در سفر رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به جیرفت مطرح شد: کاوش‌ها با نگاه حفاظت از آثار تاریخی ادامه پیدا می‌کند

در سفر رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به جیرفت مطرح شد: کاوش‌ها با نگاه حفاظت از آثار تاریخی ادامه پیدا می‌کند
گزارش | کاغذوطن
سمیه‌خدیشی – مصطفی ده‌پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به همراه سجاد علی‌بیگی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی وزارت میراث‌فرهنگی و نوروز رجبی، مشاور رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی به استان کرمان سفر و با هدف اتخاذ تصمیمات لازم در رابطه با موضوعات پیرامون برخی از محوطه‌های باستانی، بازدید از چند شهرستان این استان از جمله جیرفت را در برنامه قرار دادند.
معاون وزیر و هیات همراه در سفر به جیرفت از محوطه تاریخی شهر قدیم جیرفت، کنارصندل و محطوط آباد و همچنین موزه میراث فرهنگی این شهرستان بازدید کرد.
*حمایت پژوهشگاه میراث فرهنگی از کاوش‌های کنارصندل
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور از منطقه باستانی کنارصندل در حالی بازدید کرد که کاوشهای باستان شناسی این منطقه بعد از وقفه طولانی از سر گرفته شده است و آنطور که مصطفی ده‌پهلوان گفت: ۲ ماه پیش سیدمنصور سیدسجادی باستان شناس برجسته کشور با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به منطقه اعزام شد که فعالیت‌های باستان شناسی کنارصندل را پس از وقفه‌ای ۱۶ ساله از سر بگیرد.
ده پهلوان اشاره کرد: در فصل اول با وجود مشکلاتی عملیات کاوش آغاز به کار کرد و با مرتفع کردن این مشکلات در فصل‌های بعدی هم این عملیات ادامه پیدا می‌کند.
*از سرگیری کاوش در محوطه‌های تاریخی کشور
او در رابطه با کاوش در بسیاری از محوطه‌های باستانی بزرگ کشور همچون شهر سوخته، و شوش که عملا متوقف شده توضیح داد که سال آینده با جذب اعتبارات پژوهشی فعالیت‌های باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت در این محوطه‌ها را دوباره آغاز می‌کنیم.
مصطفی ده‌پهلوان با بیان اینکه اعتبارات پژوهشی حوزه میراث فرهنگی و گردشگری بیشتر در خود استان‌ها متمرکز است توضیح داد: در سال آینده طی مکاتباتی که با سازمان برنامه و بودجه داشتیم تلاش می‌کنیم بتوانیم اعتبار قابل توجهی را برای کاوش محوطه‌های کلان کشور جذب کنیم.
*اولویت تعیین عرصه و حریم مناطق تاریخی
معاون وزیر میراث فرهنگی با اشاره به اینکه تصویب عرصه و حرایم محوطه‌های مهم شهر جیرفت از اهمیت و اولویت برخوردار است بیان داشت: در تصویب عرصه و حریم مجموعه کنار صندل سعی می‌کنیم که زیست مردم هم در نظر گرفته شود که بتوان با کمترین تنش اجتماعی در منطقه این کار صورت گیرد و و میراث گران‌سنگی که در این خطه از ایران وجود دارد را برای نسل آینده حفظ کنیم.
* رونمایی از نمونه ساخته شده نیم تنه گلی کنارصندل
با حضور معاون وزیر و هیات همراه از نمونه بازسازی شده از مجسمه گلی نقش برجسته نیم تنه انسان که در دل تپه کنار صندل کشف شده بود، هم در محل موزه جیرفت رونمایی شد.
آنطور که سرپرست تیم کاوش کنارصندل در رابطه با این مجسمه می‌گوید: این نقش برجسته در زمان حفاری در جبهه غربی کنار‌صندل جنوبی پیدا شد که قسمت بالای نیم تنه در زمان‌های قدیم از بین رفته بود، اما خود نیم تنه هم در سال۱۳۹۶ پابرجا بوده است و به دلیل بی توجهی و عوامل طبیعی از بین رفت که با کمک تصاویر اسناد و مدارک در دست آن را مجددا احیا کردیم.
سیدمنصور سید سجادی در رابطه با قدمت این نقش برجسته می‌گوید: در دوره هخامنشیان و ساسانیان نقوش زیادی داریم اما در دوران آغاز شهرنشینی این نخستین بار است که نقش یک شخصیت ناشناس در یکی از شهرها پیدا می‌شود و با کمک کارشناسان سعی کردیم و عینا شبیه همان نقش برجسته را ساختیم.
