‌های کشت شده را دور ریختند.

یوسف پور با اشاره به عدم ارائه الگوی کشت از سوی وزارتخانه گفت: متاسفانه دولت برنامه کشت نمی‌دهد و کشاورزان سلیقه‌ای می‌کارند و از آن طرف دائما جلوی صادرات را می‌گیرند. در حالی که ارائه برنامه میزان تولید، صادرات و واردات جزو وظایف بخش دولتی است اما نظارتی بر آن نیست و این منابع ملی است که هدر می‌شود.

*اسراف در استفاده از نهاده‌های کشاورزی

او تصریح کرد: از دیگر مشکلات بخش کشاورزی ما بحث استفاده بی رویه از برخی نهاده‌ها و منابع است یعنی از یک طرف آب به صورت غرقابی به محصولات داده می‌شود و از سوی دیگر کود به صورت بی رویه مصرف می‌شود تا میزان تولید بالا برود. به همین دلیل سیب زمینی و پیاز و دیگر محصولات درشت زیاد است در بازار در حالی که سالم نیست و نظارتی هم بر آن وجود ندارد.

کشاورزی بدون صنایع تبدیلی، محکوم به مرگ

یوسف پور تاکید کرد: مساله اینجا است که برای داشتن جامعه سالم باید محصولات کشاورزی سالم در اختیار مردم بگذاریم بنابراین محصولات باید به صورت ارگانیک کشت شود. اما کسانی که به روش تجاری کشت می‌کنند اصولا فقط به تناژ فکر می‌کند و کاری به سلامت محصول ندارند. این در حالی است که اگر در کنار کشاورزی ما صنایع تبدیلی هم فعال باشد قضیه کاملا فرق می‌کند و سودآوری کشاورزی بالا می‌رود.

او با بیان اینکه بدون صنایع تبدیلی کشاورزی محکوم به مرگ است گفت: کشاورز وقتی سیب زمینی می‌کارد باید به این فکر باشد که آن را تبدیل به محصول کند لذا در کنار اراضی سیب زمینی باید کارخانه چیپس یا نشاسته باشد. یا وقتی در مورد بذر یونجه صحبت می‌شود تنها چیزی که به ذهن کشاورز ما خطور می‌کند این است که یونجه را برای تامین غذای گاو کشت کند! در حالی که در دنیا ۳۶ نوع فرآوری از یونجه صورت می‌گیرد که برای مصارف دارویی، شیمیایی، خوراک و غیره تولید می‌شود.

این فعال بخش کشاورزی در پایان گفت: متاسفانه در ایران نه تنها به تامین بذرهای اصلاح شده با کارایی و عملکرد بالا بهایی داده نمی‌شود بلکه ارزشمندی و ضرورت صنایع تبدیلی برای کشاورزی کشور را هم نادیده می‌گیرند در حالی که صنایع تبدیلی و بذر مناسب می‌تواند بخش کشاورزی کشور را متحول سازد.

 از دیگر مشکلات بخش کشاورزی ما بحث استفاده بی‌رویه از برخی نهاده‌ها و منابع است یعنی از یک طرف آب به صورت غرقابی به محصولات داده می‌شود و از سوی دیگر کود به صورت بی رویه مصرف می‌شود تا میزان تولید بالا برود و نظارتی هم بر آن وجود ندارد.