مشهدی‌ها و تهرانی‌ها؛ بیشترین فراوانی در کابینه پزشکیان. دو وزیر آذری‌زبان در کابینه دولت پزشکیان

مشهدی‌ها و تهرانی‌ها؛ بیشترین فراوانی در کابینه پزشکیان. دو وزیر آذری‌زبان در کابینه دولت پزشکیان
گزارش | مرضیه قاضی‌زاده
کرمانی‌ها هیچ سهمی از کابینه دولت نداشتند. برخی انتظار داشته باشند آذری‌زبان‌ها عمده کابینه مشهود پزشکیان را تشکیل دهند و سمت‌های مدیریتی را اشغال کنند؛ اما پزشکیان آن‌قدر هوشمند هست که برچسب‌های قومیتی را با این اقدام به خود نچسباند. تنها دو وزیر غلامرضا نوری قزلچه؛ وزارت جهاد کشاورزی و عزیز نصیرزاده؛ وزارت دفاع، پشتیبانی و نیروهای مسلح از آذربایجان شرقی آمدند. عمده کابینه دولت پزشکیان از تهران و بعد از آن مشهد تشکیل می‌دهند.
اصفهانی‌ها همواره در کابینه‌های دولت‌ها، نقش مهمی ایفا کرده‌اند. شاید دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی رکورددار استفاده از اصفهانی‌ها بود. خاستگاه دولت سازندگی و کارگزاران را می‌توان اصفهان و کرمان دانست؛ چراکه رئیس‌جمهور متعلق به استان کرمان، بیشترین میزان مدیران را در همین استان و استان هم‌جوار یعنی اصفهان داشته است. حضور کارگزاران در دولت‌های مختلف باعث شد اصفهانی‌ها همچنان در صدر جدول وزرای هیئت دولت در دوره‌های مختلف باقی بمانند و با انتخاب حجت‌الاسلام روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور نیز بسیاری از این مدیران که حدود ۱۶ سال از مقام‌های اجرایی دور بودند، دوباره پا به پاستور گذاشتند و اکثریت را از آن خود کردند. در دولت روحانی از سه وزیر اصفهانی در کابینه استفاده شد؛ اما در دولت پزشکیان نه اصفهان و نه کرمانی سهمی از وزرا ندارند.
در چند سال اخیر که مشهدی‌ها بیش از گذشته سکان هدایت اجرایی کشور را بر عهده گرفتند و رئیس مجلس نیز از آن‌ها انتخاب شد؛ اصفهانی‌های کابینه کمتر بروز و ظهور سیاسی داشتند. در کابینه معرفی شده از سمت پزشکیان ۴ وزیر علیرضا کاظمی؛ وزارت آموزش‌وپرورش، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید اسماعیل خطیب؛ وزارت اطلاعات (خراسان جنوبی) حسین سیمایی صراف؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سیدعباسی صالحی؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد هستند. ۵ وزیر هم از استان تهران انتخاب شده و بعد از آن همدان و آذربایجان شرقی با ۲ وزیر قرار دارند. یاسوج، آبادان، مازندران، گیلان (بندر انزلی)، و اراک هر کدام با یک وزیر از کابینه قرار داند که این موضوع نشان‌دهنده آن است که در کابینه پزشکیان از قومیت‌های مختلف استفاده شده است.
تشکیل کارزار برای ۳ نفر از کابینه دولت پزشکیان
از میان ۱۹ وزیر کابینه دولت پزشکیان برای ۳ نفر کارزار تشکیل شده است. کارزار مخالفت با علیرضا کاظمی برای وزارت آموزش‌وپرورش که شروع آن با این جمله شروع شده که ما به «برای ایران» رأی دادیم نه به «بلای ایران…!» تاکنون قریب به ۹ هزار امضا جمع کرده است. برای فرزانه صادق؛ وزارت راه و شهرسازی دو کارزار موافقت و مخالفت با او تشکیل شده است که تا لحظه تنظیم این گزارش امضاهایی که بر علیه او جمع شده با ۳ هزار و ۳۵۴ امضا جلوتر از ۲ هزار و ۴۰۰ نفری است که برای حمایت از او کارزار را امضا کردند. بااین‌حال فرزانه صادق رأی تأیید کمیسیون عمران مجلس را گرفته است. از دیگر وزرای که برای او کارزار تشکیل شده است احمد دنیا مالی؛ وزارت ورزش و جوانان» است که برای او از ۲۳ مردادماه کارزار حمایتی تشکیل شده که تاکنون فقط ۱۱۹ امضا جمع کرده است.
سهم جریان‌های سیاسی از کابینه دولت پزشکیان
اگر جریان‌های سیاسی را به دودسته کلی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا تقسیم کنیم، کابینه پزشکیان تقریباً تراز است. بیشترین سهم مربوط به جریان اعتدال‌گرایان است. ۶ وزیر شامل سید عباس صالحی، رضا صالحی امیری، فرزانه صادق، محسن پاک‌نژاد، حسین سیمایی صراف و غلام‌رضا نوری قزلچه از جریان اعتدال‌گرایان ۳ وزیر محمدرضا ظفر قندی، احمد مدیری و عبدالناصر همتی از جریان اصلاح‌طلبان انتخاب شدند. سهم اصول‌گرایان هم ۴ وزیر اسماعیل خطیب، امین حسین رحیمی، عباس علی‌آبادی و علیرضا کاظمی است. ۲ وزیر اسکندر مؤمنی و احمد دنیا مالی نیز از جریان سیاسی نو اصول‌گرایان و ۲ وزیر ستار هاشمی و سیدعباسی عراقچی از جریان سیاسی اصول‌گرایان معتدل وارد کابینه دولت چهاردهم شدند.
ترکیب این کابینه تاکنون انتقادهای زیادی به همراه داشته است. محسن رنانی، اقتصاددان حامی پزشکیان خطا به پزشکیان گفته است که «آبروی ما را بردی و ناامیدمان کردی» شریفی زارچی، فعال دانشگاهی حامل پزشکیان خواسته تا او کابینه را از مجلس پس بگیرد. محمدجواد روح سردبیر روزنامه هم میهن نیز با تیتر آب سرد یا واقعیت گرم به این موضوع واکنش نشان داده و گفته است که انگار تشتی آب سرد بر روی آنان ریخته باشند که انتظارشان بسیار بوده و آنچه حاصل شده بسیار اندک است. پروانه سلحشوری، نماینده اصلاح‌طلبان سابق مجلس نیز این طور گفته که پزشکیان در اولین امتحان به جز مواردی معدود، نمره مردودی گرفت. به گفته او این کابینه نه بر اساس شایستگی و تخصص و مشورت کارگروه‌ها و شورای راهبری، بلکه با سهم‌خواهی و دخالت آشکار این‌وآن شکل‌گرفته است.
سایر روزنامه‌نگاران و فعالان نزدیک جریان اصلاح‌طلب اما رویه میانه را پر پیش گرفتند. احمد زیدآبادی، در توییتی در واکنش به این کابینه نوشته است که «پزشکیان را روی میدان مین فرستادند و قبل از اینکه حتی مینی منفجر شود، او را نه فقط وسط معرکه به حال خود رها کردند؛ بلکه به رگبار هم بسته‌اند» او گفته است که این نوع سیاست‌ورزی هر نوع حکمرانی را در این مملکت به امری غیرممکن تبدیل می‌کند. فرشید گل زاده نیز در شمار افرادی است که معتقد است ترکیب غیرجراحی دولت پزشکیان او را یاد دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی انداخته است که از جریانات و دیدگاه‌های مختلف سیاسی در آن بوده است.