زنان کمتر خون می‌دهند

زنان کمتر خون می‌دهند

مدیرکل سازمان انتقال خون استان: در حالی که 50 درصد مصرف‌کنندگان خون در استان، زنان هستند، فقط 5 درصد جمعیت اهدا‌کنندگان را زنان تشکیل می‌دهند .بیماران تالاسمی مصرف کننده اصلی خون در استان کرمان هستند .

«خون، قطرات سرخ رنگی که زندگی بخش هستند»، شاید این جمله کلیشه و شعارزده به نظر آید اما واقعیتی است انکارناپذیر، با اهدا قطرات سرخ رنگی که در رگ‌های ما جریان دارند، می توان، جان انسان‌ها را نجات داد و امروز 25 خرداد مصادف با 14 ژوئن، روز جهانی اهدا خون است، روزی که برای بزرگداشت و اهمیت این فعالیت انسانی نامگذاری شده است، شعار امسال برای این روز « اهدا خون سالم برای جهانی سالم تر» است، بر اساس گزارشات، استان کرمان جز یکی از پرمصرف ترین استان‌های کشور در بحث مصارف خونی است، در نتیجه دغدغه اهدا خون در این استان، یک  دغدغه همیشگی است، برای بررسی وضعیت مصرف و اهدا خون در استان پای صحبت روح الله میرزایی مدیر کل سازمان انتقال خون استان نشستیم.  

نجات سه نفر از مرگ حتمی، با هر بار اهدای خون 

مدیر کل انتقال خون استان در ابتدای صحبت هایش،در مورد مهم ترین فایده اهدا خون گفت: من همیشه در مورد فایده اهدا خون می گویم ، مهم ترین فایده این است که با هر بار اهدا خون، جان سه نفر از مرگ حتمی نجات داده می شود یعنی با یک ربع وقت گذاشتن سه نفر را از مرگ نجات می دهیم.میرزایی در پاسخ به این سوال که مصرف‌کنندگان اصلی خون و فرآورده خونی در استان کرمان چه کسانی هستند؟، گفت:40درصد از خون اهدایی در استان به مصرف بیماران تالاسمی می رسد. استان کرمان یکی از استان‌هایی است  که تعداد بیماران تالاسمی در آن زیاد است  و هر بیمار تالاسمی ماهیانه به  یک تا 2 واحد خون نیاز دارد. به گفته میرزایی بعد از بیماران تالاسمی مصرف کننده اصلی خون، بخش‌های زایمان ، سرطان و انکولوژی و جراحی، مراکز درمانی است. وی  گفت: از هر خون، سه فرآورده پلاکت، گلبول قرمز و پلاسما  هم گرفته می شود که بیشترین مصرف مربوط به پلاکت و گلبول قرمز است.

 میرزایی  یادآور شد: استان کرمان در چند ماه اخیر با  کاهش مراجعه کننده  برای اهدا روبرو شد و این کاهش، ذخایر خونی را هم تحت تاثیر قرار داد اما با مدیریت و همکاری مراکز درمانی کمبودی در زمینه خون در استان نداشتیم  اما  بعد از ماه رمضان وضعیت اهدا خون در استان بهتر شده است. 

  وجود 5 پایگاه انتقال خون در استان 

 به گفته مدیر کل سازمان اهدا خون استان، در پنج  شهرستان کرمان، سیرجان، رفسنجان، جیرفت و بم،  پایگاه انتقال خون وجود دارد. میرزایی ادامه داد: در شهر کرمان  2 پایگاه  انتقال خون  وجود دارد یکی پایگاه مرکزی در بلوار 22 بهمن که از 7 و نیم صبح تا 6 عصر  باز است و دیگری در ابتدای بلوار جمهوری  که فقط شیفت صبح روزهای فرد باز است. یک تیم سیار هم در سازمان هستند که  به شهرستان‌هایی که پایگاه ندارند، می رود. میرزایی در مورد این که آیا تعداد پایگاه انتقال خون در سطح استان کم نیست ؟گفت: ایجاد پایگاه انتقال خون یک سری استاندارد‌ها می خواهد و هم ایجاد و هم نگهداری یک پایگاه بسیارهزینه بر است، نکته بعدی برای ایجاد پایگاه، شاخص اهدا خون است، یعنی باید اهدا به اندازه ای باشد که  بتوان برای آن منطقه پایگاه تعریف کرد.   مدیر کل سازمان انتقال خون، در ادامه گفت: مطلب بعدی ای که در ایجاد پایگاه نقش دارد شرایط  خون  اهدایی است زیرا در بعضی از مناطق  کشور مانند شهرهای کوهستانی، غلظت خون اهالی بالا است و  این موضوع شرایط اهدا رااز بین می‌برد. میرزایی تاکید کرد: وظیفه سازمان انتقال خون تامین خون کافی و سالم برای جامعه است، وقتی که با همین تعداد پایگاه، خون مورد نیاز کشور تامین می شود، پس نیازی به ایجاد پایگاه بیشتر نیست و به همین دلیل  در کل کشور فقط 180 پایگاه داریم .اما در شهرهایی مثل جیرفت،کهنوج،رودبار جنوب ، قلعه گنج به طور مرتب  تیم سیار انتقال خون حضور پیدا می کنند.

