با تداوم خشکسالی در جنوب کرمان عشایر مراتع و منابع آبی خود را ازدست‌داده و روزگار سختی می‌گذرانند. بی‌آبی رمق ایل را گرفت

با تداوم خشکسالی در جنوب کرمان عشایر مراتع و منابع آبی خود را ازدست‌داده و روزگار سختی می‌گذرانند. بی‌آبی رمق ایل را گرفت
کاغذوطن
سمیه خدیشی- مدیرکل امور‌عشایر جنوب‌کرمان: تا قبل این عشایر آب شرب نداشتند؛ اما حالا باید به دام‌هایشان هم آب برسانیم، عشایر اگر حمایت لازم را نبیند، دامداری را کنار می‌گذارد.
فصل‌های بدون باران را یکی‌یکی پشت سر می‌گذاریم و دراین‌بین جامعه عشایری بیشترین تهدید را تحمل می‌کند. در برخی مناطق جنوب‌کرمان که تا قبل از این آب شرب عشایر با تانکر به دستشان می‌رسید حالا باید آب شرب دام‌های آنها هم تأمین شود. چالش بی‌آبی دامداری عشایر را به خطر انداخته است و مدیرکل امور عشایر جنوب‌کرمان می‌گوید، یک‌دست صدا ندارد و به‌تنهایی و با این تعداد ماشین‌آلات جوابگوی آبرسانی نیستیم.
پاییز بدون باران را پشت سر گذاشتیم و از زمستان هم کمتر از دو ماه باقی‌مانده است و هنوز از باران و نزولات آسمانی خبری نشده است، این نشان از سال سخت پیش رو می‌دهد. امسال حتی بستر خشک رودهای فصلی جنوب کرمان هم‌چشم به راه‌آب ماندند. امسال خشکسالی سخت‌تر ادامه دارد.
شهرنشینان به هر سختی آب را در لوله‌کشی درب‌خانه تحویل می‌گیرند و حتی برای مناطقی قول آوردن آب از دریای عمان و خلیج‌فارس داده می‌شود. اما کار برای عشایر کوچ‌نشین که خانه‌هایشان بر دوششان است و به فراخور زمان در جایی ساکن می‌شوند فرق می‌کند. آنها به امید و تکیه بر طبیعت است که گذران زندگی می‌کنند.
عشایر در دل طبیعت زندگی و کار می‌کنند و به‌نوعی معیشت آنها به اقلیم گره‌خورده است. این گروه از مردم زندگی‌شان همیشه با سختی روبرو بوده است، اما مشکلات آنها صدچندان است وقتی که طبیعت هم سخت و بی‌چیز می‌شود.
*نقش پررنگ عشایر در امنیت غذایی
آن‌طور که مدیرکل امور عشایری جنوب کرمان می‌گوید: بیش از ۱۷ هزار خانوار با جمعیتی بالغ بر ۶۹ هزار نفر در ۸ شهرستان جنوبی استان کرمان به فعالیت‌های عشایری مشغول‌اند. این قشر بیش از ۳۰ درصد گوشت قرمز استان کرمان را تأمین می‌کنند و به‌عنوان یک تولیدکننده مهم در حوزه امنیت غذایی کشور محسوب می‌شوند.
بخش اعظم درآمدشان به دامداری وابسته است. برای دامداران مرتع یک ثروت به‌حساب می‌آید و آب اصلی‌ترین عامل حفظ این ثروت است. الان که در نیمه فصل زمستان قرار داریم نبود بارندگی جان مراتع را به خطر انداخته و عشایر در تأمین علوفه و غذای دام خود درمانده‌اند.
*تکیه بیش از حد دامداران بر مراتع
از یک نگاه دیگر سازمان منابع طبیعی کشور اعلام کرده است که نرخ بهره‌برداری از مراتع کشور حدود ۶ و نیم برابر ظرفیت مرتع است و این نشان از این می‌دهد که ظرفیت دامی کشور بیش از توان مراتع روی آنها حساب بازکرده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان می‌گوید که این نرخ در جنوب کرمان اگر بیشتر باشد کمتر نیست و مراتع جنوب کرمان هم در خطر قرار دارند، بایستی که عشایر در فصلی که استفاده از مراتع ممنوع است رعایت کند و برای حفظ و بقای این ظرفیت خدادادی از ورود و چرای دام‌های خود در این مراتع خودداری کنند.
قاسم رحیمی‌نیا با بیان اینکه واحدهای متولی باید پای‌کار بیایند و با توزیع نهاده‌های دامی از شدت آسیب رساندن به مراتع جلوگیری کنند چرا که با حضور دام در مرتع بوته‌های گیاهی که نتوانسته‌اند در سال بی‌باران جانی تازه بگیرند به‌کلی از بین می‌روند.
*دامداران روی مراتع حساب باز نکنند
او معتقد است خشکسالی شدید در اکثر مناطق مراتع را خشک کرده است و از طرفی به دامداران حق می‌دهم چرا که نمی‌تواند نهاده دامی موردنیاز خود را به دلیل هزینه‌های زیاد تأمین کنند و به‌ناچار دام خود را به مراتع می‌برند.
رحیمی‌نیا افزود: باید به هر ترتیبی شده مراتع را حفظ کرد و اداره کل منابع طبیعی جنوب کرمان در همین جهت نهاده دامی بین دامداران مناطق قشلاقی توزیع کرده است، اما این میزان کافی نیست و باید سازمان‌های متولی پای‌کار بیایند.
