کرمان، سومین استان درآمدزای کشور. فقط یک‌پنجم درآمدهای کرمان برمی‌گردد

کرمان، سومین استان درآمدزای کشور. فقط یک‌پنجم درآمدهای کرمان برمی‌گردد
گزارش| مرضیه قاضی‌زاده
سهم استان‌ها از درآمدهای استانی بودجه امسال به یک درصد هم نمی‌رسد. ۱۵ استان وضعیتشان این گونه است. کرمان اما یک تنه ۵درصد از درآمد استانی را تامین می‌کند و مشترکا با خوزستان در رتبه سوم بعد از تهران با سهم ۵۰ درصدی و اصفهان با سهم ۷درصدی قرار دارد. ضریب بازگشت از درآمد استان که نشان‌دهنده میزان برخورداری استان از درامدهایش است،‌ تنها ۲۰ درصد است؛ به عبارت دیگر تنها یک پنجم از درآمدهای استان دوباره به استان برمی‌گردد تا صرف مصارف عمومی کرمان شود.
براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، مجموع درآمدهای استانی كل استان‌ها معادل ۶۲۳ هزار میلیارد تومان است؛ تهران ۳۰۸ هزار میلیارد تومان آن را تامین می‌کند و کرمان هم ۲۸.۵ هزار میلیارد تومان.
جمع اعتبارات استان کرمان از بودجه اما تنها ۱۰.۲ هزار میلیارد تومان است که ۲هزار میلیارد تومان آن هزینه‌ای و الباقی عمرانی است. براساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس از منابع مصارف استانی در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده، استان کرمان ۱۸.۲ میلیارد تومان مازاد درآمد استانی دارد؛ یعنی این استان در کنار تهران و اصفهان بیشتر برای دولت جنبه درآمدی دارد و مصارف و هزنیه‌‌های چندانی در این استان تعریف نشده است.
بنا به جداول آماری ارائه شد در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ضریب بازگشت از درآمد استان کرمان براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، تنها ۲۰ درصد است. یعنی یک پنجم از درآمدهایی که از استان برداشت می‌شود به این استان بر می‌گردد.
استانی که قدر حداقل ۵ استان درآمد استانی را وصول می‌کند و رتبه سوم کشور را دارد، سرانه مردمش از بودجه عمرانی یک میلیون و ۴۳۴ هزار تومان است . ۱۰ استان کشور به مراتب سرانه مردم‌شان از بودجه عمرانی بیشتر از کرمان است.
هر چند که به صورت کشوری یک پنجم درآمدهای استانی صرف مصارف استانی می‌شود و از مبلغ ۶۲۳ هزار میلیارد تومانی که درقالب درآمد از استان‌‌ها وصول می‌شود، ۱۲۲ هزار میلیارد تومان آن به مصارف استانی می‌رسد، اما ۱۲ استان این کشور خالص درآمدشان منفی بوده و دولت بیشتر از درآمدی که از این استان‌‌ها کسب کرده دراین استان‌ها مصارف داشته است. نکته اینجاست که چرا با استانی که کم‌درآمدترین خانوار کشور را دارد و در بسیاری از شاخص‌ها از جمله وضعیت‌راه‌‌‌ها و زیر ساخت‌‌هایش در جایگاه پایینی قرار دارد، مثل اصفهان و تهران برخورد شده است؟ چرا کرمانی که خصوصا جنوبش جر محروم‌ترین نقاط کشور است، باید از درآمدهایی که خود حاصل می‌کند ، بی‌بهره بماند و یک پنجم درآمد هایی که وصول داشته به آن برگردد؟
مسئله اینجاست که مجلس و دولت در لایجه‌های بودجه تمایلی هم به افزایش اعتبارات و مصارف در استان نشان ندادند. بررسی مجموع اعتبارات عمرانی (شامل عمرانی ویژه استان، ۳ درصد نفت، ۲۷ صدم ارزش‌افزوده و قانون استفاده متوازن) به تفکیک استان‌های کشور نشان می دهد، بیشترین رشد مربوط به استان‌های تهران (٪۵۷)، بوشهر (٪۴۰) و خوزستان (٪۳۷) و کمترین رشد مربوط به استان‌های البرز (٪۱۱)، کرمان (٪۱۶) و سیستان و بلوچستان (٪۱۶) است.
اینکه اعتبارات عمرانی استان رشد چندانی نداشته یک پای ماجراست و ابلاغ نکردن این اعتبار هم یک پای دیگر. بنا به اطلاعاتی که معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمان در جلسه در ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی استان در ۲۰ دی ماه ارائه داده است تا آن تاریخ فقط هزار میلیارد تومان از اعتبارات عمرانی استان کرمان ابلاغ شده است.این دیر ابلاغ کردن اعتبارات با توجه به تورم بالای کشور و کرمان بیش از هر چیزی ارزش این اعتبارات عمرانی را کاهش می‌دهد.