 چندین غربالگری برای تایید سلامت خون اهدایی 

میرزایی در مورد نحو تایید سلامت خون‌های اهدایی گفت : چندین غربال  برای این منظور در نظر گرفته شده است ، اول اینکه در جامعه تا حدودی فرهنگ‌سازی انجام شده و خیلی از افرادی که شرایط اهدا خون ندارند،خودشان از این موضوع آگاه بوده و مراجعه نمی کنند، مرحله اول غربالگری در داخل پایگاه به وسیله پوسترها و بروشورهایی است که مراجعه کننده با  مطالعه آن  تا حدودی نسبت به وضعیت خود آگاه می شود،  غربال بعدی، پزشک پایگاه است که باید براساس معاینه و شنیدن صحبت‌های مراجعه کننده تشخیص داشتن شرایط اهدا را بدهد،  غربال بعدی  در سالن خونگیری است در ورودی سالن خون گیری یک صندوقی وجود دارد به نام «خود حذفی»،  که در آن قسمت مراجعه کننده با برگه های قرمز و سبزی که در اختیار دارد می تواند به صورت محرمانه وضعیت خون خود را اعلام کند در این حالت از مراجعه کننده خون دریافت می شود اما وارد چرخه نمی شود .  حتی بعد از خارج شدن از پایگاه هم شماره تلفن هایی وجود دارد که می توانند بعد از خروج نیز اطلاع داده و خون خود را حذف کند. وی ادامه داد: غربال آخر آزمایش‌هایی است که روی خون انجام می شود، پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها برای آزمایش خون در پایگاه های انتقال خون وجود دارند  و بعضی برخی نمونه ها حتی چندین بار چک می شوند و در صورت غیر قابل استفاده بودن توسط دستگاه اتوکلاو ضدعفونی و بعد از رفع آلودگی امحا می شوند.

 پیش از اهدا خون شرایط اهدا بررسی می‌شود

به گفته مدیر کل انتقال خون استان، سن اهدا خون در بازه سنی 18 تا 60 سال برای  اهدا کننده  غیر مستمر و تا 65 سال برای اهدا کنندگان مستمر است.  میرزایی با اشاره به اینکه اهدا خون در زنان بسیار کمتر انجام می شود گفت:  حدود  50 درصد مصرف خون را در استان کرمان، زنان دارند اما فقط 5 درصد از  بانوان  خون اهدا می کنند این موضوع در سطح کشور هم همین طور است و 95 درصد اهدا  کنندگان مرد هستند.  میرزایی دلیل این موضوع را این چنین تشریح کرد: یک سری باورهای اشتباه است که در ذهن بانوان وجود دارد مثلا ترس از کم خونی  یکی از آنها است .در حالی که پزشک پایگاه هه شرایط مراجعه کننده را چک می کند و اگر شرایط را نداشته باشد به هیچ عنوان اهدا انجام نمی شود مثلا سطح پایین تر 12 و نیم هموگلوبین ممنوعیت اهدا می آورد که به آن دقت می شود ما در همان 5 درصد اهدا کننده زن که در استان وجود دارند کسانی را داریم که  شهرت کشوری دارند و علاوه بر مستمر بودن، به میزان زیادی نیز خون اهدا می کنند این نشان دهنده این موضوع است که هیچ اتفاقی بعد از اهدا برای زنان نخواهد افتاد. 5 درصد 70 هزار اهدا کننده خود رقم کمی نیست که خون اهدا می کنند.