*درماندگی عشایر در تامین آب شرب دام
مدیرکل امورعشایر جنوب کرمان بارندگی در جنوب کرمان را منفی خواند و گفت: عشایر علوفه دام خود را تا ۸۰ درصد از مراتع تأمین می‌کنند و با وجود خشکسالی، امسال شاهد آن هستیم که عشایر مناطق ییلاقی هم با مشکل روبرو هستند و این معضل علاوه عشایر قشلاق، ییلاقی‌ها را نیز درگیر کرده است.
ناصر احمدیوسفی عنوان‌کرد: تابستان سال گذشته در مناطق کوهستانی بعضی چشمه‌ها کم آب شدند که با تانکر آبرسانی انجام شد و خواستیم که حداقل نیاز آب شرب عشایر را برطرف کنیم، اما حالا علاوه بر عشایر باید آب دام‌های آنها را نیز تأمین کنیم.
ناصر احمدیوسفی با بیان اینکه واحدهای درگیر همه پای‌کار بیایند و از عشایر به‌عنوان تولیدکننده حمایت شوند افزود: این عشایر در جنوب کرمان شرایط بدتری دارند، چون چندین سالی است که درگیر خشکسالی هستند.
*عشایر تولید کننده‌ای که به چشم نمی‌آید
او معتقد است که عشایر دامدار ما اگر حمایت لازم را نبیند دامداری را کنار می‌گذارد و این امنیت غذایی کشور را به خطر می‌اندازد.
مدیرکل عشایر جنوب با بیان اینکه عشایر در سخت‌ترین شرایط در حال تولید است و حداقل حمایت را نیاز دارد اظهار کرد: عشایر باید نهاده‌های دامی با قیمت بالا را تهیه کند و مانند یک کارخانه‌دار یک تولیدکننده است؛ اما عشایر ما تولیدکننده‌ای است که به چشم نمی‌آید.
احمد یوسفی عنوان کرد: سازمان امور عشایر کشور حمایت کرد ۳ واحد تانکر آبرسانی به ناوگان اضافه کردیم؛ اما این برای منطقه کافی نیست. در حوزه انتقال آب برای تأمین آب تلاش‌های انجام شده است؛ اما در بعضی مناطق منبع تأمین‌کننده آب از بین رفته و کار سخت شده است.
*در تامین نهاده دام مشکلی نداریم
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: دررابطه‌با تأمین نهاده در جنوب کرمان مشکلی نداریم و هر دو اتحادیه دامداران روستایی و عشایری را حمایت می‌کنیم.
علیرضا تارم با بیان اینکه خشکسالی کل کشور را درگیر کرده است، افزود: در تأمین نهاده‌های دامی جنوب کرمان پیشرو است و دامداران می‌توانند با مراجعه به مراکز اتحادیه‌های مربوطه نهاده موردنیاز خود را بدون سقف تأمین کنند و هیچ محدودیتی اعمال نمی‌شود.
او اظهار کرد: هزینه تأمین نهاده با حذف ارز ترجیحی مقداری بالا رفت، اما ازآنجاکه تأمین نهاده جنوب‌کرمان از بندرعباس صورت می‌گیرد تا حدودی مناسب‌تر از دیگر مناطق کشور این نهاده به دست دامدار می‌رسد.
*حال عشایر جنوب‌کرمان خوب نیست
تارم با بیان اینکه حال دامدار و عشایر حال خوبی نیست ادامه داد: بیشترین ضربه با برداشتن ارز ترجیحی به این دو قشر وارد آمد و از طرفی قیمت تمام شده گوشت باتوجه‌به هزینه‌های دامدار همخوانی ندارد و تسهیلات ارائه شده هم زیاد جوابگوی هزینه‌های عشایر نبود.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان از معرفی دامداران جهت دریافت تسهیلات هم خبر داد و گفت: این منطقه به دلیل اینکه منطقه زراعی و باغی است و دامداران این منطقه که سنتی هستند این تمایز را نسبت به بقیه دامداران کشور دارند که مقداری از علوفه موردنیاز خود را از بقایای مزارع تأمین کنند.
*بحران منطقه گزارش شود
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان به نقش هماهنگ‌کننده این ستاد اشاره کرد و گفت: وضعیت منطقه باید از طرف ارگان‌های ذی‌ربط به ستاد بحران استانداری اعلام شود.
حمید سالخورده گفت: خشکسالی در منطقه اتفاق افتاده و عشایر ملزم به کوچ اجباری و زودهنگام می‌شوند و این به دلیل بحران کم‌آبی و خشکی مراتع اتفاق می‌افتد.
او با بیان اینکه اگر در این دو ماه باقی‌مانده بارشی رخ ندهد قطعاً سال سختی را پیش رو داریم، ادامه داد: گزارشی دررابطه‌با بحران عشایر به ما داده نشده است و چند مورد گزارش موردی از طرف اداره کل امور عشایری جنوب کرمان داشته‌ایم که این موارد را مرتفع کردیم.
طبیعت سر نامهربانی دارد، عشایر انتظار سال سختی را می‌کشند. این تولیدکنندگان گمنام چرخه غذایی کشور چشم امید به رحمت آسمان بسته‌اند. حفظ و بقای جامعه عشایری که در تولید و اقتصاد کشور حرف برای گفتن دارد نیاز به نگاه ویژه و یا تشکیل کارگروهی اختصاصی دارد که همه برای این هدف پای‌کار بیایند و توپ را در زمین دیگری نیندازند.