سیدسجادی ادامه داد: این نقش برجسته یک شخصیت مهم یا روحانی را نشان می‌داده است که قدمت آن به نیمه دوم هزاره سوم پیش از میلاد یعنی چهار هزار و ۳۰۰ سال پیش برمی گردد که چنین نقوشی را در ایران نداشتیم.
رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی وزارت میراث‌فرهنگی در جمع خبرنگاران در رابطه با ره آورد سفر به شهرستان جیرفت، گفت: طی بازدید‌های انجام گرفته وضعیت محوطه‌های تاریخی منطقه از نزدیک دیده شد و مسائل مختلف استان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مناطقی هم که به علت بعد مسافت موفق به بازدید نشدیم، گزارش‌های این مناطق رصد شد.
*تنوع خیره کننده محوطه‌های تاریخی کرمان
سجاد علی‌بیگی با بیان اینکه استان کرمان به دلیل وجود اقلیم‌های متفاوت با تنوع خیره کننده محوطه‌های باستانی از لحاظ وسعت و کمیت روبرو روبرو هستیم ادامه داد: این حجم از تنوع در محوطه های تاریخی و باستانی نگاه ویژه پژوهشگاه میراث فرهنگی و باستان‌شناسی را می طلبد.
علی بیگی افزود: بواسطه کشفیات باستان‌شناسی در حوزه هلیل رود در استان کرمان است که این منطقه را در اوج شهرت قرارداد و نتیجه آن ثبت دهها محوطه باستانی در کنار سرشاخه‌های هلیل رود بود، اوج این تعدد مناطق ثبت شده در دهه هشتاد است.
در این سفر که از نسخه چاپی کتاب باستان شناسی جنوب شرق ایران به قلم دکترسیدمنصور سید سجادی نیز رونمایی شد و در همین رابطه سجاد علی بیگی انجام پژوهش‌های باستان‌شناسی توسط پژوهشگران در این منطقه را سبب شناخت منطقه در سطح بین‌المللی دانست و افزود: باید زمینه‌ای فراهم شود تا که پژوهش‌هایی در منطقه انجام گیرد و پژوهشگران بتوانند نتایج خود را بازتاب دهند و در این راه پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور در کنارشان قرار گرفته به آنها کمک می‌کند.
علی بیگی که اهمیت حفاظت را بر کاوش مقدم می‌داند، افزود: وقتی حفاظت به خوبی صورت نگیرد عملیات کاوشی که منجر به کشف شود و در نهایت تخریب آثار باستانی را به دنبال داشته باشد، بهتر است انجام نگیرد و بایستی که ابتدا شرایط برای حفاظت از آثار تاریخی منطقه فراهم شود. منطقه‌ای با این همه وسعت و فراوانی مانع از انجام مدیریت صحیح امور می‌شود و توان اداره میراث فرهنگی با توجه به محدودیت نیرو و توان کار نمی‌تواند از عهده این امر بر بیایید و همکاری همه را می طلبد تا این آثار بی‌نظیر را به دست آیندگان برسانیم.
سفر معاون وزیر و هیات همراه با ۲۲ توافق و مصوبه همراه بود که از جمله آنها اولویت تعیین عرصه و حریم مناطق باستانی این منطقه است و مقرر شد که بررسی پرونده‌های عرصه محوطه‌ها سرعت بیشتری بگیرد.
از طرفی با درخواست مدیر کل اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان از رئیس پژوهشکده باستان شناسی کرمان با اولویت شهرستان جیرفت به عنوان میزبان بیست و دومین گردهمایی سالانه باستان شناسان ایران در اسفند سال آینده دیده شود و درخواست دیگری که مطرح شد کرمان به عنوان میزبان نشست تعیین عرصه و حریم قرار بگیرد تا این امر منجر به سرعت بخشیدن به این کار شود.
روسای وزارت میراث فرهنگی که در امتداد سفرهای دوره‌ای خود به استان‌ها به کرمان و جیرفت آمدند، از این همه وسعت آثار تاریخی شگفت زده شدند، این شگفتی با تاسف همراه بود، چرا که نتیجه بی‌توجهی به محوطه‌های تاریخی که به عنوان گنجینه گذشتگان خوانده می‌شوند چیری جز تخریب نبود. یکی از این مقامات مسئول در رابطه با عقب افتادگی حوزه میراث فرهنگی در چند سال اخیر در جیرفت گفت: گویی در این منطقه جنگ بوده که این همه عقب افتاده است. با تغییر اخیر در مدیریت اداره کل میراث فرهنگی و نگاه مسئولان وزارتخانه، دغدغه‌مندان حوزه میراث گذشتگان، گردشگری و صنایع دستی به آینده چشم امید بستند.