چند روز راخیر بازار خرما التهاب شدیدی را تحمل کرد، با خبر افزایش ۵۰ درصدی تعرفه صادرات به شوک رفت. شوک عوارض صادرات این‌بار به قلب خرما

چند روز راخیر بازار خرما التهاب شدیدی را تحمل کرد، با خبر افزایش ۵۰ درصدی تعرفه صادرات به شوک رفت. شوک عوارض صادرات این‌بار به قلب خرما
گزارش| کاغذوطن
عوارض صادراتی خرما ۵۰ درصد افزایش یافت. این خبر برای تولیدکننده، بازار و بازرگانان این محصول شوک بزرگی است و عملاً توقف صادرات را به دنبال دارد.
تصمیم‌های یکباره‌ای وزارت جهاد کشاورزی که به نام تنظیم بازار گرفته می‌شود کمر بازار را در محصولات مختلفی شکسته است، چندی پیش پیاز، سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی و حالا نوبت به خرما رسید.
خرما یک محصول خاص برای مسلمانان و هم‌وطنان در ماه رمضان محسوب می‌شود. ایران یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن خرما در سال تولید می‌کند. در این میان کرمان با سهم ۱۵.۱ درصدی در رتبه سوم تولید خرما در ایران را دارد. اقتصاد مردم جنوب و شرق کرمان ارتباط مستقیم با خرما دارد.
حجم زیادی از محصول خرمای ایران و جنوب کرمان در سردخانه‌ها خوابیده است. این محصول یا در ایام رمضان وارد بازار داخل شده و یا به کشورهای هدف صادر می‌شود. درحالی‌که کمتر از یک ماه به رمضان مانده است دولت در تصمیمی شبانه عوارض صادراتی به محصول خرما می‌بندد. این تصمیم علاوه بر اینکه همه نقشه‌های باغداران را برای فروش به‌موقع محصول نقش‌برآب می‌کند برنامه‌ریزی انجام‌گرفته روی ارز وارداتی ناشی از فروش و صادرات خرما را هم به سرانجام نمی‌رساند.
*صادرات خرما با مشکل مواجه می‌شود
آن طوری که رئیس انجمن خرمای ایران می‌گوید: ۵۰ درصد خرمای تولیدی در سال زراعی گذشته در انبارهاست و هنوز به فروش نرفته و حدود ۲۵ درصد از این خرما برای ایام ماه مبارک رمضان کفایت می‌کند و برنامه‌ریزی شده بود که مابقی آن صادرات شود. طبق داده‌های انجمن خرما، در سال جاری تا امروز ۲۱۰ میلیون دلار صادرات انجام شده و تا عدد سال گذشته هنوز ۲۴۰ میلیون دلار فاصله داریم که با این سیاست دولت، این میزان ارز صادراتی از دست می‌رود. در چنین شرایطی، دریافت عوارض ۵۰ درصدی از صادرکنندگان، اگر پر کردن خزانه دولت نیست، پس چیست؟
محسن رشید فرخی، با اشاره به اینکه نیمی از صادرات خرما در طول ماه رمضان انجام می‌شود؛ گفت: افزایش ۵۰ درصدی تعرفه صادرات خرما در مقطع ماه رمضان عملاً منجر به توقف صادرات این محصول خواهد شد و صادرکنندگان نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند و کشاورزان نیز از مزیت‌های صادرات محروم خواهند شد. رشید فرخی توضیح داد که ۵۰ درصد خرمای تولیدی از سال قبل در انبارهاست و حدود ۲۵ درصد از این خرما برای ایام ماه مبارک رمضان کفایت می‌کند و برنامه‌ریزی شده بود که مابقی آن صادرات شود. اما با افزایش تعرفه با مشکل مواجه شد.
به نقل از روزنامه تعادل او توضیح می‌دهد: اصولاً با گرم‌شدن هوا مصرف خرما پایین می‌آید. از طرفی به‌زودی محصول جدید به بازار وارد می‌شود؛ بنابراین سیاست توقیف صادرات به گفته رئیس انجمن ملی خرمای ایران باعث می‌شود خرما روی دست کشاورزان بماند.
رشیدفرخی گفت: از سوی دیگر ممنوعیت یا محدودیت‌های صادراتی در واقع کارنامه‌های صادراتی ما هستند و در آینده باعث می‌شود بازارهای صادراتی ما دچار بی‌اعتمادی شوند. همان‌طور که به‌واسطه ممنوعیت صادراتی که در سال ۱۳۹۷ داشتیم در سال ۹۸ نتوانستیم دوباره اعتماد بازارهای هدف را جالب کنیم و عملاً بازارسازی‌هایی که توسط تجار و صادرکنندگان انجام شده بود از دست رفت.
*عوارض ۵۰ درصدی برای صادرکنندگان خرما لازم‌الاجرا نیست
دو روز پس از آنکه خبر اعمال عوارض ۵۰ درصدی بر صادرات خرمای مضافتی منتشر شد، رئیس مرکز بهبود محیط کسب‌وکار با اعلام اینکه این مصوبه، مراحل قانونی لازم را طی نکرده عنوان کرد پرداخت عوارض برای فعالان اقتصادی لازم‌الاجرا نیست.
