روایت انسان و زمین. محسن تیزهوش
نزدیک به هفت‌سال پیش مستند «پیش از سیل» از طریق شبکۀ «نشنال جئوگرافیک» ساخته و پخش شد که موجی از توجه عمومی را به خود جلب کرد. ابتدا یک قاره را تحت‌تأثیر خود قرار داد و سپس به تمام جهان رسید. مخاطبان بسیاری منتظر عصری بودند که قرار بود «لئوناردو دی‌کاپریو» ستارۀ هالیوودی سینما، آن‌سوی فعالیت‌های بشر را نشان دهد. فعالیت‌هایی در راستای پول بیشتر و تحکیم نظام سرمایه و تخریب عمیق محیط زیست که همواره منشأ انسانی داشته و دارد. «پیش از سیل» روایتی نسبتاً صادق، علمی، فنی و تکان‌دهنده است که در مورد ازبین‌رفتن سرمایه‌های زیستی هشدار می‌دهد. در این اثر، از مرجان‌های اقیانوسی تا آب‌شدن یخ‌های قطبی و آزادشدن مقادیر بسیار بالایی از دی‌اکسیدکربن و بالارفتن دمای کره زمین و به خطر افتادن بسیاری از جزیره‌ها و زیستگاه‌های طبیعی و انسانی گفته و این چالش‌ها به‌خوبی به تصویر کشیده می‌شود. نکتۀ مهم این مستند اینجاست که اگر در راستای پایداری طبیعت حرکت نکنیم، باید مالیات بسیار سنگینی در سال‌های آتی پرداخته شود که البته نسل بعدی تاوان آن را خواهد دامی‌دهد. شوربختانه، مستند در بین سیاسی‌بازی‌های آن سال‌های آمریکا ناپدید شد! به‌هر‌حال، دوربین «فیشر استیونس»، به‌عنوان کارگردان، عملکرد بسیاری خوبی داشت و تصاویر دردناک اما تأثیرگذاری را برای بیننده به نمایش می‌گذارد. این مستند مصاحبه‌های بسیار خوبی را از دانشمندان گوناگون گرفته و آقای ستاره نیز در موقعیت یک راوی، عالی ظاهر شده است. موارد و مسائل بسیار زیادی در این مستند مطرح می‌شوند که نشان از توجه خاص سازندگان به منابع طبیعی دارد. یکی از آن موارد که بسیار نیز مهم است، موضوع تغییر اقلیم است که همچنان چالشی مهم در بین حامیان زمین و اهالی سیاست و سرمایه است. ساخت و پخش چنین مستندهایی می‌تواند تأثیر عمیقی در رفتار جامعه داشته باشد، اما نقد بسیار مهمی که به این مستند می‌توان وارد دانست، آن است که تنها سیاستمداران را نشانه گرفته و مخاطب در انتهای مستند می‌تواند چنین نتیجه بگیرد که اگر اهالی سیاست دست از تخریب بردارند، همه‌چیز به روال عادی باز خواهد گشت. در این بین نقش مردم نیز در کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم باید بیان و در قالب تصویر اکران شود.
1688 | ۰۳/۰۲/۱۶
1687 | ۰۳/۰۲/۱۲
1686 | ۰۳/۰۲/۱۱