در آخرین روزهای بهمن‌ماه از ایوب فصاحت، سرپرست سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران خبری نقل شد با این محتوا که در راستای تنظیم بازار خرما علاوه بر ذخیره‌سازی، با تصمیم وزارت جهاد کشاورزی، عوارض صادرات خرمای مضافتی از صفر به ۵۰ درصد افزایش یافت، اعمال تعرفه جدید از یک هفته دیگر آغاز و تا پایان خرداد سال آینده ادامه خواهد یافت.
انتشار این خبر، بازار صادرات محصول خرما را که در آستانه ماه رمضان و فصل صادرات این محصول قرار داشت را با تنش روبرو کرد و واکنش فعالان این بازار را به همراه داشت. به‌طوری‌که به نقل از سایت بازار، محسن رشید فرخی رئیس انجمن ملی خرمای ایران اعلام کرد: اگر این عوارض لغو نشود از دستگاه‌های ذی‌ربط که این تصمیم خلق‌الساعه را گرفتند، شکایت می‌کنیم.
تنها دو روز پس از انتشار این اخبار نگران‌کننده برای صادرکنندگان، سید امیر سیاح رئیس مرکز بهبود محیط کسب‌وکار با ارسال نامه‌ای خطاب به سرپرست سازمان تعاون روستایی اعلام کرده است که بر اساس قانون، هر مقرره جدید باید ۱۵ روز قبل از اعلام در سامانه ماده ۳۰ به اطلاع عموم برسد و مقرره‌ای که در این سامانه وجود نداشته باشد برای فعالان اقتصادی لازم‌الاجرا نیست.
از نامه رئیس مرکز بهبود محیط کسب‌وکار، چنین استنباط می‌شود که وزارت جهاد کشاورزی، در اعمال مقررات جدید، روال قانونی را طی نکرده و همان‌گونه که در نامه سیاح هم به آن اشاره شده، تغییرات ناگهانی مقررات، صادرکنندگان خرما را غافلگیر و احساس ناامنی در بازار ایجاد می‌کند؛ لذا خلاف سیاست‌های دولت است.
*واکنش‌ها به افزایش تعرفه صادراتی
درحالی‌که محمدمهدی فداکار استاندار کرمان در آخرین نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان در اتاق بازرگانی که به‌منظور رفع مشکلات صادرکنندگان برگزار شده بود، از پیگیری عوارض صادرات خرما با معاون رئیس‌جمهور خبر داده بود؛ اما صادرکنندگان خرما طی روزهای اخیر باخبر افزایش ۵۰ درصدی عوارض صادرات خرما شوکه شدند.
در همین راستا حامد بدرآبادی رئیس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان به این افزایش ناگهانی واکنش نشان داد و در نامه‌هایی جداگانه به نماینده و فرمانداران شرق استان و همچنین رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان خواستار لغو این تصمیم به‌منظور بازگشت ثبات به این بازار شد.
*تصمیمات ناگهانی آفتی کشنده
سید مهدی طبیب‌زاده رئیس اتاق کرمان در گفتگو با بازار با ابراز نارضایتی از نقش وزارت کشاورزی و مسئولان در اخذ این تصمیم گفت: تصمیمات مهم در این زمینه باید باتوجه‌به حجم محصول تولیدی و ظرفیت سردخانه‌ها باشد.
او در ادامه ضمن وابسته دانستن اقتصاد شرق کرمان به خرما گفت: تصمیمات ناگهانی از همه آفت‌ها کشنده‌تر است.
این در حالی است که طبق گفته‌های فصاحت؛ قیمت هر کیلو خرما درجه یک توسط کارگروهی در هر استان مشخص می‌شود این مبلغ باید حداقل ۱۵درصد قیمت در بازار عرضه باشد.
با این تفاسیر و باتوجه‌به نقش چشمگیر استان کرمان در صادرات خرما، کاهش و حتی حذف عوارض صادرات برای خرما یکی از مطالبات صادرکنندگان خرما در استان کرمان است.
*لزوم اصلاح سیاست‌های اقتصادی آسیب‌رسان
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از دیگر افرادی بود که به این خبر واکنش نشان داد.
محمدرضا پورابراهیمی با اشاره به لزوم اصلاح سیاست‌های آسیب‌رسان به صادرات گفت: باید روند صادرات را تسهیل و موانع را رفع کنیم.
او در گفتگو با بازار با انتقاد از برخی تصمیمات ناگهانی اظهار کرد: افزایش عوارض صادراتی خرما، کشاورزان استان کرمان را دچار مشکلات اقتصادی می‌کند.
پورابراهیمی یادآور شد که معیشت و اقتصاد مردم شرق و جنوب کرمان به خرما وابسته است و باید در تصمیم‌گیری این مسئله در نظر گرفته شود.
*حذف عوارض صادراتی
محمدمهدی فداکار روز گذشته در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان عنوان کرد: باتوجه‌به اهمیت موضوع و پیگیری‌های صورت‌گرفته، خوشبختانه عوارض ۵۰ درصدی صادرات خرما حذف و از سوی وزیر اعلام شد.
فداکار اعلام کرده است که روز گذشته نیز ۸ هزار تن خرما بدون عوارض از کشور صادر شد.